چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

دیابت‌ شیرین‌ وابسته‌ به‌ انسولین‌ ـ diabetes mellitus insulin dependent


دیابت‌ شیرین‌ وابسته‌ به‌ انسولین (دیابت‌ نوع‌ 1) عبارت‌ است‌ از یك‌ بیماری‌ متابولیكی‌ مزمن‌ كه‌ مشخصه‌ آن‌ ناتوانی‌ بدن‌ در تولید انسولین‌ كافی‌ برای‌ مصرف‌ مؤثر و كارآمد قندها، چربی‌ها، و پروتئین‌ها است‌. تمام‌ سلول‌های‌ بدن‌ برای‌ انتقال‌ قندها از خون‌ به‌ سلول‌ها نیازمند انسولین‌ هستند. برای‌ درمان‌ باید انسولین‌ تزریق‌ كرد. در صورتی‌ كه‌ دیابت‌ وابسته‌ به‌ انسولین‌ در دوران‌ بزرگسالی‌ آغاز شود غالباً با نام‌ دیابت‌ مستعد كتوز نامیده‌ می‌شود و اگر در دوران‌ كودكی‌ آغاز شود غالباً با نام‌ دیابت‌ جوانان‌ خوانده‌ می‌شود. دیابت‌ وابسته‌ به‌ انسولین‌ معمولاً پیش‌ از 30 سالگی‌ آغاز می‌شود، اما آغاز آن‌ میتواند در هر سنی‌ باشد.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. خستگی‌؛ تنشگی‌ زیاد
۲. افزایش‌ اشتها و در عین‌ حال‌ كاهش‌ وزن‌
۳. ادرار به‌ دفعات‌ زیاد
۴. خارش‌ در اطراف‌ ناحیه‌ تناسلی‌
۵. افزایش‌ استعداد ابتلا به‌ عفونت‌ها، خصوصاً عفونت‌های‌ مجرای‌ ادراری‌ و عفونت‌های‌ قارچی‌ پوست‌، دهان‌، و مجرای‌ تناسلی‌
ـ علل‌ بیماری:
۱. عفونت‌ ویروسی‌ لوزالعمده‌
۲. اختلال‌ در استفاده‌ از انسولین‌ در سلول‌های‌ بدن‌ به‌ علل‌ نامعلوم‌
۳. كاهش‌ انسولین‌ تولید شده‌ توسط‌ سلول‌های‌ جزیره‌ای‌ لوزالعمده‌ به‌ علل‌ نامعلوم‌
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
سابقه‌ خانوادگی‌ دیابت‌ شیرین‌. البته‌ گاهی‌ در یك‌ نسل‌ بیماری‌ وجود ندارد.
ـ پیشگیری‌:
نمی‌توان‌ از آن‌ پیشگیری‌ به‌ عمل‌ آورد
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
این‌ بیماری‌ را در حال‌ حاضر نمی‌توان‌ معالجه‌ كرد، اما علایم‌ و پیشرفت‌ بیماری‌ را می‌توان‌ با پایبندی‌ سفت‌ و سخت‌ به‌ درمان‌ كنترل‌ كرد. امید به‌ زندگی‌ مقداری‌ كاهش‌ می‌یابد، اما بسیاری‌ از بیماران‌ دیابتی‌ طول‌ زندگی‌ تقریباً طبیعی‌ دارند.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. نابینایی‌
۲. نارسایی‌ كلیه‌
۳. بیماری‌ قلبی‌ ـ عروقی‌، خصوصاً سكته‌ مغزی‌، آترواسكلروز، و بیماری‌ رگ‌های‌ قلب‌
۴. بیماری‌ رگ‌های‌ محیطی‌، كه‌ در نتیجه‌ ممكن‌ است‌ پا دچار قانقاریا شودیا مردان‌ ناتوانی‌ جنسی‌ پیدا كنند.
۵. كتواسیروز تهدیدكننده‌ زندگی‌ (قندخون‌ در این‌ حالت‌ خیلی‌ زیاد می‌شود) همراه‌ با تخریب‌ سلول‌های‌ بدن‌
ـ درمان‌:
۱. آزمایشات‌ ادرار و خون‌ برای‌ اندازه‌گیری‌ گلوكز، كلسترول‌، و انسولین‌
۲. هر چقدر می‌توانید درباره‌ كنترل‌ دیابت‌ و شناسایی‌ علایم‌ كتواسیدوز یا كاهش‌ قند خون‌ دانش‌ خود را افزایش‌ دهید. روش‌های‌ نظارت‌ بر میزان‌ قندخون‌ در خانه‌ را فرا بگیرید و به‌ طور منظم‌ به‌ كار بندید.
۳. جراحی‌ برای‌ درمان‌ بعضی‌ از عوارض‌، مثل‌ كاهش‌ بینایی‌، قانقاریا، یا بیماری‌ رگ‌های‌ قلب‌
۴. مرتباً پای‌ خود را به‌ متخصص‌ پا نشان‌ دهید و برای‌ بررسی‌ چشم‌ به‌ چشم‌ پزشك‌ مراجعه‌ كنید.
۵. همیشه‌ یك‌ آمپول‌ گلوكاگون‌ در دسترس‌ یا به‌ همراه‌ داشته‌ باشید تا اگر قندخون‌ پایین‌ افتاد آن‌ را تزریق‌ كنید.
۶. نحوه‌ تزریق‌ انسولین‌ را یاد بگیرید. تزریق‌ انسولین‌ كار هر روز شما خواهد بود.
۷. همیشه‌ یك‌ دست‌بند یا گردن‌ آویز نشاندهنده‌ بیماری‌ و داروهای‌ مورد استفاده‌ را همراه‌ داشته‌ باشید.
۸. در صورت‌ بروز هرگونه‌ عفونت‌، برای‌ درمان‌ به‌ پزشك‌ مراجعه‌ كنید.
ـ داروها:
برای‌ شما انسولین‌ تجویز خواهد شد. میزان‌ و زمان‌بندی‌ تزریق‌ انسولین‌ باید برای‌ هر فرد جداگانه‌ تعیین‌ و گهگاه‌ تنظیم‌ شود. تزریق‌ معمولاً در دو نوبت‌ یا بیشتر در طی‌ روز و در زیر پوست‌ انجام‌ می‌شود.
ـ فعالیت‌:
محدودیت‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد. ورزش‌ منظم‌ روزانه‌ یك‌ جنبه‌ مهم‌ در كنترل‌ دیابت‌ به‌ شمار می‌روند. میزان‌ و زمان‌بندی‌ تزریق‌ انسولین‌ ممكن‌ است‌ برحسب‌ فعالیت‌ ورزشی‌ فرد نیاز به‌ تنظیم‌ داشته‌ باشد.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ اختصاصی‌ تجویز خواهد شد. باید با یك‌ متخصص‌ تغذیه‌ مشورت‌ صورت‌ گیرد.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. درد قفسه‌ سینه‌
۲. ناخوشی‌ و ضعف‌ به‌ مدت‌ چندین‌ روز
۳. بی‌حسی‌، سوزن‌ سوزن‌ شدن‌، یا درد در پاها و دست‌ها
۴. بوی‌ میوه‌ به‌ هنگام‌ تنفس‌؛ تغییر در الگوی‌ طبیعی‌ حركات‌ تنفسی‌؛ یا خواب‌آلودگی‌ شدید (ممكن‌ است‌ نشان‌دهنده‌ كتواسیدوز باشند).
۵. ناتوانی‌ در فكر كردن‌ همراه‌ با تمركز؛ ضعف‌؛ تعریق‌؛ رنگ‌ پریدگی‌؛ تندشدن‌ ضربان‌ قلب‌؛ تشنج‌؛ یا اغما (ممكن‌ است‌ نشان‌دهنده‌ پایین‌ افتادن‌ قندخون‌ باشند).


همچنین مشاهده کنید