چهارشنبه, ۲۳ خرداد, ۱۴۰۳ / 12 June, 2024
مجله ویستا
محدودیت مدلهای برنامهریزی آموزشی
با وجودى که تهيه مدلهاى رياضى برنامهريزى آموزشى در دهسال اخير (۱۹۶۶ - ۱۹۷۶) پيشرفت فوقالعاده زيادى کرده، ولى هنوز تکامل لازم را پيدا نکرده است و هيچ يک از ۱۲۳ مدلى که تا سال ۱۹۷۴ ساخته شده، پاسخگوى کامل نيازهاى برنامهريزى نيست و هر يک کمبودها و نارسايىهايى دارد. بدين جهت در برنامهريزى نمىتوان فقط به مدل اکتفاء و تکيه کرد. مدل تمام نيازها و سؤالهاى برنامهريز را پاسخ نمىٔهد و فقط يکى از ابزار کار او است. اطلاعاتى که از طريق پياده کردن و بهکار بستن مدل بهدست مىآيد، بايد با اطلاعاتى که از منابع و راههاى ديگر جمعآورى مىشود، تکميل و تصحيح شود. برخى از راههاى ديگر جمعآورى اطلاعات که به برنامهريز کمک مىکند عبارتند از: |
روش سروش (delphi technique)، روش سيستم برنامهريزى بودجهبندى (Planning Programming Budgeting Systems - PPBS)، و استفاده از کميتهەاى مشورتى صاحبنظران. اطلاعاتى که با کمک مدلها و شيوههاى ديگر که در بالا نام برديم جمعآورى مىشوند، نبايد بهطور مطلق بهعنوان يک واقعيت محض پذيرفته شوند بلکه بايد از صافى قضاوت منطقى و سنجش عقل سليم گذشته و با احتياط بهکار گرفته شوند. |
مشکلات و موانعى را که بر سر راه تکميل مدلهاى برنامهريزى آموزشى قرار گرفتهاند مىتوان در سه گروه جاى داد: |
يکى کمبود و نقص آمار، ديگر مقايسه نشدن نتايج مدلها با واقعيت، و سوم مشکل تلفيق عوامل پيشبينى کننده با عناصر تشريح کننده. |
کمبود و نارسايىهاى آمار و اطلاعات در سطح کشور بيش از سطح استان، در سطح استان بيش از سطح شهرستان، و در سطح شهرستان بيش از سطح يک واحد آموزشى مانند يک مؤسسه به چشم مىخورد. به عبارت ديگر، هر قدر محدوده و ميدان عمل برنامهريزى آموزشى وسيعتر باشد، کمبود و نقايص آمار و اطلاعات بيشتر محسوس مىشود. همچنين، بعضى از مدلها به آمار وسيعترى نيازمند هستند، برخى به اطلاعات محدودتري. مدل آسيايى برنامهريزى توسعهٔ آموزشى از جمله مدلهايى است که بهعلت کمبود و نقص آمار در منطقه نمىتواند به دقت لازم پياد شود. روىهم رفته، مسئلهٔ کمبود و نارسايى آمار و اطلاعات در کشورهاى عقبمانده و در حال رشد، خيلى بيش از کشورهاى پيشرفته محسوس است. |
مسئلهٔ دوم مربوط به عدم آگاهى ما از ميزان صحت و اعتبار نتايجى است که از محاسبات مدلهاى رياضى بهدست مىآيد. علت اين امر آن است که ارقام و اعدادى که از مدلهاى بهدست مىآيد مربوط به آينده است و معلوم نيست که در آينده واقعيت پيدا کنند؛ مثلاً، اگر در سال ۱۳۵۵ با کمک مدلى تعداد دانشآموزان دورهٔ ابتدايى را در فاصلهٔ زمانى سالهاى ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۶ پيشبينى کنيم و بخواهيم بر اساس آن به تربيت معلم و تهيه تجهيزات و ساختمان و تأسيسات لازم بپردازيم، نمىدانيم پيشبينى مدل تا چه اندازه قابل اعتبار و مقرون به صحت است. يکى از راههاى بازبين اعتبار مدل اين است که آن را در مورد واقعيتهاى گذشته و حال بىآزمائيم؛ مثلاً، در مورد فوق، با استفاده از دادههاى سال ۱۳۴۵، تعداد دانشآموزان دورهٔ ابتدايى را در فاصلهٔ زمانى ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۶ با کمک مدل مورد بحث محاسبه کنيم، آنگاه ارقام حاصل از مدل را با واقعيت مقايسه کنيم، ببينيم تا چه اندازه با يکديگر مطابقت دارد. بديهى است تدبير فوق بر اين پيشفرض پايهگذارى شده است که روند دهه گذشته، در دهه آينده نيز ادامه يابد و شرايط و عوامل نافذ در آن کم و بيش ثابت بماند. ولى بههر صورت، قبل از آنکه مدل را براى پيشبينى آينده بهکار بريم، خوب است که اعتبار آن را در مورد گذشته بىآزمائيم. |
مسئلهٔ سوم مربوط به مشکلات تلفيق عوامل پيشبينى کننده با عوامل تشريح کننده در مدل است. بهطورى که قبلاً گفته شد، اکثر مدلهاى برنامهريزى يا از نوع پيشبينى کننده هستند، يا از نوع تشريحکننده. اگر هدف فقط اين باشد که آينده را پيشبينى کنيم مىتوانيم از شيوهٔ مانندسازى استفاده کنيم که مؤثرتر از شيوههاى ديگر است. ولى در اکثر موارد، پيشبينى کافى نيست و بايد عوامل نافذ در شکلگيرى پديده مورد نظر را نيز در محاسبات دخالت دهيم. اينجا است که با محدوديت اساسى مدلهاى رياضى برنامهريزى روبهرو مىشويم؛ زيرا، هم شناخت عوامل نافذ و چگونگى ارتباط و نفوذ آنها در پديده مورد نظر مشکل است، هم تشخيص چگونگى تغييرات عوامل مزبور. |
همچنین مشاهده کنید
- مدلهای پیشبینی کننده و تشریح کننده
- مدلهای برنامهریزی آموزش و پرورش از نظر مبانی ریاضی(۲)
- مدل آسیایی توسعهٔ آموزش و پرورش
- مدلهای برنامهریزی آموزش و پرورش از نظر دامنه عمل
- محدودیت مدلهای برنامهریزی آموزشی
- مدل چسواس (روشهای برنامهریزی آموزشی برای کشورهای در حال رشد)(۲)
- مدلهای اقتصادی برنامهریزی آموزش و پرورش
- مدلهای برنامهریزی آموزش و پرورش از نظر مبانی ریاضی
- مدل چسواس (روشهای برنامهریزی آموزشی برای کشورهای در حال رشد)
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
انتخابات انتخابات ریاست جمهوری انتخابات ریاست جمهوری 1403 مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ریاست جمهوری شورای نگهبان محمدباقر قالیباف انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ دولت سیزدهم علیرضا زاکانی
شهرداری تهران تهران قتل آتش سوزی قوه قضاییه هواشناسی پلیس وزارت بهداشت محیط زیست آموزش و پرورش سازمان هواشناسی سرقت
قیمت دلار قیمت طلا حقوق بازنشستگان خودرو همستر کامبت قیمت خودرو سایپا بورس ایران خودرو بازار خودرو مسکن قیمت سکه
فضای مجازی تلویزیون پیمان جبلی کتاب سریال سینما رسانه ملی تئاتر انقلاب اسلامی سینمای ایران محمدعلی بهمنی فیلم
دانش بنیان فناوری دانشگاه آزاد اسلامی ماهواره کارشناسی ارشد دانشجویان
رژیم صهیونیستی اسرائیل جنگ غزه غزه روسیه فلسطین آمریکا حماس بریکس چین فرانسه علی باقری کنی
فوتبال ایران پرسپولیس تیم ملی فوتبال ایران تیم ملی ایران استقلال تیم ملی یورو 2024 بازی لیگ برتر فدراسیون فوتبال جواد نکونام
هوش مصنوعی اینترنت رایگان اپل ایلان ماسک سامسونگ ایرانسل روزنامه وزیر ارتباطات گوگل ناسا مریخ پرتاب ماهواره
سازمان غذا و دارو کاهش وزن بارندگی دیابت ویتامین چاقی استرس