معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه مدیران کل راه و شهرسازی استان ها سیاستگذار اصلی حوزه مسکن در استان هستند از توافق با بانک مرکزی و تدوین بسته متنوع تسهیلات‌دهی بخش مسکن خبر داد. به گزارش ایلنا از وزارت راه و شهرسازی، حبیب اله طاهرخانی معاون مسکن و ساختمان وزیر

صنعت ساختمان در ایران گرفتار چالش‌های متعددی است که در نهایت موجب کاهش رغبت سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این بخش شده و کاهش قابل توجه صدور پروانه‌های ساختمانی را به دنبال داشته است. کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی در نهایت منجر به کاهش عرضه نسبت به تقاضا شده است و اگر بخواهیم انباشت تقاضا را از سال‌های …

بنا به آمار اعلامی، صدور پروانه ساختمانی در منطقه سه ارومیه نسبت به سال گذشته، افزایش ۱.۵ برابری همراه شده است.

شهردار پاکدشت از آغاز بازنگری طرح تفصیلی شهر برای مقابله با ساخت‌وسازهای غیرمجاز خبر داد و بر تسهیل صدور پروانه‌های ساختمانی، ارائه مشوق‌ها برای بافت فرسوده و نظارت دقیق‌تر بر فعالیت‌های عمرانی تأکید کرد.

معاون شهردار تهران گفت: عوارض صدور پروانه از ابتدای سال آتی مشمول افزایش می‌شود.

شهرداری شیراز با راه‌اندازی سامانه هوشمند سینتک به کمک هوش مصنوعی، فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کند.

برنا - گروه علمی و فناوری: شهرداری شیراز با راه‌اندازی سامانه هوشمند سینتک به کمک هوش مصنوعی، فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کند.

نائب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران گفت: یکی از نیازهای اساسی کشور، تهیه و تدوین سند چشم‌انداز بلندمدت صنعت ساختمان است تا سیاست‌های کلی بخش مسکن مطابق آن پیگیری و دنبال شود.

دبیر شورای مسکن سیستان و بلوچستان از صدور ۵۶ هزار ۷۵۴ پروانه ساختمانی در قالب طرح نهضت ملی مسکن در این استان خبر داد.

دبیر شورای مسکن سیستان و بلوچستان از صدور 56 هزار 754 پروانه ساختمانی در قالب طرح نهضت ملی مسکن در این استان خبر داد.

نائب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران گفت: یکی از نیازهای اساسی کشور، تهیه و تدوین سند چشم‌انداز بلندمدت صنعت ساختمان است تا سیاست‌های کلی بخش مسکن مطابق آن پیگیری و دنبال شود.

باهدف جلوگیری از ساخت وسازهای غیرمجاز و حفظ باغات سرسبز شهریار،برای باغات بامساحت کمترازپانصدمتر طبق ضوابط و‌مقررات پروانه ساختمانی صادر می شود.

برخی از سازندگان اظهار می‌دارند که اخذ عوارض ساخت‌وساز در زمان صدور پروانه ساختمانی تأثیر منفی قابل توجهی بر توان نقدینگی آن‌ها دارد.

هم‌زمان با کاهش سقف تسهیلات ساخت مسکن از ۸۰۰ میلیون به ۵۵۰ میلیون تومان، قیمت واحدهای مسکونی افزایش یافته و بازار با کاهش ساخت‌وساز و صدور پروانه‌های ساختمانی مواجه شده است.

اعضای شورای شهر تهران لایحه عوارض ساختمان در تهران برای سالذ آینده را با رشد ۲۷ درصدی نرخ عوارض ساختمانی بررسی و تصویب کردند.

به مناسبت فرارسیدن دهه مبارک فجر، صدور پروانه ساخت و ساز در شهرکرد با تخفیف همراه است.

رکنا اقتصادی: مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه در حال حاضر، دو تهدید عمده در حوزه مسکن وجود دارد، گفت: «تهدید اول، موضوع مهاجران است؛ متاسفانه حدود هشت میلیون مهاجر غیرقانونی، مسکن ایرانی‌ها را تصرف کرده‌اند. این خانه‌ها می‌توانستند در تنظیم بازار کمک بسیار خوبی برای پایین آمدن قیمت مسکن …

معاون فنی و شهرسازی منطقه ۴ شهرداری کرج، آخرین وضعیت صدور پروانه ساختمانی، حفظ بافت باغشهری و اقدامات صورت گرفته در محدوده بافت‌های فرسوده این منطقه را ارائه کرد و گفت: شهرداری با اطلاع‌رسانی گسترده و ارائه تسهیلات، تلاش می‌کند تا شهروندان را به نوسازی بافت‌های فرسوده تشویق کند.

نائب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه خطاب به وزیر دادگستری تأکید کرد: آقای رحیمی عنوان کردند که رای دیوان عالی به معنای این نیست که صدور پروانه‌های ساختمانی صورت نگیرد و قرار بود جناب‌عالی جلسه‌ای تشکیل بدهید، اما این موضوع بلاتکلیف مانده است .

گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد تعداد واحد‌های مسکونی پیش‌بینی‌شده در پروانه‌های ساختمانی کل کشور در بهار ۱۴۰۳ در مقایسه با بهار سال گذشته ۳۱.۷ درصد رشد داشته است، در حالی که تهران با کاهش ۲۸.۴ درصدی در این شاخص مواجه بوده است.

مرکز آمار ایران از افزایش ۳۱.۷ درصدی صدور پروانه ساختمانی در شهرداری‌های کل کشور در بهار ۱۴۰۳ نسبت به بهار ۱۴۰۲ خبرداد.

گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد تعداد واحد‌های مسکونی پیش‌بینی‌شده در پروانه‌های ساختمانی کل کشور در بهار ۱۴۰۳ در مقایسه با بهار سال گذشته ۳۱.۷ درصد رشد داشته است، در حالی که تهران با کاهش ۲۸.۴ درصدی در این شاخص مواجه بوده است.

ایرج رهبر رییس انجمن انبوه‌سازان تهران، با استناد به گزارش مرکز آمار، مبنی بر رشد ۲۸.۴ درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی در تهران و افزایش این آمار به ۳۱.۷ درصد در  شهرداری‌های کل کشور، گفت: تورم رکودی در تهران باعث شده تا امکان خرید مسکن در تهران کاهش یابد و منابع سرمایه‌گذاران قفل شود اما در مقابل، اجرای …

طبق اعلام مرکز آمار، تعداد پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداری‌ تهران در بهار امسال نسبت به فصل مشابه پارسال ۱۸.۲ درصد افزایش داشته که رشد ۲۸.۴ درصدی در ارائه واحدهای مسکونی را نشان می‌دهد.

تهران- ایرنا- برپایه آمارهای مرکز آمار ایران، در بهار امسال تعداد ۳۶ هزار و ۶۶۸ پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداری‌های کشور صادر شده است که نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۲۴ درصد افزایش داشته است.

طبق اعلام مرکز آمار، تعداد پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداری‌ تهران در بهار امسال نسبت به فصل مشابه پارسال ۱۸.۲ درصد افزایش داشته که رشد ۲۸.۴ درصدی در ارائه واحدهای مسکونی را نشان می‌دهد.

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری، مالی و گردشگری شورای شهر همدان افزایش هزینه صدور پروانه با توجه به رکود موجود را غیرمنطقی دانست و گفت: دلیلی برای افزایش بهای صدور پروانه نیست و نباید در این بخش افزایشی در دفترچه سال آینده باشد و شهرداری راه درآمدی دیگری جایگزین این مورد پیدا کند.

شهردار ابهر گفت: به مناسبت فرارسیدن ایام الله دهه فجر، شهرداری و شورای اسلامی شهر ابهر تخفیف ۲۰ درصدی برای صدور پروانه‌های ساختمانی در نظر گرفته است.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد مقدس گفت: ۱۷ دستگاه در فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی دخیل هستند که از این تعداد، ۱۰ دستگاه به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و متاسفانه با وجود پیگیری‌های چندین و چندساله، هنوز شاهد یکپارچه شدن این نقش‌آفرینی نشده‌ایم.

فرماندار شفت با اشاره به اینکه پرداخت عوارض ساختمانی، یکی از موانع اصلی و قانونی در صدور پروانه برای خانه‌های آتش گرفته در حریق شهرک امامزاده ابراهیم شفت است، گفت: صدور پروانه ساختمان مستلزم پرداخت عوارض در سامانه سیماک است.

«برای صدور پروانه ساختمانی ۱۷ امضای طلایی وجود دارد که بستر رانت، فساد و انحراف شهرسازی کشور از اصول و معیارهای علمی را رقم زده است». این نکته‌ای است که پژمان جوزی، رئیس انجمن صنعت ساختمان، در یک برنامه تلویزیونی به آن اشاره کرده و می‌گوید که اظهارنظرهای غیرکارشناسی درباره صنعت ساختمان به وفور انجام …

شفت- ۲۶۳ روز از حادثه آتش سوزی دهکده چوبی شفت می‌گذرد اما همچنان بازسازی منطقه آسیب دیده و تسهیل گری در امر صدور پروانه ساختمانی از مطالبات جدی آسیب دیدگان حریق این منطقه است.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال‌های اخیر برسد.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.بخش مسکن ایران طی سال‌های اخیر فراز و فرود و وضعیت سینوسی را تجربه کرده است.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.

انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال‌های اخیر برسد.

رکود بازار مسکن در حالی وارد دومین سال خود شده است که انبوه سازان مسکن معتقد هستند رکود بازار باعث شده تا رغبت سازندگان افت و روند صدور پروانه ساختمانی در تهران در سال جاری به کمترین حد ممکن خود در سال های اخیر برسد.

در راستای رونق و توسعه گردشگری اداره کل گیلان نسبت به تسهیل سرمایه گذاری در استان اقدام که طی چند سال اخیر برای سرمایه گذاران محترم حدود ۵۵۰ موافقت اصولی صادر شده که نیز با پیگیری های صورت گرفته از سوی اداره کل از دستگاه های صادر کننده استعلامات و مراجع صدور پروانه های ساختمانی حدود ۲۰۰ مجوز ایجاد صادر …

رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان استان تهران با اشاره به اینکه هزینه تمام شده یک واحد ۱۰۰ متری مسکن ملی به ۲.۸ میلیارد تومان می رسد از افت شدید صدور پروانه ساختمانی در تهران خبر داد.

استاندار گیلان با تاکید بر ایجاد و توسعه فضای سبز شهری به طور جدی گفت: به تمامی شهرداران ابلاغ می‌شود که صدور پروانه پایان کار ساختمانی باید مشروط به کاشت درخت و ایجاد فضای سبز در مقابل ساختمان مطابق با برنامه مدیریت شهری باشد.

آمار صدور پروانه ساختمانی پایتخت در سال ۱۴۰۲به ۲/۵برابر سال ۱۴۰۰رسید و در ۸ ماه امسال به اندازه کل سال ۱۴۰۰ پروانه صادر شده است.

استاندار گیلان با انتقاد از اجرای رای دیوان عدالت اداری در خصوص ممنوعیت صدور پروانه ساختمانی برای زمین های روستایی فاقد سند گفت: اجرای این رای با رویکرد حفظ جمعیت روستایی مغایرت دارد.

شهردار بوشهر گفت: در سال جاری صدور پروانه‌های ساختمانی در بوشهر نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۱ درصد افزایش یافته است.

شهردار بوشهر از افزایش صدور پروانه‌های ساختمانی و ارتقای جایگاه بوشهر در کشور خبرداد.

بیرجند_ایرنا_رئیس شورای اسلامی شهر بیرجند گفت: صدور پروانه‌های ساختمان در شهر بیرجند بر اساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی سه مرحله ای خواهد شد.

درآمد شهرداری ها هم اکنون از دو روش ناپایدار و پایدار تأمین می شود که فروش تراکم ساختمانی، تخلفات ساختمانی و صدور پروانه ساخت از جمله مهمترین درآمدهای ناپایدار به شمار می روند.

درآمد شهرداری ها هم اکنون از دو روش ناپایدار و پایدار تأمین می شود که فروش تراکم ساختمانی، تخلفات ساختمانی و صدور پروانه ساخت از جمله مهمترین درآمدهای ناپایدار به شمار می روند.

سخنگوی شهرداری درباره عوارض صدور پروانه ساختمانی اعلام کرد: طبق قانون، هیچ‌گونه تخفیفی تا پایان سال ارائه نخواهد شد و افزایش طبیعی عوارض برای سال آینده، متناسب با نرخ تورم اعمال خواهد شد.

کرمان - ایرنا - نحوه قیمت‌گذاری املاک و اراضی، موضوع به‌روز کردن دفترچه قیمت پایه کارشناسی املاک اراضی شهر کرمان، فرآیند طولانی صدور پروانه ساختمانی، بهره‌مند نشدن شهرداری از طرح های‌وی و اصلاح ردیف بودجه از موضوعات مهم جلسه عمومی شورای شهر کرمان بود.

رئیس سازمان عمران و بازآفرینی فضا‌های شهری شهرداری کرج از افزایش صدور پروانه ساختمانی بافت‌های فرسوده با اعمال حداکثر تخفیف ۱۰۰ درصدی عوارض پروانه ساخت و بسته‌های تشویقی در نظر گرفته شده مدیریت شهری خبر داد.

شهردار تبریز گفت: صدور پروانه‌های ساختمانی باید در کمترین زمان ممکن انجام یابد تا شاهد افزایش مشارکت شهروندان، افزایش درآمد و تقویت فرصت‌های منطقه باشیم.

طی ماه‌های گذشته بسیاری از کارشناسان اقتصادی، انحصار زمین و عدم الحاق آن به محدوده شهری را مهم‌ترین عامل گرانی مسکن، معرفی کرده و انگشت اتهام را به سمت دولت نشانه گرفتند اما به تازگی، دوباره نقش پررنگ شهرداری‌ها در رشد قیمت ملک با تراکم‌فروشی و رشد نرخ صدور پروانه ساختمانی، زیر ذره بین رفته است.

یکی از عوامل اصلی تشویق دولت به نوسازی بافت‌های فرسوده، ارائه تخفیف در مجوزهای ساختمانی بود. اکنون شورای شهر تهران اعلام کرده است که با تخفیف ۱۰۰ درصدی در عوارض صدور پروانه برای ساخت‌وسازهای تجمیعی در بافت فرسوده موافقت کرده است.

هاشمی رئیس اسبق سازمان نظام مهندسی ساختمان با بیان اینکه امضاء فروشی در این سازمان در حد چند دهم درصد است گفت: در حال حاضر متوسط زمان صدور پایان کار ساختمانی از زمان صدور پروانه ۵ ساله است.

در گفت‌وگویی با مهدی روانشادنیا، دانشیار دانشگاه علوم و تحقیقات و از چهره‌های برجسته مهندسی ساختمان، چالش‌های اصلی سازمان نظام مهندسی استان تهران بررسی شد. از بحران معیشت مهندسان و کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی تا ضعف تعاملات بین‌سازمانی و ناکارآمدی در خدمات رفاهی، موضوعاتی بودند که در کنار راهکارهای …

گلپایگان - شهردار گلپایگان گفت :از سال ۱۴۰۱ تا کنون، ۴۰۰ پروانه ساخت به مساحت تقریبی ۱۵۰ مترمربع در محدوده بافت فرسوده این شهر صادر شده است.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر کرج گفت: نسبت فراوانی پروانه های ساختمانی صادره ظرف مدت یک سال بر مبنای حذف دونقشه ای به کل پروانه های صادره 21 درصد است.

کرمان - ایرنا - بازرس کل استان کرمان با تشریح برخی مصادیق مربوط به وقوع فساد در شهرداری های استان از جمله فاکتورهای صوری و رشوه که به تشکیل پرونده انجامیده گفت: رعایت نکردن حقوق مردم در صدور پروانه‌های ساختمانی نیز گزارش شده که ۱۰ روز فرصت دارند و گاهی سه ماه طول می‌کشد.

بوشهر-ایرنا- معاون شهرسازی و معماری شهرداری بندر بوشهر گفت: بوشهر با افزایش ۶۱ درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی رتبه دومین استان کشور در حوزه نوسازی و صدور پروانه ساختمانی را کسب کرد. 

رییس انجمن سازندگان مسکن و ساختمان تهران با اشاره به تطویل زمان تمدید پروانه مهندسان، گفت:طولانی شدن زمان صدور پروانه ساختمان باعث رکود بخش مسکن می‌شود.

رئیس اداره مطالعات اقتصاد مسکن اداره کل راه و شهرسازی لرستان گفت: ۱۵۲۷ واحد پروانه ساخت صادر و توسط شهرداری‌ها ثبت شده و این درحالیست که تعداد این پروانه‌ها بیشتر از آمار مذکور است.

با توجه به تأکیدات مدیریت شهری تهران در خصوص کاهش زمان صدور پروانه ساختمانی و اقدامات صورت گرفته در معاونت شهرسازی شهرداری تهران، شهرداری منطقه۹ موفق به کاهش چشمگیر زمان صدور پروانه ساختمانی در طی سه سال متوالی شد.

نماینده عالی دولت در گیلان با طرح مسائل و مشکلات مهم استان، اظهار داشت: مسئله پسماند، احیای تالاب انزلی، نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی و مشکل عدم صدور پروانه ساختمانی برای زمین های فاقد سند از جمله مشکلات مردم این استان است.

کرج- نایب رئیس اتحادیه تولید و فروش مصالح ساختمانی کرج با بیان اینکه یکی از عمده معضلات صنفی اتحادیه تولید و فروش مصالح ساختمانی اسکان و عدم فراهم کردن انرژی «گاز، برق و آب» و حتی ممانعت از صدور پروانه کسب توسط شهرداری ها است خواستار تخصیص مکانی برای سنگ فروشی‌ها توسط شهرداری مناطق مربوطه به صورت رایگان …

در شهریور ماه امسال اکبر شوکت، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی، از صدور بخشنامه‌ای توسط وزارت کشور خبر داد که براساس آن «منابع بیمه کارگران ساختمانی کاهش می‌یابد.» شوکت توضیح داد، این بخشنامه بسیاری از مواردی که به‌عنوان عوارض از کارفرما بابت پروانه ساختمانی کسر می‌شود را از شمول عوارض خارج می‌کند و …

شهردار منطقه ۹ تهران گفت: به منظور خدمت‌رسانی بیشتر به شهروندان، زمان صدور پلاک‌های نوسازی شده در منطقه ۹ تهران به ۲۶ روز رسید.

به منظور خدمت‌رسانی هر چه بیشتر به شهروندان، روند نوسازی بافت فرسوده و زمان صدور پلاک‌های نوسازی شده در منطقه ۹ به ۲۶ روز رسید.

به منظور خدمت‌رسانی هر چه بیشتر به شهروندان، روند نوسازی بافت فرسوده و زمان صدور پلاک‌های نوسازی شده در منطقه ۹ به ۲۶ روز رسید.

رئیس اداره راه و شهرسازی شهرستان گرمی از صدور پروانه برای ساخت ۹۸ قطعه زمین به صورت تک واحدی ویلایی در این شهرستان خبر داد.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران گفت: صدور پروانه ساختمان در مناطق جنوبی معمولاً بین ۲ تا ۴ ماه زمان خواهد برد.

کرج- به پیشنهاد استاندار البرز صدور پروانه ساخت اماکن ورزشی، فرهنگی، آموزشی و درمانی از این پس در محمدشهر شهرستان کرج رایگان شد.

اصفهان- معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با اشاره به مشوق‌هایی که برای ساختمان‌های سبز اختصاص می یابد، گفت: مدیریت شهری برای پشتیبانی از ساخت این ساختمان‌ها، رویکرد حمایتی دارد.

رکنا: معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با اشاره به مشوق‌هایی که همزمان با صدور پروانه‌های ساختمانی برای ساختمان‌های سبز اختصاص می یابد، گفت: مدیریت شهری برای پشتیبانی از ساخت این ساختمان‌ها، رویکرد حمایتی دارد.

رشت- شهردار رشت از با اشاره به اینکه صدور پروانه های ساختمانی از ۱۰ آذر به صورت سیستمی انجام می شود، گفت: کاهش زمان پاسخ دهی به رشتوندان با هوشمند سازی در شهرداری رشت مهیا شده است.

اردبیل - ایرنا - رئیس اداره برنامه‌ریزی مسکن و بازآفرینی شهری راه و شهرسازی استان اردبیل از صدور پنج هزار و ۹۳۰ پروانه ساختمانی برای واحدهای مسکونی در بافت‌های فرسوده و ناپایدار شهری این استان خبر داد.