اهداف دوره متوسطه

به لحاظ اهميت اين دوره از تحصيل و تربى آدمي، صاحب‌نظران تعليم و تربيت براى اين دوره اهداف متعددى ذکر کرده‌اند؛ از جمله:

هدف‌هاى تربيتى دورهٔ متوسطه عبارت است از کسب عادات و مهارت‌هاى لازم براى مطالعه و کار، آشنائى با روش‌هاى مؤثر فکر کردن و بيان کردن، رعايت اصول بهداشت و سازگارى شخصى و اجتماعي، دارا شدن نظر مساعد و قدرشناسى در فرصت‌هاى مختلف و تدوين يک فلسفه جامع از زندگي. (رسالت تربيتى و علمى مراکز آموزشي؛ ص ۱۷.)

در سال ۱۳۳۸، در آئين‌نامه دورهٔ متوسطه اهداف اختصاصى دورهٔ دوم متوسطه به‌شرح ذيل تعيين شد:

۱. تکميل اطلاعات عمومى دانش‌آموزان؛

۲. آماده‌کردن شاگردان براى ورود به دانشگاه‌ها؛

۳. آموختن حِرَف و صنايع و آشنا کردن دانش‌آموزان به مبادى مشاغل آزاد.

در طرح جديد آموزش متوسطه هدف‌هاى خاص اين دوره، که مکمل هدف‌هاى کلى و عمومى آموزش و پرورش به‌شمار مى‌رود، در سه گروه به‌شرح ذيل تعيين شده است:

الف- ايجاد و تقويت يک يا چند مهارت قابل عرضه در بازار کار که با استعدادهاى فردى تناسب داشته باشد و در عين حال براى رفع نيازمندى جوانانى که در پايان دورهٔ متوسطه به فعاليت‌هاى اجتماعى و توليدى و اقتصادى مى‌پردازند مفيد واقع شود.

ب- ايجاد آمادگى کافى و مطلوب براى تحصيلات دانشگاهى و نيل به درجهٔ تخصص در رشته‌هاى نظرى و عملى يا علمى و فني.

ج- کمک و يارى جوانان در جهت کشف و شناخت استعدادها و توانائى‌هاى فردى به ترتيبى که هدايت آنها را به مناسب‌ترين راه ادامه تحصيل يا اشتغال به کار و حرفهٔ مناسب و قبول مسؤوليت توليدى و اقتصادى مفيد و مؤثر متضمن باشد و امر راهنمائى تحصيلى و شغلى را در مقياس وسيع‌تر و اساسى‌تر آن در مرحلهٔ نهائى که پايان تحصيلات متوسطه است امکان‌پذير سازد. (تعليم و تربيت و مراحل آن؛ ص ۵۳)

در طرح کليات نظام آموزش و پرورش ايران ۱۳۶۷ اهداف متعددى براى دورهٔ متوسطه فراگير مطرح شده است. در طرح جديد آموزش متوسطه ۱۳۶۹ نيز هدف کلى متوسطه و اهداف هر يک از شاخه‌هاى تحصيلى مورد بحث قرار گرفته است. در اين طرح آمده است: اعتلاء سطح فرهنگ و دانش عمومى و آماده‌ ساختن جوانان براى اشتغال مفيد يا ادامه تحصيل در سطوح عالى‌تر تحصيلى (آموزش‌هاى علمى - کاربردى و دانشگاهي).

اهداف هر يک از شاخه‌ها نيز به‌شرح ذيل اعلام شده است:

هدف شاخه متوسطه نظرى

اعتلاء سطح فرهنگ و دانش عمومى و شناخت بهتر استعداد و علاقه دانش‌آموزان و ايجاد زمينه مناسب براى هدايت آنان به مسيرهاى تحصيلى مورد نظر و احراز آمادگى نسبى براى ادامه تحصيلات عالى‌تر دانشگاهى.

هدف شاخهٔ متوسطه فنى و حرفه‌اى

اعتلاء سطح فرهنگ و دانش عمومى و شناخت بهتر استعداد و علاقه دانش‌آموزان و ايجاد زمينه مناسب براى هدايت آنان به سمت اشتغال مفيد و احراز آمادگى نسبى براى ادامه تحصيلات عالىتر کاربردى - عملى.

هدف شاخه کار و دانش (مهارت آموزشى)

تربيت نيروى انسانى سطح نيمه ماهر و ماهر، استادکار و سرپرست موردنياز بخش‌هاى صنعت، کشاورزى و خدمات براساس نيازهاى اقتصادي، اجتماعى و فرهنگى کشور. به‌نحوى که هر يک از افراد شاغل يا متقاضيان اشتغال در جامعه براى کارى که انجام مى‌دهند يا داوطلب انجام آن هستند، دانش و مهارت کافى کسب کنند.

هدف دورهٔ پيش‌دانشگاهى

ايجاد آمادگى نسبى در دانش‌آموزان براى ورود به تحصيلات عالى‌تر.

هدف دوره‌هاى کاردانى (پيوسته)

هدف کلى اين دوره که جزئى از نظام آموزش و پرورش علمى - کاربردى شناخته مى‌شود، تربيت نيروى انسانى رده‌هاى ميانى (تکنسين، سرپرست و مربي) براى بخش‌هاى مختلف اقتصادي، اجتماعى و فرهنگى کشور است.