|
|
| متأسفانه مطالعات تحقيقى دربارۀ الگوهاى حرکتى در ميانسالان و بزرگسالان بسيار اندک است. اگرچه اين کمبود از يک سو نشانهٔ جديد بودن شيوه‌هاى پيشرفته درتجزيه و تحليل اطلاعات است، ليکن از سوى ديگر نشان‌دهندهٔ توجه روانشناسان رشد حرکتى به کودکان و اولويت دادن به آنها است. محققان اغلب احساس مى‌کنند که شرکت دادن افراد مسن در تلاش‌هاى بيشينه، با احتمال بالاى خطر صدمه ديدن همراه است. به‌علاوه افراد مسن با انتخاب نوع زندگى کم تحرک علاقهٔ بسيار کمى براى شرکت در فعاليت‌ها دارند.
|
|
|
|
| تعداد بسيار زيادى از مطالعات موجود در مورد الگوهاى حرکتى افراد مسن بر الگوى راه رفتن متمرکز است. موراى و همکاران او (۱۹۲۴، ۱۹۶۶، ۱۹۷۰) با انجام يک سرى مطالعات روى الگوهاى راه رفتن مردان و زنان مسن مقدار جابه‌جايى خطي، چرخشى و سرعت اندام‌هاى مختلف را هنگام راه رفتن اندازه‌گيرى کردند. يافته‌هاى تحقيقات آنها نشان داد که الگوى راه رفتن در مردان مسن با وجود تفاوت‌هايى به شرح ذيل، مشابه الگوى راه رفتن در مردان جوان است:
|
|
| - طول گام مردان مسن تقريباً ۳ سانتى‌متر کوتاه‌تر بود
|
|
| - تمايل پنجهٔ پاهاى مردان مسن به خارج بدن تقريباً ۳ درجه بيشتر از مردان جوان بود
|
|
| - ميزان باز شدن مفصل مچ پا در مردان مسن کمتر از مردان جوان بود
|
|
| - چرخش لگن در مردان مسن تقليل يافته بود
|
|
| زنان مسن نيز در مقايسه با زنان جوان تمايل پنجهٔ پاهاى آنها به خارج بيشتر، طول گامهاى آنها کوتاه‌تر و چرخش لگن خاصرهٔ آنها کمتر بود.
|
|
| از يافته‌هاى مشترک ديگر اين است که بزرگسالان مسن از بزرگسالان جوان آهسته‌تر راه مى‌روند (دريليز، ۱۹۶۱؛ گابل، جانستون و کروين شيلد، ۱۹۷۹؛ مولن، ۱۹۷۳). شواندا (۱۹۷۸) ضمن آنکه يافته‌هاى محققان ديگر را در مورد کوتاه‌تر بودن طول گام‌ها تائيد کرد، نشان داد که اکثر جنبه‌هاى الگوى راه رفتن (ميزان گام، زمان لازم براى پوشش مجدد عمل تاب دادن پا، زمان مربوط به پاى اتکاء و جابه‌جايى عمودى مرکز ثقل) همچنان مشابه مردان ميانسال باقى مى‌ماند.
|
|
| اين امکان وجود دارد که کوتاه شدن طول گام‌ها و تمايل بيشتر پنجهٔ پاها به خارج بدن نشان‌دهندهٔ عدم اطمينان از تعادل باشد، اما اين امر نيز صحت دارد که تفاوت‌هاى موجود بين افراد بزرگسال مسن و جوان به سرعت راه رفتن مربوط باشد. وقتى بزرگسالان جوان آهسته راه مى‌روند، آنها نيز طول گام‌ها را کوتاه‌تر کرده، چرخش‌هاى مفصل‌ها را کاهش مى‌دهند (کرک، ۱۹۸۹؛ وينتر، ۱۹۸۳). گابل و ناياک (۱۹۸۴) در يک مطالعهٔ جالب، الگوى راه رفتن را در يک گروه ۳۲ نفرى از بزرگسالان مسن ۶۶ تا ۸۴ ساله که از بين يک گروه ۱۱۸۷ نفرى انتخاب شده بودند مشاهده کردند. محققان فوق مکرراً اعضاء گروه بزرگتر را از نظر آسيب‌شناسى مورد آزمايش قرار دادند تا گروه انتخابى از درون آنها يک گروه کوچک کاملاً سالم باشد. نتايج اين تحقيق نشان داد که اختلاف معنى‌دارى بين الگوى راه رفتن ۳۲ نفر بزرگسال مسن و جوان وجود ندارد. بنابراين، برخى از تغييرات الگوهاى حرکتى افراد مسن ممکن است به عواملى چون بيمارى‌ها، صدمات بافت‌هاى مختلف بدن، به‌ويژه آن دسته از صدماتى که موجب از دست دادن قدرت عضلانى مى‌شود مربوط باشد؛ اگرچه اين مطالعه و مطالعات ديگر (آدريان، ۱۹۸۲) نشان مى‌دهد که تغييرات الگوهاى راه رفتن در بزرگسالان مسن جزئى است.
|
|
|
|
| محققان برخى از الگوهاى راه رفتن و دويدن را در زنان ۵۸ تا ۸۰ ساله مورد مطالعه قرار داد. او در اين تحقيق از شرکت‌کنندگان خواست به ترتيب به‌طور طبيعى راه بروند، هرچه مى‌توانند سرعتى‌تر راه بروند، آهسته بدوند و هرچه ممکن است سريع‌تر بدوند. در ترتيب اجراء حرکات فوق، ميانگين سرعت، طول گام، و تناوب گام، رو به افزايش بود، ليکن افراد در چگونگى تغيير الگو از راه رفتن به دو آرام به‌طور قابل ملاحظه‌اى با يکديگر تفاوت داشتند. زنان مسن معمولاً با افزايش طول گامهاى خود، سرعت راه رفتن را زياد کردند، ليکن همانند زنان جوان سرعت دويدن خود را با افزايش تناوب گام‌ها زياد کردند.
|
|
| تفاوت اساسى بين الگوهاى حرکتى زنان جوان و زنان مسن در دو سرعت به شرح ذيل مشخص گرديد:
|
|
| - زنان مسن پاى بازگشت به وضع اوليه را به‌طور کامل خم نکردند
|
|
| - طول گام زنان مسن کوتاه‌تر بود
|
|
| - تعداد گامهاى زنان مسن از زنان جوان کمتر بود
|
|
| سرعت مطلق و آرام (تفريحي) و دويدن نيز بين گروه‌هاى سنى مختلف متفاوت بود. رکورد زنان مسن در مقايسه با يک گروه از زنان جوان ۲۰ ساله، در دوى تفريحى ۸۵/۱ متر در ثانيه در مقابل ۹۳/۳ متر در ثانيه و در دويدن ۶۰/۲ متر در ثانيه در مقابل ۶/۶۹ متر در ثانيه بود (نلسون، ۱۹۸۱).
|
