به نظم و نثر کسی را گر افتخار سزاست

به نظم و نثر کسی را گر افتخار سزاست		مرا سزاست که امروز نظم و نثر مراست
به هیچ وقت مرا نظم و نثر کم نشود		که نظم و نثرم در است و طبع من دریاست
به لطف آ ب روان است طبع من لیکن		به گاه قوت و کثرت چو آتش است و هواست
اگر چه همچو گیا نزد هر کسی خوارم		وگرچه همچو صدف غرق گشته تن بی‌کاست،
عجب مدار زمن نظم خوب و نثر بدیع		نه لل از صدف است و نه انگبین ز گیاست؟
به نزد خصمان گر فضل من نهان باشد		زیان ندارد، نزدیک عاقلان پیداست
شگفت نیست اگر شعر من نمی‌دانند		که طبع ایشان پست است و شعر من والاست
به چشم جد و حقیقت مرا نمی‌بینند؟		که نزد عقل مرا رتبت و شرف به کجاست؟
اگر چه چشمه‌ی خورشید روشن است و بلند		چگونه بیند آن کش دو چشم نابیناست؟
به هیچ وجه گناهی دگر نمی‌دانند		جز آن که ما را زین شهر مولد و منشاست
اگر برایشان سحر حلال بر خوانم		جز این نگویند آخر که کودک و برناست
ز کودکی و ز پیری چه عار و فخر آید		چنین نگوید آن کس که عاقل و داناست
هزار پیر شناسم که منکر و گبر است		هزار کودک دانم که زاهد الزهداست
اگر عمید نیم یا عمیدزاده نیم		ستوده نسبت و اصلم ز دوده‌ی فضلاست
اگر به زهد بنازد کسی روا باشد		ور افتخار کند فاضلی به فضل سزاست
به اصل تنها کس را مفاخرت نرسد		که نسبت همه از آدم است و از حواست
مرا به نیستی ای سیدی چه طعنه زنی		چو هست دانشم، از زر و سیم نیست رواست
خطاست گویی در نیستی سخا کردن		ملامت تو چه سودم کند که طبع، سخاست
به بخل و جود کم و بیش کی شود روزی		خطا گرفتن بر من بدین طریق خطاست
اگر به نیک و بد من میان ببندد خلق		جز آن نباشد بر من که از خدای قضاست
ز بس بلا که بدیدم چنان شدم به مثل		که گر سعادت بینم گمان برم که بلاست
تو حال و قصه‌ی من دان که حال و قصه‌ی من		بسی شگفت‌تر از حال وامق و عذراست
اگرچه بر سرم آتش ببارد از گردون		ز حال خود نشوم، اعتقاد دارم راست
گهر بر آن کس پاشم که در خور گهر است		ثنا مر او را گویم که او سزای ثناست
امیر غازی محمود سیف دولت و دین		که پادشاه بزرگ است و خسرو والاست
خجسته نامش بر شعرهای نادر من		چو مهر بر درم است و چو نقش بر دیباست
بدین قصیده که گفتم من اقتدا کردم		به اوستاد لبیبی که سیدالشعراست
بر آن طریق بنا کردم این قصیده که گفت:		« سخن که نظم دهند آن درست باید وراست»
قصیده خرد ولیکن به قدر و فضل بزرگ		به لفظ موجز و معنیش باز مستوفاست
هر آن که داند داند یقین که هر بیتی		از این قصیده‌ی من یک قصیده‌ی غراست
چنین قصیده ز مسعود سعد سلمان خواه		چنین قصاید مسعود سعد سلمان راست