پزشکی درمانی

با آنکه پزشکى درمانى هزاران سال سابقه دارد، ولى سابقهٔ پزشکى نوين آن‌طور که ما مى‌شناسيم به زحمت به يک صد سال مى‌رسد. هدف پزشکى درمانى در درجهٔ اول از بين بردن بيمارى از بيمار (و نه همگان) است و براى رسيدن به اين هدف انواع روش‌ها را به‌کار مى‌گيرد؛ مانند روش‌هاى تشخيصى و درماني. ابزارهاى تشخيصى بيمارى در طول سال‌ها اصلاح، پيچيده و متعدد جنگ‌افزارهاى درمانى هم قوى‌تر و تخصصى‌تر شده‌اند. در ميانهى سدهٔ بيستم با ورود پزشکى آلوپاتيک تحوّل ژرفى پديد آمد که به‌عنوان درمان بيمارى با به‌کارگيرى داروئى توليد‌کنندهٔ واکنش که آن واکنش بيمارى را بى‌اثر کند، تعريف شده است و اين کار با ورود مواد ضد ميکروبى و آنتى‌بيوتيک (پادزيست) مقدور شد. اگر قرار باشد اين کشفيات نوشته شوند چندين جلد کتاب مى‌شوند. همين بس که گفته شود در طول سال‌هاى پزشکيِ درمانى حجم عظيمى از آگاهى‌هاى علمي، مهارت‌هاى فني، داروها و ماشين‌ها را، نه تنها براى درمان بيماري، بلکه براى حفظ هر چه بيشتر زندگي، انباشته و به‌شدت سازمان داده است.

با نگاهى دوباره به پيشينهٔ پزشکى در صد سال گذشته از توجه به رشد فراوان تخصص پزشکي؛ که در پاسخ به پيشرفت‌هاى فن‌آورى پزشکى در نتيجهٔ دگرگونى در ماهيت و توزيع الگوهاى سلامت و بيمارى در جامعه، و دگرگونى‌هائى که در ترکيب گروه‌هاى سنى و جنسى جامعه روى داده است، نمى‌توان غافل بود. بعضى تخصص‌ها بر پايهٔ مهارت‌هاى به‌وضوح تعريف شده به‌وجود آمده‌اند، مانند: جراحي، پرتوشناسى و هوش‌بري، و بعضى ديگر براساس بخش‌هاى مختلف بدن، مانند: چشم‌پزشکي، گوش حلق و بيني، تخصص قلب، زنان و ... بعضى ديگر بر حسب گروه‌هاى سنى و جنسى خاص مانند تخصص کودکان، سالمندان، مامائي. هم‌چنين در هر يک از تخصص‌ها هم رشته‌هاى فوق‌تخصصى رشد کرده‌اند، مانند تخصص نوزادان، قلب کودکان، اعصاب کودکان و جراحى کودکان که همگى جزو رشته‌هاى بيمارى‌هاى کودکان هستند. و انسان متحير است که اين‌گونه ريزه‌کارى‌هاى تخصصى يا ريز تخصص به چه‌کار مى‌آيند.

ترديد نيست که تخصصى شدن پزشکى استانداردهاى مراقبت پزشکى را بهتر مى‌کند، ولى اين کار هزينهٔ خدمات پزشکى را بالا برده و تخصص پزشکى را در جائى فراتر از دسترس يک شهروند متوسط محروم از کمک و صدقه بيگانه قرار مى‌دهد. اين کار تخلف از اصول اساسى سوسياليسم (يعنى بيشترين خوبى براى بيشترين مردم) است و راه براى مهار اجتماع بر پزشکى با درجات مختلف هموار مى‌کند. تخصصى شدن پزشکى در کاستن از کارهاى پزشکى عمومى و جدا کردن کارکنان پزشکى در سطح محيطى نظام خدمات پزشکى هم سهمى دارد.