|
|
|
| کوه موروداغ در ۳۶ کيلومترى غرب تبريز در جهت شرقى - غربى از ارتفاعات شمالى صوفيان به سمت تبريز کشيده شده است. اين رشته کوه در گردنهٔ پايان از شمال تبريز مى‌‌‌گذرد و به گردنه شبلى منتهى مى‌شود. بلندترين نقطهٔ موروداغ ۲۲۱۰ متر ارتفاع دارد و معروف‌ترين قله‌هاى آن چله‌خانه، پيرموسى و خواجه مرجان است.
|
|
| علاوه بر اين قلهها و کوه‌ها آذربايجان شرقى داراى کوههاى مرتفع ديگرى است که بيش از ۳۰۰۰ متر ارتفاع دارند. برخى از آنها عبارت‌اند از:
|
|
| - سلطان جهانگير،
|
|
۳۲۵۵ متر،
|
|
در ارسباران
|
| - نشانکوه،
|
|
۳۶۶۰ متر،
|
|
در ارسباران
|
| - کوه شانجان،
|
|
۳۱۲۵ متر،
|
|
در شبستر
|
| - آغ داغ،
|
|
۳۵۵۰ متر،
|
|
در مراغه
|
|
|
| ميشو، درياچه اروميه، شبستر
|
|
| کوه ميشو در شمال درياچهٔ اروميه است و جلگهٔ مرند را از جلگهٔ شبستر و درياچهٔ اروميه جدا مى‌کند. شهرستان مرند در دامنهٔ شمالى و شهرستان شبستر در جبههٔ جنوبى اين کوهستان قرار دارد. حداکثر ارتفاع ميشوداغ ۲۸۵۵ متر است، قلّه‌هاى معروف آن فلک داغى، على علمدار، کوسه بابا و اوزون بئل هستند. امتداد کوههاى جنوبى مرند و کوهستان ميشو به رشته کوه موروداغ مرتبط مى‌شود.
|
|
| ميلانه، روستاى حاجى‌آباد، گرگان
|
|
| اين کوه در ۲۴ کيلومترى جنوب غربى گرگان و در ۲ کيلومترى شمال روستاى حاجى‌آباد قرار گرفته است. ارتفاع اين کوه جنگلى ۲۷۳۵ متر است و سرچشمه رودخانه پائيز بن رودبار نيز مى‌باشد.
|
|
|
|
| کوه نوا در ۴۳ کيلومترى شمال غربى اسلام‌آباد غرب واقع شده و ۲۴۸۲ متر ارتفاع دارد. رودخانه‌هاى کرند و چم دهرا از اين کوه سرچشمه مى‌گيرند. اين کوه از شمال غربى به کوه برز متصل مى‌شود و از جنوب شرقى به کوه کمرزرد مى‌پيوندد و راه اتومبيل‌روى کرند به قصر شيرين و گردنه پاطاق، آن را از سوى شمال به کوه دلهو متصل مى‌سازد. کوه نوا از گردنهٔ پاطاق تا روستاى هوکانى به طول ۳۲ کيلومتر و عرض ۷ کيلومتر از شمال غربى به سوى جنوب شرقى گسترده شده است.
|
|
| نيله ته، روستاى الستان، على‌آباد
|
|
| اين کوه در ۲۵ کيلومترى جنوب على‌آباد و در ۸ کيلومترى جنوب شرقى روستاى الستان از توابع کتول واقع شده است. ارتفاع اين کوه نيمه جنگلى ۲۸۰ متر است. رودهاى الستان و رودبار و همچنين چشمه‌هاى فراوانى از اين کوه سرازير مى‌شوند.
|
|
|
|
| اين قله که در ارتفاع بالاى ۴۰۰۰ مترى قرار دارد از جمله ارتفاعاتى است که مورد استفادهٔ کوهنوردان قرار مى‌گيرد. در پائين دست اين قله نيز رشته کوههاى کلونچى با ارتفاع ۳۹۸۸ مترى واقع شده است.
|
|
| هلالان، روستاى زردوان، گرگان
|
|
| اين کوه در ۴۲ کيلومترى جنوب غربى گرگان و در فاصلهٔ ۸ کيلومترى روستاى زردوان قرار گرفته است. ارتفاع اين کوه از سطح دريا حدود ۲۸۵۰ متر است. دامنه‌هاى شمالى اين کوه به شهرستان گرگان و دامنه جنوبى آن به شهرستان دامغان مشرف است و در شمار قلل البرز شرقى محسوب مى‌شود.
|
|
|
|
| کوه هوجير در ۴۳ کيلومترى شمال شرقى کرمانشاه واقع شده و ارتفاع آن حدود ۲۵۸۳ متر است. اين کوه از غرب به کوه قلعه هجير متصل است و توأماً کوهستان کوچکى را که به وسيلهٔ دره رود دينور از سوى غرب از کوهستان پررو جدا مى‌شود، تشکيل مى‌دهند. وسعت اين کوهستان حدود ۱۴۰ کيلومترمربع است و روستاهاى برآفتاب، حسين‌آباد، هاشم‌آباد، عباس‌آباد و ... در دامنه‌هاى آن جاى دارند و راه اتومبيل‌روى کرمانشاه به همدان از دامنهٔ جنوب شرقى آن عبور مى‌کند.
|
|
|
|
| استان اصفهان به لحاظ موقعيت طبيعى و تاريخى خويش داراى قلهها و غارهاى جالب‌‌توجهى است که مى‌‌توانند براى دوستداران ورزش‌هاى کوهستانى جذاب و ديدنى باشند. مهم‌ترين اين ارتفاعات عبارت‌اند از:
|
|
| - ارتفاعات غرب استان شامل دنباله رشته‌کوه زردکوه به نام‌هاى شاهان با ارتفاع ۳۰۴۰ متر، و کوه ونيزان با ارتفاع ۳۲۰۱ متر.
|
|
| - ارتفاعات شمال و شمال غرب استان شامل کوه ديزاب دربند با ارتفاع ۲۶۷۸ متر، کوه دزقلا با ارتفاع ۳۲۵۱ متر و کوه يخ‌آب با ارتفاع ۲۲۸۸ متر.
|
|
| - ارتفاعات شرق استان شامل کوه کلاته با ارتفاع ۱۷۲۶ متر، و کوه دره‌اينجر با ارتفاع ۱۳۸۸ متر.
|
|
| - ارتفاعات جنوب استان شامل دنبالهٔ رشته کوه دنا با نام دينار با ارتفاع ۴۴۰۹ متر، کوه آئين‌قرى با ارتفاع ۳۷۱۷ متر، کوه دارمه با ارتفاع ۳۳۴۵ متر و کوه گرم‌آباد با ارتفاع ۳۳۵۹ متر.
|
|
| همچنين، با توجه به موقعيت طبيعى استان که از سمت غرب و جنوب غربى با ارتفاعات زاگرس مرتبط است، بعضى از قلهها بيش از ۴۰۰۰ متر ارتفاع دارند و موقعيت مناسبى را براى ايجاد پيست‌هاى اسکى و تأسيسات ورزش‌هاى زمستانى و کوهستانى فراهم مى‌‌آورند.
|
|
| ارتفاعات و غارها، استان قم
|
|
| ارتفاعات استان قم دنباله رشته کوههاى مرکزى ايران است که قسمتى از آن از الوند شروع شده و امتداد آن تقريباً موازى کوههاى زاگرس است که به بلوچستان ختم مى‌شود. ارتفاعات محدوده استان قم عمدتاً بخشى از کوهستان اردهال را در بر مى‌گيرد.
|
|
| کوهستان اردهال در شهرستان‌هاى قم، کاشان و محلات واقع شده است و قسمت جنوب استان قم را در بر مى‌گيرد.
|
|
| اين کوهستان که در حقيقت دنباله شمالى کوهستان کرکس محسوب مى‌گردد، از سوى شرق به جاده قم - کاشان، از جنوب به جاده کاشان - ورکان، از غرب به جاده اصفهان - قم و از شمال به دامنه‌هاى مشرف به شهرستان قم محدود مى‌شود و ناحيه‌هاى نيزار، راونج، کهک و قنوات را در بر مى‌گيرد.
|
|
| ميانگين دماى اين کوهستان بين ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتى‌‌گراد و ميزان بارندگى سالانهٔ آن حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ ميلى‌متر است و از نظر زمين لرزه جزو مناطق نيم زيان محسوب مى‌گردد.
|
|
| ارتفاعات و قلهها، استان زنجان
|
|
| استان زنجان منطقه‌اى کوهستانى است که شهرها و روستاهاى آن در دامنه‌ها، دره‌‌ها، و دشت‌هاى ميان کوههاى آن جاى گرفته‌اند. رشته‌کوه‌هاى استان، از نظر زمان پيدايش، به دورهٔ سوم زمين‌شناسى تعلق دارند. اين کوه‌ها بيشتر از سنگ‌هاى ماسه‌اى و دولوميتى تشکيل شده‌اند و فرسايش دورهٔ چهارم زمين‌شناسى چهرهٔ آنها را دگرگون کرده است.
|
|
| بلندى‌هاى استان زنجان عبارت‌اند از:
|
|
| - رشته‌کوه‌هاى شمالى مشتمل بر بخشى از البرز غربى و دامنه‌هاى جنوبى کوهستان تالش که مهم‌ترين آنها عبارت‌اند از : طالقان، تخت‌سليمان، سيالان و الموت در البرز.
|
|
| - رشته‌کوه‌هاى غربى و جنوب غربى شامل کوههاى دميرلو، جهان‌داغ و قيدار.
|
|
| - رشته‌کوه‌هاى مرکزى که استان را از دشت قزوين جدا مى‌کنند و عبارت‌اند از : چرگر، سندان‌داغى، ملاداغى و پوتالي.
|
|
| ارتفاعات و قلهها، استان كهكلويه‌وبويراحمد
|
|
| بيش از نيمى از سرزمين ايران از کوههاى بلند پوشيده شده است. اين کوه‌ها يا مانند سلسله جبال البرز با جهت شرقى - غربى در طول صدها کيلومتر چون ديوارى عظيم کشيده شده و گذشتن از آن فقط از طريق گردنه‌هاى بلند عملى است و يا مانند سلسله جبال زاگرس در برگيرنده رشته‌هاى موازى و مرتفعى است که با دره‌هاى عميق و دامنه‌هاى پرشيب، از شمال به سمت جنوب مرکز ايران کشيده شده و گذر از آن تنها از راه دره‌هاى بر پيچ و خم و سرسبز و زيبا امکان‌پذير است.
|
|
| اين سلسله جبال، قله‌هايى پر عظمت، زيبا و چشم‌نوازى دارد که تعدادى از آنها در استان کهگيلويه و بويراحمد سر به آسمان برافراشته‌‌اند.
|
|
| سياحانى که به ايران سفر کرده‌اند و از ميان اين کوه‌ها در استان کهگيلويه و بويراحمد گذشته‌اند، هر يک به نحوى در توصيف زيبايى و عظمت آن کوه‌ها سخن گفته‌اند. تمامى کوههاى اين استان از ارتفاعات جبال زاگرس مى‌باشند.
|
|
| ارتفاعات و قلهها، استان همدان
|
|
| قلل و کوههاى گوناگون استان همدان مناسب براى ورزش‌هاى کوهستانى نظير کوهنوردى، سنگ‌نوردى و اسکى است.
|
|
| کوهستان الوند مهم‌ترين ارتفاعات استان را در بر مى‌گيرد. ارتفاعات مهم استان عبارت‌اند از : گرمه و سدره در ملاير، آلابلاغ در حد فاصل اسدآباد و بهاره‌گره، بوقاى در کبودرآهنگ، گروياگرى در جنوب نهاوند، خان گُرمز در سياه درهٔ تويسرکان و رشته‌کوه الوند با قلّهٔ زيباى آن در همدان، بين ارتفاعات الوند و کوه گزين اراضى پست و دشت‌هاى هموار استان قرار دارد. اين دشت‌ها باعث وزش بادهاى شديدى در سطح استان مى‌شود، به همين دليل استان همدان از مناطق بادخيز کشور به شمار مى‌آيد. بلندترين قلل کوههاى متعدد آن عبارت‌اند از:
|
|
| کلاغ لان ۳۵۰۰ متر، قزل ارسلان (در شمال دِه وردآور عليا)، کمرلوزان، چهارقله، قلهٔ يخچال با ارتفاع ۳۵۸۰ متر در جنوب روستاى درهٔ مرادبيک، اردک، مردک، کلاه قاضى، شاه‌نشين و کرکسين.
|
|
| رودخانهٔ قورى‌چاى و قره‌چاى از دامنه‌هاى شمالى و رودخانه‌هاى يوخارى‌چاى و حرم‌آباد از دامنه‌هاى جنوب غربى اين کوهستان سرچشمه مى‌گيرد. جادهٔ همدان به باختران اين کوه را از سوى شمال و شمال غربى و مغرب دور مى‌زند و جادهٔ همدان به ملاير آن را از جانب شرق طى مى‌کند و جادهٔ کنگاور بخشى از قسمت‌هاى جنوبى اين کوهستان را قطع مى‌کند.
|
|
| ميزان بارندگى سالانهٔ کوهستان الوند حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ ميلى‌متر است که جزو مناطق نيمه خشک محسوب مى‌شود و از نظر زلزله‌خيزى جزو مناطق نيمه زيان به شمار مى‌آيد.
|
|
| مناسب‌ترين راه براى رسيدن به قلهٔ الوند جادهٔ گنج‌نامه همدان به غرب است و همچنين درهٔ مرادبيک در جنوب همدان از مسيرهاى صعود به قلهٔ الوند است.
|
|
| علاوه بر کوه الوند، ارتفاعات متعدد ديگرى نيز در سطح استان وجود دارد که از مهم‌ترين آنها مى‌توان به لشگردر (در جنوب شرقى ملاير)، آلما بولاق (در حد فاصل اسدآباد و بهار)، کوه بوقاطى (در بخش کبودرآهنگ)، گرى (در جنوب نهاوند) و سياه دره (در تويسرکان) اشاره کرد.
|
|
| از کل ۱۳ قلهٔ مهم استان همدان که به عنوان کوههاى داراى قابليت کوهنوردى از سوى ادارهٔ کل تربيت بدنى استان گزارش شده است، ۱۰ قله داراى ارتفاع بيش از ۳۰۰۰ متر است که کوه چل نابالغان با ۴۲۰۰ متر بلندترين کوه استان است.
|
|
| ارتفاع زياد و سنگى بودن بيشتر کوههاى استان قابليت بهره‌برداى از آنها را در کوهنوردى و صخره‌نوردى گسترش داده است. از طرف ديگر در اکثر کوههاى استان سالانه بيش از ۵ ماه برف وجود دارد که ارتفاع متوسط آنها به بيش از ۵ متر مى‌رسد. در بعضى از کوه‌ها مثل چل نابالغان، يخچال صاحب، قزل ارسلان، دايم برف، کلاغ لان و الوند شش ماه از سال برف هست. برفى بودن کوه‌ها و شيب مناسب آنها که در تعدادى از ارتفاعات به چهار کيلومتر مى‌رسد قابليت آنها را براى توسعهٔ ورزش اسکى نشان مى‌دهد. در الوند، کلاغ‌لانه، چال قبله و چل نابالغان دو جان‌پناه، سه پناهگاه و دو مهمان‌سرا وجود دارد و بقيهٔ کوه‌ها فاقد اين نوع امکانات کوهنوردى هستند.
|
|
| ديگر ارتفاعات استان عبارت‌اند از : امرله و زريله در اسدآباد، قلى‌آباد در کبودرآهنگ، گرمه در ملاير، شانشين بزرگ، گليان، کمرزرد، قشلاق، پيرغيب، درهٔ غاز و سياه‌کمر در تويسرکان، کوه‌چله، گرن، سفيد، آردشان و بان‌سره در نهاوند.
|
