سنگال

سنگال واقع در غرب آفريقا، غربى‌ترين کشور اين قاره است. از نظر جغرافيائي، اين کشور اغلب از دشت‌هاى پست و کم‌ارتفاع و باتلاق‌هائى تشکيل شده که رودخانه‌هاى متعدد آنها را محصور کرده‌اند. برخى زمين‌هاى مرتفع در نقاط دوردست جنوب شرق وجود دارند. کشور مستقل گامبيا منطقهٔ رودخانه‌اى گامبيا را که از درون بخش مرکزى غرب سنگال امتداد مى‌يابد تحت اشغال خود دارد. جمعيت بيش از هفت ميليونى اين کشور به زبان فرانسه صحبت مى‌کنند و اغلب مسلمان هستند. در داکار پايتخت و بندر مهم اين کشور، بيش از ۲/۱ ميليون نفر سکونت دارند.

اين کشور انواع جاذبه‌ها را براى جهانگردان دارا است. محيط بين‌المللى داکار با هتل‌ها و رستوران‌هاى عالى آن؛ سواحل زيادى متعدد و تفريحگاه‌هاى ساحلى در طول کنار دريا، مرکز تاريخى ميراث برده‌دارى در جزيرهٔ گوري؛ يک پارک ملى بزرگ؛ امکان تماشاى حيات‌وحش در جنوب شرق؛ يک منطقه مهم حفاظت‌شده براى پرندگان در شمال‌غرب؛ و سنن فرهنگى مردم همچنين يک جاذبهٔ مهم ديگر، منطقهٔ کازمانس در جنوب اين کشور است؛ جائى‌که جهانگردانى روستائى براى آشنائى با شيوهٔ سنتى زندگى آفريقائى در يک محيط جالب رودخانه‌اي، فرصت خوبى در اختيار مى‌نهد. در اوايل دههٔ ۱۹۹۰ سالانه حدود ۲۵۰ هزار جهانگرد از سنگال ديدار مى‌کردند که در ميان کشورهاى غرب آفريقا، بيشترين تعداد بود. بيشتر جهانگردان از اروپاى غربى هستند.

طرح جهانگردى روستائى کازامانس نشان‌دهندهٔ يک روش موفق توسعه جهانگردى مبتنى بر جامعهٔ محلى است که منافع آن به‌طور مستقيم به روستائيان باز مى‌گردد و درک فرهنگى بيشتر و تجارب جالب را براى جهانگردان به همراه مى‌آورد. موفقيت اين طرح به چندين عامل بستگى داشت که در بسيارى از ديگر طرح‌هاى توسعه توريسم محلى مى‌تواند کاربرد داشته باشد. طراحى دقيق اوليه ضرورى است، حتى اگر هنگام اجراء تا حدودى تغيير يابد و تطبيق داده شود. حمايت قوى حکومت‌هاى محلى و ملي، هر دو بسيار مهم بود کمک مالى و فنى و نيز دخالت متعهدانهٔ مقامات خارج از طرح داراى ارزش فوق‌العاده‌اى بود. آموزش روستائيان و مقامات محلي، بخشى ضرورى از اجراء طرح داراى ارزش فوق‌العاده‌اى بود. آموزش روستائيان و مقامات محلي، بخشى ضرورى از اجراء طرح بود. بردبارى و پشتکار در پى‌گيرى اهداف برنامه لازم بود. به‌نظر مى‌رسد اداره محلى کار و امور مالى در اين فضاى احتمالى خوب کار مى‌کند. استفاده از مزايا براى طرح‌هاى بومى و توسعه فعاليت‌هاى اقتصادى باعث مى‌شود که تمام روستاها از منافع جهانگردى برخوردار شوند.

سياست ممانعت از بزرگ شدن بيش از حد اردوگاه‌ها در هريک از روستاها، انتخاب عاقلانه‌اى بوده است. مفهوم اوليه طرح حفظ شده است و با ايجاد اردوگاه‌هاى جديد، روستاهاى بيشترى مى‌توانند از منافع طرح برخوردار شوند. اين طرح همچنين در خدمت هدف تشويق سرمايه‌گذارى خصوصى در اردوگاه‌ها بوده است و به تقويت توسعه صنعت جهانگردى در منطقه کمک کرده است. علاوه بر اين، طرح جهانگردى روستائى کازامانس نوع تازه‌اى از توليد جهانگردى را به کشور عرضه کرده است که روى‌هم‌رفته منجربه ورود بيشتر جهانگرد شده است.

با وجود موفقيت طرح، نظارت مداوم بايد ادامه يابد. نظارت تخمين مى‌کند که در صورت بروز هرگونه مشکل، به سرعت راه‌حلى پيدا خواهد شد. همچنين مبنائى براى اصلاح روش‌ها مى‌شود که در اجراء طرح‌هاى جديد جهانگردى روستائى مفيد واقع خواهد شد.

طرح کازامانس توجه زياد در ديگر نقاط جهان به خود جلب کرده است و به‌عنوان الگوئى براى طرح‌هاى مشابه عمل کرده است. البته، طبق معمول، الگو بايد با موفقيت‌هاى محيطي، اقتصادي، اجتماعى ـ فرهنگى و دولتى کشورى که الگو در آن محل به‌کار مى‌رود تطبيق داده شود. اين نوع طرح را مى‌توان به يک نمونه موفق و جديد و خلاقهٔ جهانگردى مبدل کرد که پاسخگوى تقاضاهاى بازار خاصى باشد و براى ساکنان محلى منابعى را به همراه آورد.