وزنه برداری در ایران

از زمانیکه ورزش زورخانه ای در ایران متداول گردید, کشتی گیران برای آماده ساختن بدن و تقویت و پرورش عضلات خود از سنگ و وزنه هایی به شکل گلوله های توپ به وزنه های ۲۵, ۴۲ و ۶۶ کیلوگرم استفاده می کردند پیشکسوتان ورزش باستانی حکایت می کنند برخی از پهلوانان قدیم مانند حسام علاقه مفرطی برای بلند کردن وزنه های سنگین از خود ابراز می داشتند, بطوریکه وزن این گلوله ها تا ۱۲۰ کیلو هم می رسید

از زمانیکه ورزش زورخانه ای در ایران متداول گردید، کشتی گیران برای آماده ساختن بدن و تقویت و پرورش عضلات خود از سنگ و وزنه هایی به شکل گلوله های توپ به وزنه های ۲۵، ۴۲ و ۶۶ کیلوگرم استفاده می کردند. پیشکسوتان ورزش باستانی حکایت می کنند برخی از پهلوانان قدیم مانند حسام علاقه مفرطی برای بلند کردن وزنه های سنگین از خود ابراز می داشتند، بطوریکه وزن این گلوله ها تا ۱۲۰ کیلو هم می رسید. در سال ۱۳۰۲ آقای امان پادگورنی که تحصیلات خود را در اوکراین به پایان رسانده بود، به ایران آمد و طی مدت ۸ سال اقامت در شهر تبریز به تعلیم در مدارس و ارتش پرداخت. پارگورنی از قطعات دیفرانسیل اتومبیل هالتری ساخت و آن را برای تمرین وزنه بردارها به کار گرفت. در سال ۱۳۱۰ پارگونی به تهران آمد و در دانشکده افسری به تعلیم ورزش مشغول شد.

در همان زمان نخستین هالتر صفحه ای به سفارش پارگونی در تهران ساخته شد و مورد استفاده دانشجویان دانشکده افسری قرار گرفت.

بعد ازآن به توصیه آقای اسحاقی، عبدالله نادری به اتفاق دوستان، میله ای سفارش دادند که می چرخید. این میله را نیز همان چدن کار خیابان منوچهری درست کرده بود و تا مدتها مورد استفاده قهرمانان بود. اولین دستگاه هالتر هم توسط عبدالله نادری به وزن ۱۱۰ پوند از هندوستان وارد ایران شد و به این ترتیب ورزش وزنه برداری به تدریج در ایران شکل گرفت و گسترش یافت. فدراسیون وزنه برداری ایران با تلاشهای عبدالله نادری در سال ۱۳۱۸ تأسیس شد و ایشان از سال ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۵، سرپرست فدراسیون بودند؛ اولین اردوی وزنه برداری درسال ۱۳۱۹ با حضور امیر شرفی، طباطبایی، حیات غیب، افشارطوس و نادری تشکیل گردید.

مسابقات اولیه وزنه برداری در این دوره به این شکل بود که روز اول کلیه شرکت کنندگان حرکات پرس را انجام می دادند. روز دوم یک ضرب و روز سوم دو ضرب. مسابقات هم تنها با یک داور انجام می شد و طرز اضافه کردن به صفحه های هالترکه امروز مطابق مقررات انجام می شود، باب نبوده و طرز احظار شدن بر روی صحنه نیز از روی ترتیب نوبت بر مبنای وزنه درخواستی نبود و اگر وزنه برداری در نوبت خود ۸۰ کیلو بلند می کرد و وزنه بردار بعدی ۶۰ کیلو تقاضا می کرد، از وزن صفحه ها کاسته می شد (امروزه به هالتر اضافه می شود و ابدا" کاسته نمی شود). اولین دوره مسابقات قهرمانی کشور را خود آقای پادگورنی و سپس آقای نادری قضاوت می کردند.

در نخستین مسابقاتی که در ایران برای وزنه برداری ترتیب می یافت، مسئله وزن شرکت کننده ها مطرح نبود و هر وزنه برداری که می توانست وزنه سنگین تری را بلند کند، اول می شد. اما هنگامیکه نتایج وزنه برداری المپیک برلین (۱۹۳۶) به ایران رسید، دریافتند که هر وزنه برداری باید در دسته مخصوص خود به رقابت بپردازد. پس از آن، مسابقات رسمی با وزنهای مختلف ترتیب یافت و در بازیهای المپیک لندن (۱۹۴۸) تیم ملی وزنه برداری ایران حضور یافت و جعفرسلماسی در دسته دوم (۶۰ کیلو گرم) برنده یک مدال برنزالمپیک شد، که این اولین مدالی است که ایران در بازیهای المپیک به دست آورده است. ایران در اواخر سال ۱۹۴۶ به عضویت فدراسیون جهانی وزنه برداری پذیرفته شد و در سال ۱۹۵۲ در کنگره هلسینکی مهندس صادق به سمت نایب رئیس فدراسیون جهانی انتخاب گردید.

از آن زمان تا کنون، وزنه برداری ایران در دوره های مختلف صاحب قهرمانان بزرگی بوده است که صاحب عناوین جهانی و المپیک شده اند. شادروان محمود نامجوی، که شاید استثنایی ترین ورزشکار تاریخ ایران باشد، سه بار پیاپی قهرمان جهان شد و مدالهای نقره و برنز را در دو المپیک بدست آورد. محمد نصیری که در میان ۱۰ وزنه بردار برتر تاریخ وزنه برداری جهان قرار دارد، سالها بر سکوی جهانی ایستاد و در سه المپیک به سه مدال طلا، نقره و برنز رسید. هر چند وزنه برداری ایران سالها دوران رکود را سپری کرد ولی در زمان ریاست علی مرادی، با برنامه ریزی و استخدام مربی درجه اول (ایوانف)، باز هم وزنه برداران ایران برسکوی قهرمانی جهان و المپیک قرار گرفتند. حسین توکلی و حسین رضازاده در المپیک سیدنی به مدال طلا رسیدند. رضازاده قویترین مرد جهان در قرن بیست و یکم، یک طلای دیگر هم در آتن کسب کرد تا نسل گذشته وزنه برداران بزرگ ایران، جانشین شایسته دیگری داشته باشد.