|
|
| |
نام فارسى |
|
زيداوولين |
|
|
| |
نام انگليسى |
|
ZIDOVUDINE |
|
|
| |
نام تجارى دارو |
|
Azido thymidine, AZT, Retrovir |
|
|
| |
گروه دارويى |
|
آنتي‌ويرال |
|
|
| |
گروه شيميايى دارو |
|
آنالوگ تيميدين. |
|
|
| |
مكانيسم اثر |
|
با تداخل با نسخه‌بردارى DNA, RNA همانندسازى ويروس HIV را مهار مي‌کند. |
|
|
| |
موارد مصرف |
|
عفونت‌هاى علامت‌دارARC, AIDS) HIV)، پنومونى پنوموسيتيس کارينى تأييد شده، بيماران HIV مثبت، تعداد مطلق لمفوسيت‌هاى CD4 کمتر از mm3/500. |
|
|
| |
ميزان مصرف |
|
عفونت HIV علامت‌دار:
بالغين: خوراکى ۲۰۰mg هر ۴ ساعت، (اگر مهار فعاليت مغز استخوان رخ داد مي‌توان نياز به متوقف کردن درمان پيدا شود و بعد از بهبود مغز استخوان درمان را از سر مي‌گيريم.)؛ پس از يک ماه ۱۰۰mg هر ۴ ساعت.
کودکان ۳ ماه تا ۱۳ سال: ۱۸۰ـ۱۰۰ mg/m2 خوراکى هر ۶ ساعت.
عفونت بدون علامت HIV، پروفيلاکسى پس از تماس:
بالغين: ۱۰۰mg خوراکى هر ۴ ساعت.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط. |
|
|
| |
توضيحات دارو |
|
عوارض جانبي:
خوني: آگرانولوسيتوز، کم‌خوني.
دستگاه عصبى مرکزي: تب، سردرد، کسالت، تعريق، گيجي، بي‌خوابي، پارستزي، خواب‌آلودگي، لرز، ترمور، تکانه، اضطراب، تيرگى شعور، افسردگي، بي‌ثباتي، سرگيجه، از دست دادن ذکاوت.
گوارشي: تهوع، استفراغ، اسهال، بي‌اشتهائي، دل‌پيچه، سوءهاضمه، يبوست، ديسفاژي، نفخ، خونريزى مقعدي، زخم دهان.
تنفسي: تنگي‌نفس.
چشم، گوش، حلق و بيني: تغيير مزه دهان، کاهش شنوائي، ترس از نور.
پوستي: راش، آکنه، خارش، کهير.
عضلانى اسکلتي: درد عضلاني، درد مفصلي، گرفتگى عضلاني.
ادرارى تناسلي: ديزوري، پلي‌اوري، تکرر ادرار، وقفه جريان ادرار.
احتياطات: در تعداد گرانولوسيت کمتر از ۱۰۰۰ در mm۳، يا هموگلوبين کمتر از ۵/۹ g/dl، حاملگى (در گروه C قرار دارد)، شيردهي، بچه‌ها، بيمارى شديد، بيمارى کليوي، بيمارى کبدى شديد بااحتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل است، در اثر متابوليسم عبور اول ۷۰ـ۶۰ درصد از دارو به گردش خون عمومى مي‌رسد. اوج اثر: ۵/۱ـ۵/۰ ساعت. انتشار: از سد خونى مغزى رد مي‌شود، از جفت عبور مي‌کند. متابوليسم: کبدي. دفع: کليوى (نيمه عمر يک ساعت).
تداخلات داروئي: مصرف استامينوفن باعث تشديد خطر مهار مغز استخوان مي‌شود؛ آسپرين، داپسون، دوکسوروبيسين، ايندومتاسين، انترفرون آلفا، و وين کريستين باعث تشديد سميت دارو مي‌شوند؛ پروبنسيد باعث کاهش دفع و افزايش سطح سرمى و سميت دارو مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ شمارش خون را از نظر کاهش تعداد گرانولوسيت‌ها و هموگلوبين هر دوهفته يک‌بار بررسى کنيد. در صورت پائين بودن ممکن است نياز به قطع مصرف دارو پيدا شود و بعد از بهبودى خوني، درمان را از سر مي‌گيريم، ممکن است نياز به انتقال خون پيدا شود.
توصيه‌ها:
ـ کپسول بايد به‌طور کامل از راه دهان بلعيده شود.
ـ براى جلوگيرى از عفونت‌هاى فرصت‌طلب از داروهائى چون تري‌متوپريم ـ سولفامتوکسازول، پيريمتامين يا آسيکلووير استفاده مي‌کنيم. در هنگام استفاده از اين داروها بايستى مسموميت عصبى را بررسى کرد.
روش تهيه / تجويز:
ـ دارو را در محيط خنک نگهدارى کنيد و آن را از نور محافظت کنيد.
ارزيابى باليني:
ديسکرازى خونى (آنمي، گرانولوسيتوپني)، کبودي، خستگي، خونريزى و ترميم ضعيف زخم را کنترل نمائيد.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ دارو، ايدز را درمان قطعى نمي‌کند بلکه نشانه‌هاى آن را کنترل مي‌کند.
ـ اگر گلودرد، تورم غده‌هاى لنفاوي، احساس کسالت و تب در بيمار ظاهر شد بايستى پزشک را مطلع نمود، چونکه عفونت‌هاى ديگر ممکن است ايجاد شوند.
ـ حتى با تجويز دارو، بيمار مبتلا به عفونت باقى مي‌ماند و ممکن است ويروس AIDS را به ديگران انتقال دهد.
ـ وقتيکه بيمار دچار مسموميت شديد شد ويزيت بيمار بايد ادامه يابد و اندکس‌هاى خونى بايستى هر دو هفته اندازه‌گيرى شوند.
ـ بيمار بايد دارو را هر ۴ ساعت حتى در هنگام شب مصرف نمايد.
ـ در صورت مصرف داروهاى بدون نسخه (OTC) ممکن است تداخل داروئى ايجاد شود و در صورت مصرف آسپرين، استامينوفن ايندومتالين پزشک را در ريان بگذاريد. |
|
|
|
