|
|
| سياستگذاري، فرآيندى سياسى است. ما تلاش مى‌کنيم تا سياست‌هاى جهانگردى را به دقت مورد نقد و بررسى قرار دهيم. بر اهميت مطالعهٔ سياست‌ها در چند سطح تأکيد بسيارى شد، همچنين به دانشجويان جهانگردى اکيداً توصيه شد که ماهيت ذاتاً سياسى جهانگردى و تحقيقات مربوط را کاملاً درک کرده و بپذيرند.
|
|
| در اينجا بر تحقيقات خلاق که بتوانند در بطن نظام سياسى يا به‌عبارتى در 'جعبهٔ سياه' تصميم‌گيرى نفوذ کنند، تأکيد مى‌کنيم. نمودار (چارچوب مفهومى براى مطالعه سياست‌هاى عمومى جهانگردي)، الگوئى مناسب براى مطالعه و تحقيق در مورد سياست‌هاى جهانگردى را در اختيار شما قرار مى‌دهد.
|
|
|
|
|
| چهار عنصر کليدى در اين نمودار (چارچوب مفهومى براى مطالعه سياست‌هاى عمومى جهانگردي) نمايش داده شده است:
|
|
| - دانشجويان و پژوهشگران، سياست‌هاى عمومى را بايد در چند سطح و با توجه به زمان و مکان تجزيه و تحليل کنند.
|
|
| - مبانى تاريخى تصميم‌ها، اقدامات، رويه‌ها و برنامه‌هاى قبلى را بايد مورد توجه قرار داد.
|
|
| - روش مطالعهٔ موردي، چند فرصت و تهديد (محدوديت) را معرفى کند.
|
|
| - پيوند ميان توصيف، نظريه و تشريح؛ و تأئيد رسمى ايدئولوژي، ارزش‌ها حذف چند مورد از اين عناصر، موجب ضعيف شدن تحقيقات خواهد شد.
|
|
| اگر چه گسترهٔ اطلاعات مربوط به سياست‌ها وسيع است و احاطهٔ کامل بر آن غيرممکن است، ارزش‌هاى مورد قبول پژوهش‌گر، بر فضاى تحقيق حاکم مى‌شود.
|
|
| علاوه بر اطلاعات موجود، ارزش‌هاى مورد قبول پژوهشگران؛ منابع اطلاعات، روش تحقيق، تجزيه و تحليل و يافته‌هاى تحقيق را محدود مى‌کند. ممکن است حتى بر آنها که از تحقيق استفاده مى‌کند اعمال نفوذ کند. اما همواره بخشى از اطلاعات و شايد بخش بزرگى از اطلاعات قابل دسترسى نباشد.
|
|
| يکپارچه کردن سطوح مختلف تجزيه و تحليل سياست‌هاى جهانگردى
|
|
| جهانگردي، ماهيتاً پويا و پراکنده است و در مقايسه با ساير بخش‌ها نظير توليد و ارتباطات، مطالعهٔ سياست‌هاى جهانگردى دشوارتر است.
|
|
| درسطح کلان، اصول نهادينه شده و به‌ويژه نقش دولت در سياستگذارى جهانگردي، به شکلى گسترده ناديده گرفته شده است. در سطح ميانى دلايل و روش‌هاى اتخاذ چنين سياست‌هائى دقيقاً مشخص نشده است. در سطح خرد، رابطهٔ ميان افراد مؤثر، ارزش‌ها و منافع آنها با حکومت و سازمان‌ها درک نشده است. مطالعات سياست‌هاى جهانگردى در هر سه سطح به دشوارى انجام مى‌شود. اين امر دلايل بسيارى دارد:
|
|
| - صنعتى شدن ناقص جهانگردى.
|
|
| - عدم توجه و درک نقش نظام سياسى در فرآيند سياستگذارى.
|
|
| - عدم انسجام کافى بين سطوح مختلف تجزيه و تحليل.
|
|
| با توجه به ماهيت پويا و پيچيدهٔ سياستگذارى جهانگردي، دانشجويان جهانگردى بايد نيروهاى مؤثر بر سياستگذاري، برنامه‌ريزى و توسعهٔ جهانگردى را به‌خوبى بشناسند.
|
|
| مطالعهٔ سياست‌هاى عمومى جهانگردى
|
|
| در مورد فرآيند سياستگذارى تاکنون مطالعات چندانى انجام نشده است. بنابراين انجام تحقيقات و مطالعاتى در اين زمينه و طراحى روش‌هاى تحقيق، تکنيک‌هاى تجزيه و تحليل و مدل‌هاى سياستگذارى جهانگردى ضرورى است.
|
|
| تصميم و اقدامات کارگزاران کارگزارى‌هاى مختلف و نظام‌هاى مديريت سياسى پيچيده هستند و بايد آنها را به‌دقت مورد تجزيه و تحليل قرار داد (برت و فاج ۱۹۸۰).
|
|
| بنابراين پژوهشگران بايد تلاش کنند با مسئولين و گروه‌هاى مختلف تماس برقرار کرده و نظر آنها را براى ارائهٔ اطلاعات لازم در مورد سياستگذاري، جلب کنند (مژون ۱۹۸۹:۴۵). انجام چنين اقداماتى در عرصه‌هاى پيچيدهٔ سياستگذارى‌ها ضرورى مى‌نمايد.
|
|
| مطالعات موردي، روشى مناسب براى مطالعه و درک محيط سياستگذارى جهانگردى به‌شمار مى‌روند. همان‌طور که اندرسون (۱۹۸۱) مى‌گويد:
|
|
| مطالعات موردى کاربردهاى بسيارى دارند؛ مثلاً آزمايش فرضيات موجود، تجزيه و تحليل دقيق رويدادهاى خاص، کمک به فراهم آوردن حس شهودي، در فرآيند سياستگذارى و اجراى سياست‌ها. (اندرسون ۱۹۸۴:۱۶۵)
|
|
| در مورد سياست‌ها، مطالعه موردى به‌خوبى مورد استفاده قرار مى‌گيرد، اما مطالعات سياست‌هاى جهانگردى به شکل جامع به‌ندرت انجام مى‌شود. مطالعات موردى به پژوهشگران امکان مى‌دهند که از روش‌هاى پيچيدهٔ آزمايش و ارزيابى سياست‌ها از حيث صحت و قابل قبول بودن بهره گيرند. اما ايرادهائى به اين روش مطالعه نيز وارد شده است (ديويس - ۱۹۸۱، اسپروتس - Sproats، در سال ۱۹۸۳، ميچل ۱۹۸۹).
|
|
| ايرادهائى از اين قبيل که:
|
|
| - نتايج حاصل از اجراء آنها را نمى‌توان تعميم داد.
|
|
| - آنها را نمى‌توان به‌راحتى از موضوعات خاص مورد مطالعهٔ خود جدا کرد.
|
|
| - مطالعات موردى به زمان‌بندى توصيفي، تاريخى متکى بوده و فاقد ثبات در قلمرو و زمينهٔ مطالعه هستند.
|
|
| - آنها را نمى‌توان به‌طور کلي، به‌عنوان روشى علمى مورد استفاده قرار داد.
|
|
| البته هال و ديگران (۱۹۷۵) به سه مشخصهٔ بارز اين نوع مطالعات در ارزيابى سياست‌هاى عمومى اشاره کرده‌اند:
|
|
| - آنها به درک روش توسعهٔ سياست‌ها کمک مى‌کنند.
|
|
| - آنها به درک سياست‌هاى پيچيده و گسترده کمک مى‌کنند.
|
|
| - آنها ماهيت رفتار هدفمند کارگزاران درگير در فرآيند سياستگذارى را مشخص مى‌کنند.
|
|
| رگين - Ragin، چهار نگرش کلى نسبت به مطالعه موردي، معرفى کرده است. اين نگرش‌ها از دو زاويه موردهاى تحت بررسى را مورد توجه قرار مى‌دهند:
|
|
| - اينکه آيا آنها، واحدهاى تجربى - Empirical units، يا سازه‌هاى نظرى - Theoretical contructs، هستند؟
|
|
| - اينکه آيا آنها به مثابهٔ نمونه‌هائى از پديده‌هاى عام - General phenomeana، يا خاص - Specific phenomena، هستند؟
|
|
| نوع نگرش، بر روش تحقيق و نتايج آن تأثير مى‌گذارد. البته نگرش‌هاى ديگرى نيز در اين مورد وجود دارد. به‌عنوان مثال، بر اساس نگرش‌هاى ترکيبى -Hybrid approaches، بخش اعظم مطالعات علوم اجتماعى بر پايهٔ حجم عظيمى از تعاريف نظرى و تجربى استوار مى‌باشند. حتى ممکن است اين نگرش‌ها، که براى تجزيه و تحليل سياست‌هاى جهانگردى از چند مفهوم کليدى استفاده مى‌کنند، به‌دليل توان اکتسابى و غناى اطلاعات، از ارزش بيشترى برخوردار باشند.
|
