۳ رویداد مهمی که سدها را به وضعیت قرمز برد | روایت آبفا از سدهای تهران

به گزارش همشهری آنلاین، محسن اردکانی با بیان اینکه استان تهران در یک سال اخیر با سه رویداد استثنایی در زمینه آب مواجه بوده است، این رویدادها را شامل تداوم خشکسالی‌ها برای ششمین سال پیاپی، کمترین میزان بارش ثبت شده در ۶۰ سال اخیر و کم بارش‌ترین پاییز در دوره آماری درازمدت برشمرد و افزود: استان تهران در ۷۵ روز نخست پاییز و سال آبی جاری را بدون بارش سپری کرد.

• شرایط آب تهران فوق‌ بحرانی است |‌ تهرانی ها ۲ برابر میانگین، مصرف آب دارند

وی میزان بارش‌های استان تهران را از ابتدای مهرماه امسال تاکنون ۱۵.۹ میلی‌متر عنوان و تصریح کرد: این میزان بارش در مقایسه با دوره مشابه سال آبی گذشته ۷۰ درصد و نسبت به دوره مشابه متوسط درازمدت ۸۵ درصد کمتر است و حجم آورده بارش‌های اخیر به سدهای تهران تنها چهار میلیون مترمکعب بوده در حالی که نیاز آب مصرفی این استان سالانه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب است.

به‌گفته وی حجم ذخایر سدهای تهران در پایان شهریورماه امسال به ۲۶۵ میلیون مترمکعب رسید که نسبت به حداقل حجم مطلوب، ۳۳۵ میلیون مترمکعب آب کمتری در سدها وجود داشت حال آنکه حجم کنونی آب موجود در سدهای امیرکبیر، لتیان، لار و ماملو به عنوان چهار سد عمده تامین‌کننده آب تهران ۴۳ میلیون مترمکعب و با احتساب سد طالقان ۱۵۵ میلیون مترمکعب است که وضعیت مخاطره‌آمیز و شکننده‌ای محسوب می‌شود.

مدیرعامل شرکت آبفای استان تهران اظهار کرد: تلاش این شرکت در ماه‌های اخیر تثبیت ذخایر آب‌های سطحی بوده است تا به شرایط روز صفر آبی نرسیم و بر این اساس، با مدیریت قطره‌چکانی تاکنون از بروز نوسان‌های شدید آبی جلوگیری کرده‌ایم.

وی با تشریح اقدام‌های صورت‌گرفته در حوزه مدیریت تامین آب، گفت: ظرف سه سال گذشته ۱۶ هزار و ۳۸۲ لیتر بر ثانیه معادل ۵۰ درصد به ظرفیت منابع آب‌های زیرزمینی تهران اضافه شده است که امسال نیز چهار هزار لیتر بر ثانیه به این میزان افزوده می‌شود.

اردکانی افزایش ظرفیت تصفیه‌خانه‌های غرب تهران، بهره‌برداری از آب‌های سرازیرشده از ضلع جنوبی البرز و هدایت آنها به سمت تصفیه‌خانه و انجام اقدام‌هایی در ایستگاه پمپاژ لار را از دیگر فعالیت‌های صورت‌گرفته در حوزه مدیریت تامین آب عنوان کرد.

به‌گفته وی در حوزه مدیریت توزیع نیز احداث ایستگاه پمپاژ آب و انتقال آب از جنوب‌شرقی به شمال‌شرقی با بیش از ۳۶۰ متر اختلاف ارتفاع به منظور کاهش حداکثری ظرفیت برداشت از سد لتیان و جلوگیری از صفر شدن برداشت آب از این سد، ایجاد یک ایستگاه پمپاژ آب دیگر برای انتقال آب از سمت حکیمیه به سوهانک به دلیل محدودیت‌های برداشت از سدهای لار و لتیان و جلوگیری از بروز بی‌آبی مطلق در شمال‌شرقی تهران موجب پایداری آبرسانی در تهران شده است.

وی توزیع عادلانه آب در نقاط مختلف تهران با وجود اختلاف ارتفاع ۸۰۰ متر از طریق ۷۰۰ شیر فشارشکن، کاهش ۸۰ درصدی گشودگی شیرهای ۱۱۰ هزار و ۸۳۹ انشعاب بالای یک اینچ مجتمع‌های شهر تهران و انجام مانور بر روی ۴۷ هزار شیرخط از ۱۰۲ هزار شیرخط موجود در تهران را ازجمله اقدام‌های انجام‌شده برای مدیریت فشار در شبکه توزیع برشمرد و افزود: مجموعه این اقدام‌ها به کاهش ۱۸ میلیون مترمکعب هدررفت آب در شبکه منجر شده است.

وی میزان آب بدون درآمد در استان تهران را ۲۲ درصد عنوان و تصریح کرد: از این میزان ۱۱ درصد شامل هدررفت ظاهری، ۱.۴۶ درصد هدررفت مجاز و فقط ۹.۷ درصد شامل هدررفت واقعی است که با میانگین هشت درصدی هدررفت واقعی آب در کشورهای توسعه‌یافته، تنها ۱.۷ درصد فاصله دارد.

مدیرعامل شرکت آبفای استان تهران سپس با اشاره به اقدام‌های صورت‌گرفته در حوزه مدیریت مصرف، قطع انشعاب‌های غیرمجاز و ایجاد محدودیت قطعی موقت برای ۷۲۱ هزار انشعاب بدمصرف با مصرفی بیش از دو برابر الگو را ازجمله فعالیت‌های انجام‌شده در سال جاری خواند و گفت: همچنین دستگاه‌های اجرایی براساس مصوبه استانداری، ملزم به کاهش ۲۵ درصدی مصارف خود نسبت به سال گذشته شدند که ۸۰ درصد دستگاه‌ها در این زمینه همکاری و مصارف خود را کاهش دادند و با بقیه اداره‌ها از طریق قطعی موقت برخورد قانونی صورت گرفت.

وی الگوی کنونی مصرف آب در شهر تهران را ۱۳۰ لیتر در شبانه‌روز به ازای هر نفر و ماهانه ۱۲ مترمکعب به ازای هر خانوار دانست و افزود: با اقدام‌های انجام‌شده، مشترکان خوش‌مصرف از ۲۹ به ۳۵ درصد افزایش و مشترکان پرمصرف از ۶۴ به ۶۰ درصد و مشترکان بدمصرف از هفت به پنج درصد کاهش یافته‌اند ضمن آنکه سرانه مصرف ماهانه هر خانوار در هشت ماه اخیر از ۱۵.۶ مترمکعب به ۱۳.۹ مترمکعب کاهش یافته است.

به‌گفته اردکانی، در مجموع میزان برداشت آب از سدهای تهران در این مدت ۱۰۹ میلیون مترمکعب معادل ۱۲ درصد کاهش یافته است و این میزان کاهش برداشت با درنظر گرفتن ظرفیت ۷۵ میلیون مترمکعبی سد لتیان در شرایط سرریز، تهران را از شرایط پیش‌بینی‌شده روز صفر آبی در پایان شهریورماه گذشته نجات داد و جا دارد از تک‌تک شهروندانی که با ما در مدیریت مصرف همراهی و همکاری کرده‌اند، صمیمانه قدردانی می‌کنم.

وی تصریح کرد: هم‌اکنون با همراهی شهروندان و اقدام‌های تامینی، میزان برداشت از سدهای چهارگانه تهران را ۶۵۴۵ لیتر بر ثانیه نسبت به سال گذشته کاهش داده‌ایم ضمن آنکه اجرای خط دوم انتقال آب سد طالقان که ۶۰ درصد عملیات این پروژه در شش ماه اخیر با حمایت‌های دولت انجام شد، توانست پنج مترمکعب بر ثانیه ظرفیت تامین آب تهران را افزایش دهد.

وی ادامه داد: هم‌اکنون به صورت هفتگی پنج میلیون مترمکعب آب کمتر از سدهای تهران برداشت می‌کنیم و خوشبختانه تجربه خوبی در زمینه مدیریت مصرف آب در شهر تهران حاصل شده است.

وی با این حال، شرایط و ظرفیت منابع آبی شهر و استان تهران را بسیار ضعیف دانست و گفت: براساس اعلام رییس‌جمهوری، بارگذاری جدید جمعیتی در تهران فاقد پشتوانه کارشناسی است، اما متاسفانه این اقدام هنوز در حال انجام و به عنوان مثال، در شهر پرند به میزان قابل‌توجهی ساخت مسکن در حال انجام است که منابع آبی برای این واحدها موجود نیست.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران سپس با اشاره به ۱۸ پروژه و طرح مصوب این شرکت در سفرهای استانی ریاست جمهوری، تصریح کرد: خوشبختانه تمامی طرح‌ها با پیگیری و همراهی دولت در تخصیص اعتبار، فراتر از برنامه پیش‌بینی شده پیشرفت دارد ضمن آنکه شرکت آبفای استان تهران اجرای پروژه‌ها را به اعتبار دولتی بسنده نکرده است و با استفاده از ماده ۵۶ و ظرفیت‌های قانون بودجه، ظرفیت‌های داخلی و فروش برق، پساب و کود تولیدی از محل تصفیه فاضلاب، به دنبال رسیدن به بالندگی مالی به عنوان یک بنگاه اقتصادی است تا اجرای طرح‌ها را پیش ببرد.

وی نمونه اجرای فراتر از برنامه پروژه‌های در دست احداث را تصفیه‌خانه فاضلاب پرند با ۴۵ درصد پیشرفت و اجرای واحدهای ۷ و ۸ تصفیه‌خانه بزرگ فاضلاب جنوب تهران با ۳۰ درصد پیشرفت در یک سال اخیر برشمرد و گفت: خط انتقال آب شرب تهران با اجرای ۱۴۵ کیلیومتر از مجموع ۱۷۰ کیلومتر طول طرح، آبرسانی به شهرستان‌های پاکدشت، ورامین و پرند، تکمیل تصفیه‌خانه فاضلاب شهر رودهن و بومهن و تصفیه‌خانه آب شرب پردیس از دیگر پروژه‌های در حال احداث است.

اردکانی یکی دیگر از پروژه‌های موثر آبفای استان تهران را احداث مدول دوم تصفیه‌خانه پنجم آب تهران نام برد و گفت: این پروژه اقدام بسیار خوبی است و با همراهی دولت از طریق ماده ۲۳، به دنبال آن هستیم که از طریق بیع متقابل، ۷.۵ مترمکعب بر ثانیه به ظرفیت تصفیه‌خانه پنجم آب شهر تهران اضافه کنیم.

وی با بیان اینکه دولت تاکنون ۱۱۱۶ میلیارد تومان معادل ۴۷ درصد تعهدهای خود را برای اجرای پروژه‌های شرکت آبفای استان تهران عملیاتی کرده است و بقیه نیز تا پایان امسال عملیاتی خواهد شد، تصریح کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۴۶۳۰ میلیارد تومان پروژه این شرکت به بهره‌برداری رسیده است و در زمان حاضر ۳۵ تصفیه‌خانه فاضلاب با ۵۵۸ میلیون مترمکعب ظرفیت فعال هستند که تا پایان امسال نیز شش تصفیه‌خانه فاضلاب دیگر با ظرفیت ۱۱۸ میلیون مترمکعب به بهره‌برداری خواهند رسید ضمن آنکه عملیات اجرایی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب قرچک، پاکدشت و شهر آفتاب به‌تازگی آغاز شده است و تصفیه‌خانه فاضلاب خرگوش‌دره نیز در آینده نزدیک کلنگ‌زنی می‌شود.

به‌گفته اردکانی، در مجموع تا پایان نیمه نخست سال آینده ۱۶ هزار میلیارد تومان پروژه جدید در بخش آب و ۲۶ هزار میلیارد تومان پروژه در بخش فاضلاب وارد مدار بهره‌برداری خواهند شد.