کمبود منابع مالی چالش تامین تجهیزات پیشرفته پزشکی

همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: پزشکی مدرن بدون تجهیزات پیشرفته، عملاً امکان رشد و توسعه ندارد؛ از جراحی‌های کم تهاجمی گرفته تا روش‌های نوین مبتنی بر فناوری‌های پیچیده، همگی به ابزارهایی وابسته‌اند که هزینه‌های بالایی دارند.

باوجود این، سال‌هاست تحریم‌ها به‌عنوان عامل اصلی محدودیت‌های نظام سلامت مطرح می‌شوند؛ درحالی‌که بررسی دقیق شرایط نشان می‌دهد مسئله اصلی امروز، فشارهای اقتصادی و کمبود منابع مالی است. موضوعی که نه‌تنها نوسازی تجهیزات پزشکی را کند کرده، بلکه دسترسی بسیاری از مراکز درمانی به فناوری‌های نوین را با چالش مواجه ساخته است.

تحریم‌ها و واقعیت موجود

دکتر اکبر نورعلیزاده، رئیس شانزدهمین کنگره انجمن اندویورولوژی و یورولاپاراسکوپی ایران و دانشیار اورولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این موضوع تأکید می‌کند: حوزه دارو و بخش قابل‌توجهی از تجهیزات پزشکی به طور مستقیم تحت تحریم‌های گسترده قرار ندارد و مسیر قانونی واردات همچنان وجود دارد.

او با تاکید بر این که تصور عمومی درباره نقش تحریم‌ها با واقعیت‌های اجرایی فاصله دارد، عنوان می‌کند: آنچه در عمل روند نوسازی تجهیزات پزشکی را کند کرده، افزایش شدید قیمت ارز و کاهش توان مالی بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی است. با گران‌تر شدن ارز، قیمت تجهیزات پزشکی نیز به طور مستقیم افزایش‌یافته و بسیاری از مراکز درمانی دیگر امکان خرید دستگاه‌های جدید و پیشرفته را ندارند.

وابستگی جراحی‌های نوین به فناوری

نور علیزاده با اشاره به ماهیت فناوری‌محور اندویورولوژی می‌گوید: این رشته به‌شدت وابسته به ابزارهای دقیق، تجهیزات پیشرفته و مهندسی پزشکی است. اساساً بسیاری از روش‌های جدید جراحی بدون این امکانات قابل‌اجرا نیستند و هرگونه محدودیت در تأمین تجهیزات، مستقیماً توسعه این روش‌ها را متوقف می‌کند.

بعضی از فناوری‌های نوین جراحی، از جمله ربات‌های جراحی، هزینه‌هایی در حدود یک تا دو میلیون دلار دارند. رئیس کنگره اندویورولوژی ایران با تایید این نکته ادامه می‌دهد: حتی در نبود هرگونه مانع تحریمی، تأمین چنین تجهیزاتی با بودجه فعلی نظام سلامت بسیار دشوار است، به همین دلیل در اولویت خرید بسیاری از مراکز درمانی قرار نمی‌گیرد.

به گفته این دانشیار اورولوژی، مشکل امروز نظام سلامت «نداشتن پول» است نه «نداشتن امکان واردات». این وضعیت باعث شده نوسازی تجهیزات پزشکی با سرعتی کمتر از نیاز واقعی انجام شود و برخی مراکز همچنان با دستگاه‌های قدیمی فعالیت کنند.

تولید داخل؛ گامی ارزشمند اما محدود

نورعلیزاده با اشاره به تلاش‌های انجام‌شده برای تولید داخلی برخی تجهیزات ساده‌تر و پرمصرف می‌گوید: این اقدامات ارزشمند است، اما تجهیزات بسیار پیشرفته مبتنی بر فناوری‌های پیچیده‌اند و تولید آن‌ها بدون همکاری‌های بین‌المللی و دسترسی به زنجیره جهانی تأمین عملاً امکان‌پذیر نیست.
به گفته رئیس شانزدهمین کنگره اندویورولوژی ایران، سیاست‌گذاری‌ها به سمت تجهیز مراکز دانشگاهی بزرگ و بیمارستان‌های مرجع سوق پیدا کرده تا این مراکز بتوانند خدمات فوق‌تخصصی ارائه دهند و هم‌زمان نقش آموزشی خود را در تربیت پزشکان و انتقال روش‌های نوین جراحی ایفا کنند.

بیشتر بخوانید:‌

• ورود تجهیزات جدید به درمانگاه های شهرداری
• فناوری پزشکی ایران، بی‌رقیب در منطقه

نقش کنگره‌های علمی در عبور از محدودیت‌ها

نور علیزاده با تأکید بر اهمیت کنگره‌های تخصصی بیان می‌کند: در شرایط محدودیت تجهیزات، آموزش، انتقال تجربه و آشنایی با استانداردهای روز دنیا اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. این رویدادها کمک می‌کنند پزشکان از تحولات علمی جهان عقب نمانند و خود را با روش‌های جدید تطبیق دهند.

به گفته دانشیار اورولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نظام سلامت ایران باوجود همه فشارهای اقتصادی متوقف نشده است. اما تداوم پیشرفت پزشکی، نیازمند مدیریت بهتر منابع، اولویت‌بندی صحیح و حمایت هدفمند از مراکز درمانی است. کاهش اثر محدودیت‌های مالی، شرط اصلی حفظ کیفیت خدمات درمانی و همگام ماندن با فناوری‌های نوین جراحی خواهد بود.