جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
ورزش و هنجارهای اخلاقی
بحث ورزش و اخلاق از زوایای مختلفی قابل بحث است و میتوان جنبههای فرهنگی، دینی، تربیتی، انسانی، تاریخی و حتی مردمشناختی آن در فرهنگ عامه از گذشته تا امروز را مورد بررسی قرار داد. ما اخلاق حرفهای را تا حدی بخشی از اخلاق شهروندی میدانیم و معتقدیم که اخلاق حرفهای با اخلاق ورزشی و انسانی ارتباط دارد؛ هر چند هر یک از اینها بر اساس هنجارهای جمعی پذیرفته شده، با یکدیگر متفاوتند.
در ورزش، مرحله نخست اخلاق حرفهای وجود دارد که در آن، بازیکنان بر اساس مقررات موجود بازی کرده و هیچکس از قوانین تخطی نمیکند. این بازی و رفتار منصفانه نام میگیرد.
مرحله دوم، اخلاق جوانمردانه است که در مواقعی، یک بازیکن یا یک تیم به تیم یا بازیکن مقابل امتیازی میدهد.
مرحله سوم، رفتار پهلوانانه شناخته میشود که عمیقتر از دو دسته قبلی بوده و تا جایی پیش میرود که ممکن است در اثر آن، بازی به تیم مقابل واگذار شود. طبق نظریاتی که در تاریخ نقلی و عقلی هم وجود دارد، رفتار پهلوانانه به واسطه روح ورزشکاری بازیکنان، تماشاچیها و دیگر عوامل، به اجتماع نیز منتقل شده و در عرصه فعالیتهای اجتماعی هم نوعی فداکاری و امتیاز دادن به دیگران شناخته میشود.
در تقسیمبند ها در رابطه با رفتار اخلاقی یا قانونی بازیکن، سه سطح مختلف وجود دارد. به عنوان مثال، گاهی بازیکن به دلیل ترس از جریمه خلاف نمیکند که این از نظر مدارج اخلاقی، پایینترین سطح قرار دارد. در حالت دیگر، بازیکن معتقد است که باید حق دیگران را رعایت کرد و به همین دلیل خلاف نمیکند اما در سومین حالت، بازیکن به این آگاهی و باور میرسد که اگر حقی را رعایت نکند، به یک نظام و سیستم توهین کرده است.
نگرش نخست، مبتنی بر ارگانیسم است که در آن، انسان به مثابه ارگانی مورد بررسی قرار میگیرد که در مقابل محرکها پاسخ میدهد. او معمولاً نوعی رفتار حرکتی داشته و قابلیت کسب مهارتهای رقابتی را نیز دارد؛ تا حدی که به صورت پیشرفته عمل کرده و به توصیف رفتار خود میپردازد. رویکرد دوم، مبتنی بر ماشینیسم است. در این رویکرد، انسان به مثابه ماشینی تلقی میشود که سیستم عصبی اصلیترین سیستم مسلط بر رفتار و حرکت او را تشکیل داده و رفتارها و مهارتهای حرکتی وی را تنظیم میکند. بر اساس این رویکرد، در دنیای امروز، محرکهای شرطی و غیر شرطی بر ورزش و محرکهای ورزشی کاملاً مسلط میشود و حتی گاه محرکهای غیر شرطی مثل شهرت و پول گوی سبقت را از محرکهای شرطی مانند شهوت و غذا میربایند.
نظریه سوم در این رابطه، از دو تئوری قبلی عبور میکند ولی آنها را نادیده نمیگیرد. بر اساس این نظریه، با وجود تأثیر گذاری زیاد محرکهای شرطی و غیر شرطی در رفتار انسان، اخلاق نیز نقش قابل توجهی را در این زمینه ایفا میکند. بر اساس این نظریه، انسان به مثابه ماشینی است که اعصاب مهمترین سیستم او را تشکیل میدهد؛ اما با این وجود، این تئوری مبتنی بر سمبولیسم یا نمادسازی است و بحث اخلاق را مطرح میکند که بر اساس آن، انسان نه فقط از نظر کمی و کیفی و نه فقط در برخی بخشهای موجودیت خود، بلکه به کلی به لحاظ ماهوی با حیوان فاصله دارد. در نگرش سمبولیسم، انسان نمادساز است و آنچه با نمادهایی مانند هنر، تعلیم و تربیت، تاریخ و همچنین زبان میسازد، در جهت انتقال احساس و ادراک او صورت میگیرد.
وقتی در ورزش اخلاق را تعریف میکنیم، باید منابع و فلسفه آن را نیز بشناسیم و مورد توجه قرار دهیم. این در حالی است که زمانی که ورزش در بردگرایی و با هدف کسب پول و شهرت خلاصه میشود، دیگر بحث از اخلاق موضوعیتی ندارد. در ورزش رقابتی، مربی کاری به تفکر و اخلاق بازیکن ندارد. بدین ترتیب، گفته میشود که ورزش و ارزش در دنیای امروز تناسب و پیوند چندانی با هم ندارند. این در حالی است که در چنین شرایطی، دانشگاه و رسانه، هر یک به سهم خود، باید به مسئله اخلاق در ورزش پرداخته و در این زمینه فرهنگسازی کنند.
در مورد رعایت یا عدم رعایت اخلاق و هنجارهای اخلاقی، دو دسته نظریه جامعهشناختی وجود دارند؛ نخست، نظریه فایدهگرایان که هنجارهای اخلاقی را تابع مفاسد یا مصالحی در پس آنها میداند و بر این اساس معتقدند که اخلاق و هنجار دائمی معنا ندارد. اگر هنجاری برای جامعه مفید باشد، اخلاقی بوده و اگر ضرر داشته باشد، غیر اخلاقی است. این در حالی است که دسته دوم نظریات، هنجارهای اخلاقی را به عنوان نوعی تکلیف معرفی میکنند و اغلب آن را مبتنی بر حکمتی میدانند که وجود آنها را الزامآور میکند.
بر اساس آنچه گفته شد، باید دید در جامعه ما کدامیک از وجوه تعهدآور اخلاق ضعیف شده که اخلاقیات رو به افول رفته است. بدین ترتیب و در همین راستا، میتوان علت افول اخلاق ورزشی و اخلاق حرفهای را هم مورد بررسی قرار داد. از سوی دیگر، باید در نظر داشت که اخلاق حرفهای در ورزش میتواند در اخلاق عمومی هم تأثیرگذار باشد.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران انتخابات دانشگاه تهران عراق رهبر انقلاب احمد وحیدی مجلس شورای اسلامی دولت دولت سیزدهم روز معلم نیکا شاکرمی مجلس
سیل هواشناسی آتش سوزی تهران شهرداری تهران آموزش و پرورش قوه قضاییه پلیس فضای مجازی معلم سلامت زلزله
قیمت خودرو سهام عدالت تورم قیمت طلا سازمان هواشناسی خودرو بازار خودرو قیمت دلار قیمت سکه بانک مرکزی حقوق بازنشستگان ایران خودرو
مهران غفوریان ساواک موسیقی تلویزیون سریال عمو پورنگ سینمای ایران تبلیغات نمایشگاه کتاب مسعود اسکویی سینما عفاف و حجاب
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه روسیه ترکیه حماس انگلیس نوار غزه اوکراین
استقلال فوتبال پرسپولیس سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر علی خطیر بازی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران تراکتور رئال مادرید
اپل هوش مصنوعی فناوری آیفون گوگل ناسا مدیران خودرو تلفن همراه
خواب فشار خون چای کبد چرب دیابت