نه کاندیدای شورا می‌شوم و نه شهردار

روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

محسن هاشمی در برنامه «سپهر سیاسی» اعلام کرد:اصلاح‌طلبان بدون لیست واحد، شانسی برای کسب حد نصاب شورا نخواهند داشت

محسن هاشمی‌رفسنجانی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران در برنامه «سپهر سیاسی» خبرگزاری فارس با تأکید بر اهمیت اجرای درست قوانین، گفت که مشکل اصلی کشور نه کمبود قانون است و نه ندانستن راه‌حل بلکه «اجرا نشدن» آنهاست. او انتخابات تناسبی را فرصتی برای واقعی‌تر شدن شوراها و فعال‌تر شدن احزاب دانست و تأکید کرد که اصلاح‌طلبان بدون لیست واحد، شانس عبور از حد نصاب برای ورود به شوراها را نخواهند داشت. همزمان، هاشمی درباره آلودگی هوا و وضعیت مترو نیز با روایتی صریح، تجربه شخصی و تحلیل مستقیم خود را مطرح کرد.

تحول مثبت در شوراها
محسن هاشمی‌رفسنجانی، ارزیابی‌اش از اجرای قانون انتخابات تناسبی در تهران را مثبت دانست و تأکید کرد که اگر این قانون «درست و مطابق قانون» اجرا شود، می‌تواند فضای سیاسی شوراها را متحول کند. به گفته او، «اگر این قانون درست اجرا شود، نقش احزاب و جبهه‌های سیاسی فعال‌تر می‌شود و تأثیرگذاری آنها افزایش پیدا می‌کند». او یکی از مهم‌ترین نتایج این مدل انتخاباتی را امکان حضور اقلیت‌ها دانست: «یکی از نتایج مهم انتخابات تناسبی این است که گروه‌هایی که حتی فقط ۵‌ درصد رأی دارند، در شورای‌ شهر نماینده خواهند داشت و این خودش تضارب آرای مفیدی ایجاد می‌کند». هاشمی افزایش اختلاف‌نظر در شورا را طبیعی دانست و گفت که این اختلاف، ذات شورا بوده است: «ممکن است اختلافات در شورا هم بیشتر شود چون افراد با گرایش‌های مختلف وارد می‌شوند، هرچند شورا همیشه اختلاف‌نظر داشته است». او در جمع‌بندی‌اش از این موضوع گفت: «در مجموع، من این تحول را کاملاً به فال ‌نیک می‌گیرم؛ فقط شرطش اجرای درست و برداشتن نظارت‌های محدودکننده در شوراهاست».

اصلاح‌طلبان و معادله ائتلاف
هاشمی در پاسخ به این پرسش که اصلاح‌طلبان با لیست واحد وارد انتخابات شورای‌شهر می‌شوند یا نه، تأکید کرد که هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده اما مسیر کلی را مشخص دانست: «در جبهه اصلاحات، کمیته راهبردی در حال بررسی نحوه ورود به انتخابات شورای‌شهر است. هنوز زود است که نظر قطعی بدهم». با این‌ حال از نظر او پیروزی بدون ائتلاف تقریباً ناممکن است: «اصولاً اگر اصلاح‌طلبان بخواهند برنده شوند، ناچارند جبهه‌ای وارد شوند؛ نه اینکه هر حزب جداگانه لیست بدهد». دلیلش هم روشن است: «با لیست‌های جداگانه، هیچ‌کدام نمی‌توانند آن حد ‌نصاب ۵‌ درصد را برای ورود به شورا کسب کنند». او امیدوار است، اصلاح‌طلبان درنهایت به این جمع‌بندی برسند: «منطقی این است که جبهه‌ای وارد شوند و اگر چنین کنند، می‌توانند جایگاهی در شورا به ‌دست بیاورند. امیدوارم این اتفاق بیفتد».
درباره مطرح شدن نام‌هایی مثل مرعشی یا آخوندی برای شورا یا حتی شهرداری، هاشمی صریح گفت که هنوز تصمیمی گرفته نشده و برخی ایده‌ها بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد: «بعضی احزاب پیشنهاد داده‌اند که هنگام ارائه لیست شورا، نام شهردار پیشنهادی را هم اعلام کنند… اما این فقط در حد بحث است و هنوز تصویب نشده است».

نه کاندیدای شورا می‌شوم و نه شهردار
محسن هاشمی‌رفسنجانی، شایعات درباره حضور خودش را شفاف پاسخ داد: «بنده در انتخابات پیش‌رو کاندیدای شورای شهر نمی‌شوم، شهردار هم نمی‌توانم بشوم چون بازنشسته هستم». او یادآوری کرد که اساساً شهردار بعد از تشکیل شورا انتخاب می‌شود و طرح نام شهردار در زمان انتخابات، «بیشتر یک ابزار تبلیغاتی» است. او در توضیح اینکه چرا در دوره‌ای که اصلاح‌طلبان چند شهردار عوض کردند، خودش شهردار نشد به ملاحظات ترکیب شورا اشاره کرد: «من چهار سال در شورا بودم و برای استعفا باید دوسوم اعضای شورا رأی بدهند. اعضا مخالف خروج من بودند؛ نه اینکه با خود من مخالف باشند بلکه می‌خواستند، ریاست شورا در همان ترکیب بماند». هاشمی توضیح داد که خروج او می‌توانست توازن شورا را به ‌هم بزند: «اگر من خارج می‌شدم، نفر علی‌البدل مثل آقای چمران یا بعد از او آقای دبیر وارد شورا می‌شد و یکدستی‌ای که آنها در شورا داشتند از بین می‌رفت». او تأکید کرد شخصاً طرفدار پلورالیسم است اما آن مقطع را یک تصمیم پیچیده می‌داند: «می‌دانستم اگر فرد دیگری وارد شورا شود، انسجام آن ۲۰ نفر باقی‌مانده بیشتر می‌شد و ساختار کارآمدتر می‌ماند».

قانون بدون اجرا
در بخش دیگری از گفت‌وگو، هاشمی بحث آلودگی هوا را «یک معضل جهانی» توصیف کرد: «بحث آلودگی هوا یک مشکل جهانی است و فقط مخصوص ایران نیست». او با اشاره به مصرف عظیم سوخت در جهان گفت که همه اینها آلاینده‌اند و ایران به دلیل قیمت بسیار پایین سوخت، وضعیت بدتری دارد. او آمار مصرف را هشداردهنده دانست: «پیک مصرف بنزین در ایران به ۱۳۹ تا ۱۴۰ میلیون لیتر رسیده و متوسط مصرف ۱۲۰ میلیون لیتر در روز است. همین مقدار نیز گازوئیل مصرف می‌کنیم». به باور هاشمی، ارزانی سوخت باعث بی‌توجهی به مصرف شده: «وقتی چیزی ارزان است، ارزشش دانسته نمی‌شود». او تجربه اروپا را مثال زد؛ از کاهش تعداد سفرها تا بهینه‌سازی مصرف خودرو و حرکت به سمت برق و گاز. به گفته او، «در فرانسه مالیات سوخت از درآمد ایران از نفت بیشتر است» و این سیاست‌ها به‌طور مستقیم مصرف را کنترل می‌کند.

نسخه‌ای که اجرا نشد
هاشمی تأکید کرد که راه‌حل کلانشهرها روشن است: «اکثر پایتخت‌ها و کلانشهرها ۷۰‌ درصد ترددها را به سمت حمل‌ونقل عمومی هدایت می‌کنند». به گفته او، تهران هم باید «حدود ۱۵ میلیون سفر» را با حمل‌ونقل پاک انجام دهد. اما مشکل اصلی را جای دیگری می‌بیند: «آنچه در ایران اتفاق افتاده این است که ما قوانین خوبی می‌نویسیم ولی آنها را اجرا نمی‌کنیم. در اجرای قوانین حدود ۳۰‌ درصد موفق هستیم». از نظر او، این معضل فقط محدود به آلودگی هوا نیست و به یک الگوی کلی در حکمرانی برمی‌گردد. او یادآوری کرد که قانون هوای پاک با مسئولیت ۲۵ دستگاه تصویب شده،اما نتیجه ملموسی نداشته است و درباره اتوبوس‌ها گفت: «طبق قانون اتوبوسرانی، تهران باید ۹۰۰۰ اتوبوس برقی داشته باشد… درحالی‌ که تازه امسال حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ اتوبوس برقی وارد شده است».

روایت توقف و بدهی
بخش دیگری از سخنان هاشمی، مربوط به مترو بود: «۱۰ سال است هیچ واگن جدیدی به مترو تزریق نشده است؛ درحالی ‌که باید اکنون حدود ۴۰۰۰ واگن داشته باشیم». او با مرور تاریخ مترو از توقف پروژه در اوایل انقلاب تا نقش آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در احیای آن گفت و تأکید کرد که اگر آن پیگیری‌ها نبود، «مترو امروز شکل نمی‌گرفت». به گفته او، «در دوره مدیریت من ۱۵۰۰ واگن مترو خریداری و وارد شد اما از آن زمان تا امروز حتی یک واگن هم اضافه نشده است». این در حالی است که طبق قانون باید سالانه حداقل ۵۰۰ واگن ساخته می‌شد. او رقم بدهی دولت به حمل‌ونقل عمومی را بسیار سنگین دانست: «از ۸۶ تا امروز حدود ۲۰ سال گذشته و این رقم به حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی دولت به حمل‌ونقل عمومی رسیده است». هاشمی این وضعیت را «یک تخلف بسیار بزرگ در سطح ملی» توصیف کرد و گفت دولت‌ها، مجلس و نهادهای نظارتی همگی در این قصور سهم دارند. در پایان، هاشمی تأکید کرد: «مقصر یک دوره یا یک فرد خاص نیست؛ بلکه ساختار کشور به‌طور کلی در این حوزه دچار مشکل بوده است». او واردات اتوبوس و تاکسی برقی در دوره جدید را «اقدام درستی» دانست اما هشدار داد که بدون حمایت پایدار دولت و اجرای قانون، این اقدامات مقطعی خواهد ماند.