تیمور

در حاليکه تشکيل دولت‌هاى کوچک ايرانى و ايرانى شدهٔ بعد از حملهٔ خانمان‌سوز مغول مى‌توانست نويددهندهٔ تجديد حکومت مقتدرى از ايرانيان در اين سرزمين باشد، بلاى جهانسوز يورش‌هاى تيمور به ايران رو کرد و همهٔ آن دولت‌ها را به زانو درآورد. تيمور پسر اميرترغاى رئيس يکى از قبايل مغولى در ماوراءالنهر بود و از سال ۷۸۲ شروع به لشکرکشى‌ها خود به ايران کرد و در طى هفت سال خراسان و گرگان و مازندران و سيستان و افغانستان و فارس و آذربايجان و کردستان را مسخر ساخت و در سال ۷۹۵ بغداد را از ايلکانيان گرفت و به سال ۸۰۱ کشمير و دهلى را نيز متصرف شد. وى در عين آنکه قائدى نيرومند بود از کشتارهاى وحشيانه ابائى نداشت. داستان مناره‌هائى که از جمجمه‌هاى هزاران مقتول در سيستان و اصفهان ساخت مشهور است. با برافتادن دولت‌هاى محلى ايران به‌دست تيمور خاندان‌هاى ايرانى که سرگرم احياء فرهنگ از هم گسيخته ايرانى بودند نابود شدند و سراسر ايران به‌ دو قسمت تقسيم گرديد. خراسان و گرگان و مازندران و سيستان نصيب شاهرخ شد که در هرات استقرار يافت. مغرب ايران و آذربايجان و ارمنستان به‌دست ميرزا ميرانشاه و پس از وى به‌دست فرزند وى افتاد. اگر چه با درگذشت تيمور گسيختگى در اين امپراطورى پهناور راه يافت اما مسلمان بودن تيمور و اطرافيان وى آرامشى يافت عهد جديدى از هنر و ادبيات در ايران آغاز گردد.