افزایش خلاقیت کودکان، در شش قدم

شهرزاد:خلاقیت از مهم‌ترین اصولی است که باید در تربیت کودکان، آن را مدنظر قرار دهیم. خلاقیت و پرورش آن، موجب افزایش اعتمادبه‌نفس، کمک به پیدا کردن کلید حل مسایل در زندگی، نگاه زیبای انسان­ها به زندگی، دوری از هرگونه احساس بی‏معنی بودن زندگی، پرورش حس کنجکاوی و در نتیجه، شکل‏ گیری شخصیت سازنده و پویا می­شود.

 

یکی از مهمترین راه­های پرورش خلاقیت، انجام کارهای هنری توسط کودک است، ولی مهم‌تر از آن، نقش والدین در مدیریت و حمایت از کارهای هنری کودکان است. درباره این‌که والدین چگونه می‏توانند با هم‌یاری خود، موجب پرورش خلاقیت هنری در فرزندان شوند، به نکته‏ هایی اشاره می‏کنیم که در ایجاد فضای سالم برای تربیت کودکان خلاق، موثر خواهند بود.

 

 

1- فراهم کردن امکان دسترسی همیشگی کودکان به مواد مصرفی نقاشی و حجم‌سازی:

 

همان‌طور که مواد غذایی مختلف مانند لبنیات،پروتئین‏ها و...، باید در اختیار کودک قرار بگیرند و برای رشد جسمی کودک لازم هستند، مواد دیگری نیز وجود دارند که موجب رشد خلاقیت می‏شوند، مانند خمیر بازی، کاغذ، مداد رنگی و... در واقع، این مواد، غذای ذهن کودک به حساب می‏آیند. با دسترس بودن این مواد ، کودک می‏تواند در تمام لحظات، به کشف دنیای درون و بیرون خود بپردازند و شخصیت خویش را کامل کند.

 

2- ایجاد فضای مناسب برای فعالیت ذوقی کودکان، صرف نظر از محدودیت‏های رایج:

امر و نهی فراوان و محدودیت والدین برای کارهای کودکان، به‌خصوص کارهای هنری آن‌ها باعث می‏شود کودکان نتوانند تمایلات درونی خود را بروز دهند. همین مساله، به‌مرور زمان، موجب انفعال، عدم تحرک و ضعف در قدرت بیان آن‌ها می‏شود. بهتر است اجازه دهیم تا جایی که ضرر زیادی به ما وارد نمی‏شود، از شور و شوق آن‌ها در کارهای هنری حمایت کنیم.

 

 

3- دخالت نکردن بزرگ‌ترها در فعالیت‏های هنری کودکان:

 

مهم نیست که نقاشی کودکان زیباست یا نه، مهم نیست آن‌ها چه‌قدر از رنگ استفاده می‏کنند و مهم نیست که انتظارات ما در نقاشی‏ ها و کارهای هنری کودکان برآورده شود؛ مهم آن است که کودک، از کار هنری خود لذت ببرد، به کشف دنیای درون و بیرون خود بپردازد، احساس خوبی داشته و روح خود را آزاد کند. هرگز نباید از آن‌ها بخواهیم چیزی را که ما دوست داریم، بسازند. هم‌چنین دست بردن و اضافه کردن بعضی چیزها به آثار کودکان، موجب رنجش آن‌ها می‏شود. ما فقط باید آن‌ها را تشویق کنیم؛ حتی اگر کار آن‌ها، زیبا نباشد.

 

 

4- تاکید نکردن بر استفاده از مواد اولیه گران‌قیمت و نفیس در فعالیت‏های هنری کودکان:

 

تشریفات و استفاده از وسایل گران‌قیمت، مورد پسند والدین است، نه کودکان. آن‌ها دوست دارند آزادانه و با احساس راحتی، به کار هنری خود بپردازند. این راحتی، شاید به قیمت تمام کردن رنگ‏ها و کثیف کردن لباس‌شان تمام شود، اما در نهایت، احساس خوبی خواهند داشت. احتیاط و مواظبت از وسایل و ابزار هنری، روح آنان را درگیر مسایل حاشیه‌ای می‌کند و این مساله، مانع خلاقیت است.

 

 

5- اهمیت دادن به آثار هنری کودکان از طریق نگه‌داری، مراقبت و استفاده از آن‌ها در تزیین اتاق:

 

این کار، به معنی احترام گذاشتن و ارزش دادن والدین به کار کودکان است و تشویق خوبی برای آن‌هاست. آن‌ها یاد می­گیرند که ساخته دست‌شان، ارزشمند است و از این راه، اعتمادبه‌نفس به دست می‌آورند. آن‌ها یاد می­گیرند که به فکر خلق آثار بهتری باشند و این روند مثبت، هم‌چنان ادامه پیدا می­کند.

 

 

6- هرگز بچه­ ها را تشویق نکنید در مسابقات نقاشی یا دیگر زمینه­های رقابتی که کودکی را مقابل کودک دیگر قرار می­دهد، شرکت کنند:

 

خلاقیت، یک آفرینش منحصربه‌فرد است. مهم، کشف، ابداع و تولید کردن آثار هنری است. ارزش‏گذاری آثار هنری کودکان از طریق مقیاس­های جهان بیرونی، کم‌کم کودک را مطیع شرایط بیرونی می­کند و او، دیگر تلاش می­کند که رضایت الگوهای بیرونی را به دست آورد تا عقب نماند. این مقایسه ­ها و ارزش‏گذاری ‏ها، بسیار مخرب خواهند بود. والدین باید یاد بگیرند که به کودکان، توجهی غیرمشروط را اهدا کنند؛ فارغ از این‌که آن‌ها، در چه سطحی قرار دارند و تا چه حد، سلیقه‌های پدر و مادر را برآورده می‏کنند.