کارشکنی های واشنگتن در خاوردور

علی رغم اینکه مقامات آمریکایی سعی دارند از کاهش فعالیتهای هسته ای کره شمالی به سود خود بهره برداری سیاسی نمایند,بستر کنونی خاور دور حکایت از وقوع تحولاتی تازه دارد

برگزاری مانور مشترک نظامی آمریکا و کره جنوبی طی روزهای آتی،موجب خشم مقامات پیونگ یانگ شده است.به نظر می رسد که علی رغم گمانه های ظاهری که حکایت از تغییر رفتار آمریکا در مقابل کره شمالی دارد،بوش همچنان در قالب خصمانه و غیر عاقلانه نسبت به مناسبات جاری در خاوردور می نگرد.

علی رغم اینکه مقامات آمریکایی سعی دارند از کاهش فعالیتهای هسته ای کره شمالی به سود خود بهره برداری سیاسی نمایند،بستر کنونی خاور دور حکایت از وقوع تحولاتی تازه دارد.در این راستا کارشکنیهای آمریکا در منطقه شدت گرفته است و با شکست حزب لیبرال دموکرات در انتخابات مجلس علیای ژاپن،احتمال سقوط طرفداران واشنگتن در توکیو قوت گرفته است.بسیاری از تحلیل گران و کارشناسان مسائل خاوردور معتقدند که شینزو آبه ،از اکنون باید خود را به عنوان یک شکست خورده در معادلات سیاسی کشورش بپذیرد.جان هاوارد ،نخست وزیر استرالیا نیز به سبب همراهی با کاخ سفید در جنگ عراق به شدت از سوی مردم کشورش تحت فشار قرار گرفته است.حتی آمار غیررسمی حکایت از تحرکات تازه دولت کانبرا مبنی بر خروج از عراق داردوالبته نخست وزیر استرالیا در ظاهر این مسئله را انکار کرده است.

در هر صورت،کاخ سفید در حال از دست دادن برخی مهره های اصلی خود در خاور دور است.شاید تنها دولتی که همچنان حکم متحد ثابت را برای واشنگتن داشته باشد،دولت کره جنوبی باشد. لابی های پشت پرده سئول و واشنگتن در خصوص انتخاب بان کی مون به سمت دبیرکلی سازمان ملل متحد،چندان برای کره جنوبی بی دردسر نبوده است.سئول در قبال این انتخاب تعهداتی به کاخ سفید داده است.از جمله اینکه به حمایتهای خود از سیاستهای واشنگتن در خاوردور ادامه دهد ودر مقابل کره شمالی به کارشکنی و مانع تراشی بپردازد.

برگزاری رزمایش مشترک ایالات متحده آمریکا و کره جنوبی در همسایگی پیونگ یانگ،باعث برانگیخته شدن حساسیت کره شمالی شده است.

کره‌شمالی اخیرا برنامه آمریکا و کره‌جنوبی برای برگزاری رزمایش مشترک را محکوم کرده است. مقامات این کشور صراحتا اعلام نموده اند که پیونگ یانگ این اقدامات تحریک‌کننده را بر نمی‌تابد .

مقامات پیونگ یانگ در گزارشی خاطرنشان نموده اند که کره‌شمالی برای بستن راکتور هسته‌ای ”یانگ بیون” اقدام کرده وگام‌های اولیه رابرای خلع سلاح هسته‌ای برداشته است،اما برگزاری این رزمایش نظامی مانع بزرگی برای پیشبرد فرایند عاری‌سازی منطقه از سلاح های هسته‌ای است. کره جنوبی و آمریکا باید درقبال این مانع تراشی‌ها مسئول بوده و پیامدهای آن را بردوش بگیرند. کره جنوبی و آمریکا برنامه دارند از ۲۰تا۳۱اوت امسال رزمایش نظامی مشترک موسوم به “ اولچی فاکوس “ را برگزار کنند. این رزمایش‌هاازسال ۱۹۷۵میلادی آغاز شد و کره شمالی همواره آن را محکوم کرده و تلاشی برای آمادگی حملات پیشدستانه علیه خود دانسته است. در رزمایش کره جنوبی و آمریکا حدود ۱۰هزار نیروی نظامی‌آمریکا که نیمی از آنها خارج از کره مستقر هستند ، شرکت خواهند کرد. رزمایش “ اولچی فاکوس “(یو اف ال) یکی از دو رزمایش بزرگ سالانه نظامی کره جنوبی و آمریکاست.

کره‌شمالی در این راستا اعلام کرده است تازمانی که آمریکا به سیاست‌های خصمانه خود علیه این کشور پایان ندهد، برنامه خلع سلاح هسته‌ای را کامل نخواهدکرد. این در حالی است که در کنار فعالیتهای نظامی سئول و واشنگتن که با هدف تحدید قدرت پیونگ یانگ صورت می گیرد،فعالیتهای جاسوسی این دو نیز افزایش یافته است.هواپیماهای جاسوسی آمریکا و کره جنوبی طی ماه گذشته میلادی (جولای ) دست کم صدها پرواز و عملیات شناسایی علیه کره شمالی انجام داده‌اند. اقدامات آمریکا درانجام پروازهای شناسایی و جاسوسی بر فراز خاک کره شمالی موجب افزایش تنش و ایجاد فضای جنگی در منطقه شده است. نیروهای نظامی‌آمریکابرای انجام ماموریت‌های جاسوسی خود علیه کره‌شمالی عمدتا از هواپیماهای مدل “ یو “ و “ یی پی “ استفاده می‌کنند. سابقه تحرکات جاسوسی آمریکاعلیه کره‌شمالی‌به بیش از پنج دهه‌باز می‌گردد. تنها در سال ۲۰۰۷ میلادی هواپیماهای‌آمریکایی دست کم‌بیش ازدو هزارپرواز جاسوسی‌علیه کره‌شمالی انجام دادند.

بررسی‌های آماری ازتحرکات نظامی‌آمریکادرمنطقه نشان می‌دهدکه هواپیماهای آمریکایی روزانه‌ به طور متوسط،شش پرواز جاسوسی علیه کره‌شمالی‌انجام می‌دهند. رهبران کره‌شمالی بارها با انتقاد از سیاست‌های خصمانه آمریکا، خواستار توقف سیاست‌های دشمنی واشنگتن علیه پیونگ یانگ شده‌اند. آگاهان سیاسی معتقدند، تداوم فعالیت‌های جاسوسی آمریکا علیه کره‌شمالی از جمله عوامل به نتیجه نرسیدن مذاکرات برای عاری‌سازی شبه جزیره کره از تسلیحات اتمی است.

به اعتقاد کارشناسان، تازمانی‌که آمریکا به تحرکات جاسوسی و فعالیت‌های نظامی خود در منطقه شبه جزیره کره ادامه می‌دهد،حل و فصل کامل‌مسئله هسته‌ای کره‌شمالی و عاری ساختن منطقه از سلاح اتمی ، آرزویی دست نیافتنی است.

واقعیت امر این است که با توجه به شرایط فعلی خاوردور،کاخ سفید خواهان حل مسئله هسته ای کره شمالی از طریق دیپلماتیک نیست.هر چند که بوش به سبب تعهدی که به ملت آمریکا و اعضای حزب جمهوریخواه مبنی بر توقف فعالیتهای هسته ای کره شمالی داده است،تحت فشار کنگره ومردم قرار دارد ولی به عقیده نومحافظه کاران افراطی به عینیت رسیدن خاوردوری باثبات سبب تقویت قدرت مانور چین وتضعیف کاخ سفید و متحدانش در این منطقه خواهد شد.همین دیدگاه سبب می شود تا تنشها بر سر فعالیتهای هسته ای کره شمالی به صورت خودکار تشدید شود.

بوش در فاصله نسبتا کوتاه باقیمانده تا پایان دوران ریاست جمهوری خود،در ترسیم سیاستهای کلان آمریکا در خاوردور عاجز مانده است.این عجز و ناتوانی تاکنون خود را در قالب رفتارها و عناوین متعددی نشان داده است.نباید فراموش کرد که تنشهای به‌وجود آمده در اطراف پیونگ یانگ،خاوردور را به یک انبار باروت تبدیل کرده است.

هنوز طنین هشدار مقامات کره شمالی به کشور ژاپن مبنی بر ایجاد جنگ در منطقه و تبدیل شدن توکیو به دریای آتش خاموش نشده است.در شرایط کنونی،چهره سیاسی خاوردور در حال دگرگون شدن است.با پایان یافتن دوران ریاست جمهوری بوش پسر و جایگزینی احتمالی دموکراتها،سیاستهای واشنگتن در خاور دور نیز تحت تاثیر دکترینهای جایگزین”مبارزه نامحدود با تروریسم”قرار خواهد گرفت.شکست احتمالی افرادی مانند جان هاوارد و شینزو آبه نیز در شکل دهی ساختار سیاسی جدید خاور دور موثر خواهد بود.البته دموکراتهای آمریکانیز نسبت به حفظ بحران در این منطقه و تشدید اختلافات میان چین و تایوان اقدامات متعددی انجام خواهند داد.

آنچه مسلم است اینکه ساختار سیاسی و چشم انداز ژئو استراتژیک خاوردور طی دو سال آینده تغییر خواهد کرد و متحدان آمریکا در این منطقه تاوان سنگینی بابت همراهی کورکورانه با سیاستهای واشنگتن پرداخت خواهند کرد.جونیچیرو کویزومی،شینزو آبه ،رو مو هیون و جان هاوارد جملگی در وضعیت پیچیده به‌وجود آمده مسئول هستند.هر چند که کویزومی،نخست وزیر سابق ژاپن از قدرت کناره گیری کرده است،ولی به سبب سیاستهای وی در ابتدای هزاره سوم،خاوردور به کانون ایجاد تنش و ناآرامی تبدیل شد.

البته سیاستهای اشتباه چین و روسیه نیز در این راستا بی تاثیر نبوده است.موضع گیری انفعالی نسل چهارم کمونیستهای چین در مقابل مانورهای آمریکا و ژاپن سبب شد تا بوش پسر و همراهانش اطراف پکن را به شدت ناامن سازند و به این ترتیب “امنیت تجارت بی دردسر با پکن” را به مخاطره بیندازند.

روسیه نیز به عنوان یک طرف گفتگوهای شش جانبه با پیونگ یانگ،مانند همیشه در مقابل وعده های فریبنده کاخ سفید سر تعظیم و کرنش فرود آورد.اختلافات دوجانبه ژاپن وروسیه نیز طی سالهای اخیر تحت تاثیر همین رفتارهای نادرست و غیر قابل توجیه پوتین و لاوروف قرار گرفته است.بر این اساس قدرت مانور کاخ کرملین در برابر متحدان منطقه ای واشنگتن محدودتر شده است.

هشدار اخیر پیونگ یانگ نسبت به انجام رزمایش مشترک ایالات متحده آمریکا و کره جنوبی باعث به‌وجود آمدن جوی ناآرام در خاور دور شده است.این ناآرامی در وهله اول گریبانگیر آمریکا خواهد شد و در مراحل بعدی دامنه ای گسترده تر خواهد یافت.هر چند که مقامات سئول اخیرا مذاکرات دیپلماتیکی را با مقامات پیونگ یانگ انجام داده اند،اما این مسئله باعث موافقت کره شمالی با اقدامات آمریکا و کره جنوبی در منطقه نخواهد شد.

در نهایت اینکه با فروپاشی زودهنگام بافت سیاسی و استراتژیک خاوردور،این منطقه در آستانه بازتعریفی تازه قرار خواهد گرفت.کشورهایی مانند چین و کره شمالی در این بازتعریف نقشی اساسی خواهند داشت.شکست جمهوریخواهان در انتخابات سال ۲۰۰۸ میلادی و برکناری افرادی مانند شینزو آبه و جان هاوارد از قدرت ،چهره ای جدید را از خاور دور ترسیم خواهد کرد.بر این مبنا زیر ساخت و روبنای منطقه مطابق نقش حداقلی متحدان آمریکا تعریف خواهد شد .

سعید سبحانی