بیماری‌ها (۲)

تهوع

تهوع همراه با استفراغ یا بدون استفراغ از عوارض جانبی عمل‌های جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و ایمونوتراپی می‌باشد. بیماری و یا شرایط مربوط به بیماری سرطان یا درمان آن ممکن است باعث ایجاد تهوع گردد. حالت تهوع می‌تواند باعث گردد که بدن شما از نظر دریافت مواد مغذی با کمبود روبه‌رو گردد. توصیه‌های زیر برای رفع این مشکل می‌تواند کمک‌کننده باشد.

ـ از غذاهای زیر استفاده نمائید:

۱. نان تست و کراکر

۲. ماست

۳. شربت

۴. کیک‌های اسفنجی

۵. مرغ بدون پوست (سرخ کرده نباشد)

۶. مایعات صاف شده

۷. تکه‌های یخ

ـ ‌از مصرف غذاهای زیر خودداری نمائید:

۱. غذاهای چرب سرخ شده و روغنی

۲. مواد خیلی شیرین مثل آب نبات

۳. غذاهای گرم و ادویه دار

۴. غذهای با بوی تند

ـ غذاها را به‌صورت تکه‌های کوچک درآورده و به آرامی میل کنید.

ـ از خوردن غذا در اتاق‌های دلتنگ و خفه، خیلی گرم یا جاهائی که در آنجا غذا طبخ شده است و بوی تند در آنجا پراکنده است و با حالت شما سازگاری ندارد خودداری نمائید.

ـ همراه غذا از مایعات کمتری استفاده کنید. نوشیدن مایعات می‌تواند حالت تورم و سیری ایجاد نماید.

ـ مایعات را در طول روز بنوشید. به‌جز در مواقع غذاهای اصلی (استفاده از نی می‌تواند به شما کمک کند).

ـ از نوشیدنی‌های سرد استفاده نمائید. سعی کنید از نوشیدنی‌های مورد دلخواه به‌صورت قطعه‌های بسیار کوچک یخ زده استفاده کنید.

ـ ‌از غذاهائی که دارای درجه حرارت اتاق و یا سرد تر می‌باشد استفاده نمائید. غذاهای گرم باعث تشدید حالت تهوع می‌گردد.

ـ ‌از خوردن اجباری غذا در موقعی که دچار حالت تهوع می‌باشید خودداری کنید زیرا این مسئله ممکن است باعث به‌وجود آمدن علائم دائمی نسبت به آن غذا گردد.

ـ بعد از خوردن غذا استراحت کنید. زیرا فعالیت باعث کندی هضم غذا می‌گردد بهتر است که یک ساعت بعد از غذا بنشینید و استراحت کنید.

ـ اگر در هنگام صبح دچار حالت تهوع می‌باشید سعی کنید قبل از بلند شدن از نان تست یا کراکر استفاده کنید.

ـ از لباس‌های گشاد استفاده کنید.

ـ سعی کنید در موقع تهوع از خوردن و یا هر عامل دیگری که باعث تشدید این مسئله می‌شود دوری کنید. در صورت امکان تغییر جزئی در رژیم غذایی خود به‌وجود آورید و در این مورد با پزشک مشاور تغذیه خود صحبت کنید.

استفراغ

استفراغ ممکن است پس از حالت تهوع، درمان یا بوی غذا یا گازهای معده ایجاد شود. اگر استفراغ خیلی شدید باشد و برای مدت چند روز ادامه یابد می‌بایست با پزشک هماهنگی به‌عمل آید. اغلب کنترل احساس تهوع، از استفراغ جلوگیری به‌عمل می‌آورد. ممکن است با استراحت یا دارو درمانی، با نفس‌های عمیق و آرامش بیشتر این حالت کاهش پیدا کند.در صورت حالت استفراغ از موارد زیر در خصوص کاهش عوارض استفاده کنید:

۱. ‌با پزشم خود در مورد استفاه از داروهای کنترل کننده تهوع مشورت کنید.

۲. ‌تا وقتی که حالت استفراغ تحت کنترل نمی‌باشد از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

۳. ‌زمانی که حالت استفراغ کنترل شد از مقدار کمی مایعات روشن استفاده نموده و خوردن مایعات را با یک قاشق چای خوری هر 10 دقیقه یک‌بار شروع نموده و به‌تدریج آن را به اندازه یک قاشق غذاخوری هر 20 دقیقه یک‌بار و به‌تدریج 2 قاشق غذاخوری هر 30 دقیقه یک‌بار افزایش دهید.

۴. ‌وقتی که مایعات صاف شده را تحمل کردید از مایعات کامل استفاده نمائید تا وقتی که نوشیدن مایعات را تحمل کنید این کار را ادامه دهید. پس از تحمل مایعات کم کم رژیم غذائی معمولی را شروع کنید.

اسهال

اسهال ممکن است چندین عامل داشته باشد که شامل شیمی درمانی- رادیوتراپی عفونت‌های گوارشی- حساسیت‌های غذائی و اختلالات گوارشی باشد. اسهال‌های طولانی ممکن است باعث به‌وجود آمدن مشکلات دیگر گردد. در طول دوره اسهال مواد غذائی، قبل از اینکه بدن بتواند مواد غذائی لازم مثل ویتامین‌ها، آب و مواد معدنی را جذب کند. به‌سرعت از روده عبور می‌کنند این مسئله باعث به‌وجود آمدن کم آبی بدن می‌گردد و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. در صورت جدی بودن اسهال و ادامه داشتن آن بیش از 2 روز با پزشک مشورت کنید. در اینجا بعضی از راه‌های مقابله با اسهال را توصیه می‌کنیم.

ـ ‌از غذاهائی‌که دارای پروتئین و کالری زیاد می باشد و فیبر کمتری دارند استفاده کنید مثل:

۱. برنج

۲. ‌سیب و آب میوه

۳. عصاره گندم

۴. ‌تخم مرغ پخته

۵. ‌موز رسیده

۶. ‌سبزیجات پخته

۷. میوه‌جات پخته بدون پوست

۸. ‌کره بادام زمینی

۹. نان سفید

۱۰. ‌مرغ و پرندگان

۱۱. ‌گوشت نرم

۱۲. ماهی

ـ غذاهای غیر مجاز:

۱. ‌غذاهای چرب سرخ کرده

۲. ‌سبزیجات و میوه‌جات خام

۳. ‌‌سبزیجات با فیبر بالا مثل کلم بروکلی، ذرت، نخود، گل کلم

۴. ‌طعم دهنده های قوی مثل: فلفل تند، ادویه کاری

۵. ‌به‌جای سه وعده غذاهای اصلی از وعده‌های متعدد با حجم کم استفاده کنید.

۶. ‌به مقدار کافی مایعات بنوشید. به‌جز در مواقع غذای اصلی نوشیدن مایعات در موقعی که دچار اسهال هستید به‌خاطر اینکه بدن شما با کم آبی روبه‌رو نشود خیلی مهم است از نوشیدن مواد کربوهیدرات دار مثل سودا، که تشدید کننده اسهال است اجتناب کنید.

۷. ‌درجه حرارت مایعاتی را که می‌نوشید درجه اتاق باشد. از نوشیدن مایعات خیلی سرد یا خیلی گرم خودداری کنید.

۸. ‌سعی کنید از مایعات و غذاهائی که دارای سدیم و پتاسیم می‌باشد استفاده کنید. این مواد معدنی در طول دوره اسهال از دست می‌رود بهترین نوشیدنی انتخابی سوپ بدون چربی می‌باشد. غذاهائی که دارای پتاسیم بالا می‌باشند و در موارد اسهال اشکال ایجاد نمی‌کنند شامل موز، زردآلو، سیب زمینی پخته و پوره می‌باشد.

۹. ‌بعد از یک دوره اسهال از مایعات روشن استفاده کنید برای مدت 12 تا 24 ساعت این مسئله باعث می‌گردد که ضمن تأمین مایعات از دیت رفته روده‌ها نیز استراحت نمایند.

۱۰. ‌خوردن موادی که دارای کافئین هستند مثل قهوه- چای پررنگ- بعضی از سوادها و شکلات‌ها را محدود کنید.

۱۱. ‌مواظب استفاده از شیر و محصولات شیری باشید زیرا اسهال ممکن است به‌علت عدم تحمل لاکتوز موجود در شیر باشد اگر فکر می‌کنید که مشکل شما مربوط به این مسئله باشد از رژیم غذائی با محدودیت لاکتوز استفاده کنید.