مشکلات عاطفی نوجوان

بطور کلى تعداد تجربه‌هاى عاطفى هر فرد بستگى به ميزان رشد او و نوع محيطى که در آن زندگى مى‌کند دارد. تعدادى از مشکلات عاطفى نوجوان که عمدتاً ناشى از تغييرات فيزيولوژيکى بلوغ در او مى‌باشد عبارتند از:

ترس‌ها و نگرانى‌ها

در ميان تجربه‌هاى عاطفى نوجوان، به ترس‌ها و نگرانى‌هاى او بايد کمتر از همه بها داد، زيرا بسيارى از آنها تخيلى و غيرواقعى و بيشتر از آن چيزى است که در زندگى آنان وجود دارد. با اين حال ترس، مانع فهاليت و عمل سازنده و مثبت در فرد مى‌شود. بنابراين يا از موقعيت ترس‌آور ناراحت‌کننده فرار مى‌کند و يا تسليم آن مى‌شود که در هر دو حالت ناسالم است.

مطالعات نشان مى‌دهد که افراد ناسالم و يا خسته بيشتر از افراد سالم و با نشاط در معرض ترس و نگرانى هستند. براى مقابله با ترس و نگراني، بايد نخست ماهيت موقعيت ترس‌آور را شناخت و فرد و رابطهٔ او با محيط را کاملاً درک کرد. روان‌شناسان همراه کردن ترس با موفقيت و يا فعاليتى مطبوع را به عنوان مؤثرترين راه مقابله با ترس، توصيه مى‌کنند.

راهنمايى و مشاورهٔ نوجوان در زمينه‌هاى تحصيلي، شغلى و مسايل و مشکلات فردي، يکى از کارآمدترين راه‌هاى کمک به نوجوان در رفع مشکلات است.

خشم و حسادت

از مجموعهٔ عواطف و هيجانات، خشم و عصبانيت متداول‌ترين آنهاست. هرگاه نوجوان خشم را با فراوانى و شدت زياد تجربه کند، سازگارى او به خطر مى‌افتد. هر چند که خشم گاه مى‌تواند ارزش مثبت نيز داشته باشد. در پديدآيى خشم، روان‌شناسان معتقدند که وضعيت فيزيکى و شرايط روانى خانه اثر قابل ملاحظه‌اى بر تعداد و شدت خشم در نوجوان دارد. همچنين رابطهٔ معينى بين خشم با وضعيت سلامت و نگرش و ادراک نوجوان نسبت به تغييرات جسمانى وجود دارد. به تدريج منبع اصلى خشم را مى‌توان در اختلاف و تعارض نوجوان با پدر و مادر و ديگر افراد بزرگسال در زمينهٔ مسائل عادى زندگى و تمايب به انجام آنها بطور مستقل پيدا کرد.

هيجان پيچيدهٔ حسادت نيز خيلى زود در زندگى فرد پديد مى‌آيد و مى‌تواند يک مشکل اساسى در زندگى او به شمار آيد. حسادت عمدتاً نسبت به خواهر يا برادر بروز مى‌کند و ناشى از تبعيض والدين در مورد فرزندان است.

رشد اجتماعى

رشد اجتماعى به هر حال رشد عاطفى و توان نوجوان در کنترل هيجانات ناسالم، يکى از مهم‌ترين عوامل در رشد و سازگارى اجتماعى نوجوان است. رشد اجتماعى فرد بستگى تام به انواع شرايط محيطى زندگى فرد دارد. رشد اجتماعى نيز مانند ديگر ابعاد پيچيدهٔ رشد، تنها در نتيجهٔ تغييرات فيزيولوژيکى بلوغ حاصل نمى‌شود، بلکه شامل فرصت‌ەاى مناسب، براى يادگيرى و تمرين عادات و مهارت‌هاى اجتماعى است. اهميت رشد اجتماعى انسان در زندگى امروز، نه تنها در يادگيرى کنارآمدن و سازگارى با محيط اطراف است، بلکه در مسؤوليت‌پذيرى فرد و همبستگى و پيوند سالم او با گروه در نهايت به عنوان يک شهروند نيز نمايان است.

براى اين مظور، نهادهاى اجتماعى مهم چون خانه، مدرسه و جامعه در پايه‌ريزى اين امر مهم بايد از همان کودکي، به نوبت و در تعامل با يکديگرى عم مى‌کنند. ارتباط سالم و سازندهٔ نوجوان با گروه همسالان و افراد کوچکتر و بزرگتر از خود در خانه و مدرسه و اجتماع، يکى از نشان‌ەاى چشمگير رشد اجتماعى فرد است . علاوه بر آن فعاليت‌هاى مختلف علمي، هنري، مذهبى و غيره و صرف درست اوقات فراغت، بخش مهمى از فرايند اجتماعى شدن نوجوان را تشکيل مى‌‌دهد.