بیماری مالاریا در دنیا

مالاريا هم‌اکنون مهم‌ترين بيمارى انگلى و يکى از مشکل‌هاى مهم بهداشتى تعدادى از کشورها، بخصوص کشورهاى گرمسير جهان است. طبق گزارش‌هاى سازمان جهانى بهداشت در سال ۱۹۹۸ متأسفانه بيش از ۹۰ کشور در دنيا از مناطق مالارياخيز بوده، بيش از نصف آنها در کشورهاى آفريقائى و زير صحراى آفريقا متمرکز شده است که فقر اقتصادى - فرهنگى نيز بر حجم و شدت بيمارى افزوده است. البته شايان ذکر است که اين رقم از کشورها در دههٔ ۱۹۵۰ بيش از آن بوده و حتى تا ۱۴۰ کشور را شامل مى‌شده است که با بهبود شرايط اقتصادى - اجتماعى و اجراء برنامه‌هاى مبارزه از تعداد کشورهاى در معرض خطر بيمارى کاسته شده است، ولى هنوز تعداد موارد بروز بيمارى و مرگ‌ومير آن به ‌حدى است که بايد آن را به ‌عنوان يک مسئله و مشکل بهداشتى عنوان نمود. به ‌طورى که مى‌توان جمعيت ۹۰۰/۵ ميليونى (آمار سال ۹۸) جهان را براساس وضعيت بيمارى مالاريا به مناطق زير تقسيم‌بندى نمود:

- مناطقى که عارى از بيمارى هستند حدود ۵۰۰/۳ ميليون نفر مى‌باشند (۵۹% کل جمعيت) که ۵۴۰/۱ ميليون نفر از اين جمعيت (۴۴%) در مناطقى زندگى مى‌کنند که يا به‌هيچ عنوان بيمارى مالاريا در آنجا وجود نداشته، يا اينکه بر اثر اقدام‌هاى کنترلى مالاريا از بين رفته است.

- مناطقى با جمعيت ۹۶۰/۱ ميليون نفر (۳۳% کل جمعيت) که بيمارى مالاريا با بکاربردن روش‌هاى مبارزه از بين رفته يا نواحى کوچکى از آن مناطق هنوز داراى موارد معدودى از بيمارى مالاريا هستند.

- مناطق مالارياخيز يا در معرض خطر شديد مالاريا با جمعيتى برابر با ۴۰۰/۲ ميليون نفر يعنى ۴۱% کل جمعيت جهان که از اين جمعيت حدود ۸۲۰/۱ ميليون نفر يا ۷۶% آن در نقاطى زندگى مى‌کنند که مالاريا به‌ تقريب کاهش يافته، ولى وضعيت آنها به ‌دليل تغييرهاى وسيع در محيط زيست انسانى و طبيعت مثل سدسازي، ساختمان‌سازى و از بين بردن جنگل‌ها از نظر بيمارى ثابت نيست و مدام در حال تغيير است، همچنين ۵۸۰ ميليون نفر از جمعيت فوق يعنى ۲۴% آن در نواحى گرمسير زندگى مى‌کنند که از نظر مالاريا در وضعيت بسيار بدى قرار گرفته، چرا که بعضى نواحي، هم از نظر اقتصادى ضعيف هستند و هم بکارگيرى راه‌هاى مبارزه موفقيت چندانى نداشته است.

از نظر تعداد موارد بيمارى بايد اظهار نمود که طبق برآورد سازمان جهانى بهداشت حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ ميليون مورد بيمارى مالاريا در دنيا وجود دارد که نزديک ۹۰% آن در کشورهاى آفريقائي، در مناطق گرمسيرى زندگى مى‌کنند. بجز کشورهاى آفريقائي، حدود دوسوم از موارد در کشورهائى مانند هندوستان، برزيل، سريلانکا، ويتنام، کلمبيا و جزاير سولومون بوده است. از نظر تعداد مرگ‌ومير ناشى از بيمارى مالارياى شديد و مرگ ناشى از آن به ‌طور عمده از نوع فالسيپارم است که بخش عظيمى از آفريقا بويژه مناطق گرمسير، شرق آسيا، اقيانوسيه و نواحى آمازون داراى اين‌گونه مالاريا است و بيشترين رقم مرگ‌ومير را دارا مى‌باشد و در بقيهٔ نقاط دنيا کمتر از اين نوع بيمارى معمول است. براورد سالانهٔ مرگ از مالاريا از ۵/۱ تا ۲/۷ ميليون نفر متغير است که قسمت بزرگ آن در آفريقا است. همچنين حدود يک ميليون مرگ در کودکان زير پنج ‌سال به‌علت بيمارى مالاريا به ‌تنهائى يا همراه با بيمارى‌هاى ديگر وجود دارد.