حرکات استخوان بازو در مفصل شانه

حرکات استخوان بازو در مفصل شانه

استخوان بازو قادر است تمام حرکات را انجام دهد. اين حرکات عبارتند از:

تا شدن

در اين حرکت دست از جلوى بدن به طرف بالا مى‌رود. اين حرکت در سطحى عمود بر سطح استخوان کتف انجام مى‌شود و اگر از ۱۸۰ درجه تجاوز نمايد هايپرفلکشن گفته مى‌شود. فلکشن شانه حرکت مهمى است که در فعاليت‌هايى چون، راه رفتن، دويدن، پرتاب‌هاى پايين دست، (بولينگ)، پرش‌ها، دوى با مانع، بعضى از حرکات تنيس، بدمينتون، اسکواش، هندبال و حرکات ريتميک به‌کار مى‌رود. عضلاتى که اين حرکت را موجب مى‌شوند عبارتند از: دلتوئيد (بخش قدامي)، سينه‌ايى بزرگ(بخش ترقوه‌اي)، دو سر بازويى (سر کوتاه) و غرابى بازويي. شکل زير فلکشن، اکسنتشن و هايپراکستنشن بازو را نشان مى‌دهد.

باز شدن

برگشت حرکت تا شدن است که تا حد شروع حرکت تا شدن (صفر درجه) مى‌رسد و چنانچه حرکت دست به عقب ادامه يابد حرکت هايپراکستنشن استخوان بازو بوده و به آن (Bach Ward Extension) نيز گفته مى‌شود. همان‌گونه که در شکل زير مشاهده مى‌گردد فلکشن يا تا شدن استخون بازو تا ۱۸۰ درجه و هايپراکستنشن بازو تا ۶۰ درجه امکان‌پذير است.

استخوان بازو مى‌تواند حرکت دورانى (Circumduction) را نيز انجام دهد که ترکيب حرکات فلشکن، آبداکشن، آداکشن و اکستنشن مى‌باشد.

اکستنشن بازو توسط هفت عضله صورت مى‌گيرد و در فعاليت‌هايى چون بالا رفتن با دست از طناب بارفيکس (کشيدن بدن به بالا)، پرش با نيزە، دويدن، راه رفتن، حرکات ژيمناستيک، دست مخالف در پرتاب وزنه و غيره به‌کار مى‌رود. عضلات عمل‌کنندهٔ اين حرکت عبارتند از: پشتى بزرگ، گرد بزرگ، سينه‌اى بزرگ (بخش جناغي)، دلتوئيد (بخش خلفي)، تحت خاري، گرد کوچک و سر دراز عضلهٔ سه سر بازويي.

دور شدن

حرکت بالا آوردن استخوان بازو از کنار بدن در سطحى موازى با سطح استخوان کتف است و چنانچه از ۱۸۰ درجه فراتر رود و يا به عبارتى از سطح ساجيتال مفصل شانه عبور نمايد، آن را هايپرآبداکشن مى‌گويند. اغلب افراد قادر هستند حرکت هايپرآبداکشن را انجام دهد.

اين حرکت را احتمالاً ضعيف‌ترين حرکت شانه مى‌باشد و توسط سه عضلهٔ دلتوئيد، فوق خارى و دو سر بازويى (سر دراز) انجام مى‌شود، در هنگامى که دست از حد افقى شانه در اين حرکت بگذرد و بخواهد فراتر رود، بخش ترقوه‌اى سينه‌اى بزرگ نيز در اين عمل دخالت مى‌کند. در فوتبال و رشته‌هاى ورزشى که بدن‌ها با هم تماس پيدا مى‌کند، شوت هوک بسکتبال، حرکات ريتميک، باله، اسکي، اسکيت، شناى پروانه و غيره انجام مى‌شود.

نزديک شدن

برگشت حرکت آبداکشن است و چنانچه از حد شروع (صفر درجه) حرکت آبداکشن بگذرد آن را هايپرآداکشن مى‌گوييم اين حرکت ممکن نخواهد شد مگر آنکه با کمى فلکشن همراه شود (هايپرآداکشن تا ۷۵ درجه) اين حرکت توسط شش عضله پشتى بزرگ، سينه‌اى بزرگ، گرد بزرگ، سه سر بازويي، تحت کتفى و غرابى بازويى انجام مى‌شود و در حرکت‌هاى مربوط به ژيمناستيک، در هر چهار شناى قورباغه، شناى کرال سينه، شناى کرال پشت و پروانه و حرکات ريتميک به‌کار مى‌رود.

فلکشن افقى

حرکتى است که دست در حالت افقى در کنار بدن به حالت افقى در جلوى بدن کشيده مى‌شود (تا ۱۳۰ درجه) در بعضى از منابع اين حرکت نزديک شدن افقى گفته شده است. اين حرکت در شکل زير ديده مى‌شود.

اکستنشن افقى

عکس حرکت فلکشن افقى است به‌طورى‌که حتى از مرحلهٔ شروع حرکت تا شدن افقى (صفر درجه) نيز فراتر رود اين حرکت را دور شدن افقى نيز مى‌گويند (Horizinatal Abduction).

چرخش خارجى

چرخش استخوان بازو حول محور طولى خود به‌طورى‌که سطح قدامى آن به‌طرف بيرون بدن چرخش پيدا مى‌کند. اين حرکت در بک هند تنيس به‌خوبى ديده مى‌شود و يه عضله در انجام آن دخالت دارند که عبارتند از تحت خاري، گرد کوچک و دلتوئيد (بخش خلفي). دو حرکت چرخش خارجى و داخلى استخوان بازو نبايستى با حرکت‌هاى چرخشى ساعد اشتباه شود.

چرخش داخلى

چرخش استخوان بازو حول محور طولى خود به‌طورى‌که سطح قدامى استخوان بازو به‌ طرف خط ميانى بدن چرخش پيدا مى‌کند. بهترين طريق مشاهدهٔ حداکثر دامنهٔ حرکتى چرخش داخلى و خارجى استخوان بازو زمانى است که آرنج فلکشن ۹۰ درجه و استخوان بازو نيز آبداکشن ۹۰ درجه داشته باشد. (شکل زير)

اين حرکت در پرتاب‌هاى بالاى دست، فورهند تنيس، ضربه‌هاى مخصوص در بدمينتون، اسکواش، هندبال، شناى کرال سينه، پروانه، کرال پشت و قورباغه به‌کار مى‌رود و شش عضلهٔ شرکت‌کننده در حرکت فوق عبارتند از سينه‌اى بزرگ، گرد بزرگ، پشتى بزرگ، دالى (قدامي)، دو سر بازويى (سر کوتاه) و تحت کتفى انجام مى‌شود.

دوران استخوان بازو از مفصل شانه

ترکيبى از حرکت‌هاى فلکشن، آبداکشن، اکستنشن، هايپراکستنشن و آداکشن است که به تناوب تکرار مى‌شود. هميشه حرکت دورانى از ترکيب چهار حرکت تا شدن، باز شدن، دور شدن، نزديک شدن حاصل مى‌شود، که در شناها و بعضى از حرکات ورزشى انجام مى‌شود.