کتابی درباب صلح که با برگزیده شدن در کتاب سال، فراموش نشد

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، در ادامه پرونده بررسی تحرکات چاپ برگزیدگان کتاب سال «بازار کتاب سال»، این بار به سراغ یکی دیگر از کتاب‌های برگزیده دوره اول جایزه کتاب سال (۱۳۶۳)،کتاب «ساداکو و هزار درنای کاغذی» نوشته النور کوئر با ترجمه مریم پیشگاه در بخش کودک و نوجوان رفته‌ایم.

النور کوئر (Eleanor Coerr)، نویسنده کانادایی-آمریکایی، در سال ۱۹۲۲ در کانادا متولد شد. او از کودکی به داستان‌نویسی و خواندن علاقه داشت و از طریق دوست ژاپنی‌اش در نوجوانی با فرهنگ ژاپن، از جمله خوشنویسی، آشپزی و اُریگامی، آشنا شد. کوئر سال‌ها به عنوان روزنامه‌نگار و ویراستار فعالیت کرد و پس از سفر به ژاپن در سال ۱۹۴۹ داستان ساداکو را به عنوان یکی از تأثیرگذارترین آثار خود خلق کرد. او تا پایان عمر در سال ۲۰۱۰ به نوشتن و آموزش ادبیات کودکان ادامه داد.

مریم پیشگاه از مترجمان حوزه کودک و نوجوان است که با ترجمه‌ای روان و دقیق، این اثر را به مخاطبان فارسی‌زبان معرفی کرده است.

درباره کتاب «ساداکو و هزار درنای کاغذی»

«ساداکو و هزار درنای کاغذی» روایتی تاریخی و واقعی از زندگی ساداکو ساساکی، دختر ژاپنی سرزنده و ورزشکاری است که به عنوان ستاره تیم دو مدرسه‌اش شناخته می‌شد. ساداکو در دو سالگی بمباران اتمی هیروشیما را تجربه کرد و ۱۰ سال بعد در اثر تشعشعات همان بمب به نوعی بیماری‌ مبتلا شد که در آن زمان «بیماری بمب اتم» نامیده می‌شد؛ بیماری سرطان خون. در بیمارستان و با تکیه بر امیدی ریشه‌دار در فرهنگ ژاپن، او بر پایه افسانه‌ای قدیمی شروع به ساختن ۱۰۰۰ درنای کاغذی (اریگامی) کرد، افسانه‌ای که می‌گفت اگر کسی ۱۰۰۰ درنا بسازد، آرزویش برآورده خواهد شد. ساداکو تا آخرین لحظات زندگی‌، در سن تنها ۱۲ سالگی دنبال این رویا دوید اما تنها موفق به ساختن ۶۴۴ درنا شد.

این کتاب داستانی است از مقاومت کودکی که در دل تاریک‌ترین پیامدهای جنگ به آینده‌ای صلح‌آمیز امید بست. آرزوی ساداکو این بود که دوباره بدود و در مسابقات دو مدرسه پیروز شود، همان‌گونه که پیش از بیماری ستاره بی‌رقیب تیمش بود؛ اما جنگ و پیامدهای شوم آن، این رویای ساده را از او گرفت. کتاب با نثری روان و تصویرگری‌های تأثیرگذار رونالد هیلمر مفاهیم عمیقی چون مرگ، ترس، امید و تاب‌آوری را به زبانی قابل درک برای نوجوانان بیان می‌کند.

النور کوئر این اثر را بر پایه نامه‌ها و خاطرات برجای‌مانده از ساداکو و نیز گفت‌وگوهای پژوهشی با اطرافیان او شکل داده است. روایت او از خلال مکالمات خیالی اما باورپذیر و جزئیاتی دقیق، خواننده را با دنیای درونی این دختر همراه می‌کند. «ساداکو و هزار درنای کاغذی» امروزه به نمادی جهانی برای صلح تبدیل شده و در بسیاری از مدارس جهان به عنوان محتوای آموزشی در راستای ترویج صلح و آگاهی‌بخشی درباره فجایع جنگ استفاده می‌شود.

ساداکو هرگز نتوانست هزارمین درنایش را بسازد، اما داستانش هزاران بار بازگو شده است. پیکره یادبود او در پارک صلح هیروشیما دختری را با بازوان گشوده نشان می‌دهد که درنایی طلایی در دست دارد و در اطرافش نوشته‌اند: «این است فریاد ما، این است آرزوی ما؛ صلح در تمام دنیا».

از تقدیر تا تیراژ

کتاب «ساداکو و هزار درنای کاغذی» که در سال ۱۹۷۷ منتشر شد، نخستین بار در سال ۱۳۵۹ توسط مریم پیشگاه در انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به زبان فارسی ترجمه و در دسترس نوجوانان ایرانی قرار گرفت. این اثر در سال ۱۳۶۳ به عنوان برگزیده بخش کودک و نوجوان نخستین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد. طی چهار دهه گذشته این اثر همواره مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته و تا سال ۱۳۹۹ به چاپ سیزدهم رسیده است. آخرین چاپ در تیراژ سیزدهم شامل ۲۵۰۰ نسخه بوده و شمارگان کل چاپ‌های پیشین آن به ۲۴۸۰۰۰ نسخه می‌رسد. این کتاب برای گروه سنی نوجوان (۱۵+) طراحی شده و پیام صلح‌طلبانه و امیدبخش آن همچنان در ذهن و قلب خوانندگان جوان و بزرگسال زنده است.