پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

ریزش مو


● ریزش مو
از هر ۳ مرد ۲ نفر از آنان غالبا به گونه ای به طاسی مبتلا می شوند گذشته از اینكه بسیاری از زنان و مردان از نوعی ریزش مو در خلال زندگیشان رنج می برند و بسیاری از آنها بدون …

ریزش مو

از هر ۳ مرد ۲ نفر از آنان غالبا به گونه ای به طاسی مبتلا می شوند گذشته از اینكه بسیاری از زنان و مردان از نوعی ریزش مو در خلال زندگیشان رنج می برند و بسیاری از آنها بدون اینكه دقیقا علت ریزش موی خود را بدانند به مصرف انواع داروها و شامپوها و پمادها و حتی جراحی به امید رشد موهای جدید پناه می‌برند. مردم گاهی بسیاری از اوقات خود را برای زیباسازی موهای خود و شانه زدن و مرتب كردن آن می‌پردازند. و به داشتن موهای پر و كامل بر روی سر خود اهمیت بسیاری می دهند . ولی طاسی و ریزش ناگهانی مو ناراحتی شدیدی را از لحاظ روانی برای آنها پدید می‌آورد. و اكثر مواقع داشتن موهای زیاد و كامل روی سر خود را با جوانی مرتبط می‌دانند.

رشد طبیعی مو :

حدود ۹۰% از موی سر در زمانی حدود ۲ سال تا ۶ سال در نوسان است و به طور مستمر در حال رشد می‌باشد . ولی آن ۱۰% باقیمانده از موی سر در دوره خاموش به سر می‌برد كه حدود ۲ تا ۳ ماه طول می‌كشد و بعد از این مدت مو شروع به ریزش می‌كند. به طور طبیعی ریزش ۵۰ الی ۱۰۰ مو روزانه كاملا نرمال می‌باشد و هنگام ریزش یك موی سر انسان دوباره از همان ریشه، مو بیرون می‌آید و ریشه دیگری بوجود نمی‌آید. هر موی سر به طور طبیعی حدود ۱ سانتیمتر یا نصف آن در ماه رشد می‌كند. تعداد موی سر در نزد سفید پوستان معمولا بیشتر است این افراد پرموترند و تعداد آنها حدوداً ۱۴۰۰۰۰ نفر می‌رسد و در نزد انسان‌های سبزه به حدود ۱۰۵۰۰۰ می‌رسد و تعداد آن در نزد سرخپوستان به حدود ۹۰۰۰۰ می‌رسد آنچه كه مهم است به مرور زمان رشد موی جدید در انسان كاهش می‌یابد. هر مو از یك ماده اساسی به جنس پروتئین با نام ( كریتین ) تشكیل می‌شود كه همین ماده تشكیل دهنده ناخن دست‌ها و پاها می‌باشد. و برای تمام مردم در تمام مقاطع سنی مختلف توصیه می‌شود كه برای حفاظت از رشد طبیعی موی خود مقدار كافی پروتئین مصرف نمایند. پروتئین در غذاهایی همچون گوشت‌ها و مرغ و ماهی و تخم مرغ و شیر و پنیر و حبوبات و سویا موجود می‌باشد.

عوامل ریزش غیر طبیعی مو :

ریزش غیر طبیعی مو به دلایلی چند صورت می‌گیرد:

با كسانی كه هنگام شانه زدن و مرتب كردن موهای خود شاهد ریزش بسیار آن می‌باشند لازم است به دكتر متخصص پوست مراجعه نمایند تا ضمن دریافتن علت آن به مداوای طبی آن نیز بپردازند.

متخصصان پوست و مو هنگام معاینه چنین افرادی به بررسی وضعیت غذایی آنها و داروهایی كه ممكن است كه در طول ۹ ماه گذشته مصرف كرده باشند و گذشته خانوادگی آنها از لحاظ ریزش مو و به امراضی كه اخیرا به آن مبتلا گشته اند و به توجه آنها به موی خود می پردازند . همچنانكه از بیماران خود درباره عادت ماهانه شان و تعداد بارداری و قطع عادت ماهانه می پرسند و بعد از اینكه به معاینه پوست و مو و سر می‌پردازند بعضا به معاینه مو زیر میكروسكوپ نیز توجه دارند كه در بعضی موارد نیاز به معاینات آزمایشگاهی كه شامل گرفتن مقداری از پوست سر می باشد .

زایمان:

هنگام بارداری معمولا ریزش مو متوقف می‌شود ولی تعداد زیادی مو بعد از بارداری شروع به ریزش می‌كند. و حدود ۲ تا ۳ ماه بعد از بارداری زنان مشاهده می‌كنند كه هنگام شانه كردن موهایشان بسیاری از آنها می‌ریزد و خود به خود گاهی اوقات متوقف می‌شود و تمام زنان نیز بعد از بارداری به این حالت مبتلا نمی‌شوند و هیچ شكایتی از ریزش مو ندارند .

تب شدید و التهابات میكروبی حاد و آنفولانزا :

بیمار در موارد بالا بعد از گذشت ۶ هفته تا ۳ ماه از بیماری‌اش ممكن است به ریزش بسیار ناگهانی مو مبتلا شود ولی این دوره خود به خود رفع می‌شود . به جز بعضی از موارد میكروبی كه به درمان نیاز دارد .

بیماری‌های غدد تروئید:

افزایش ترشحات غدهٔ تیروئید به پركاری تیروئید و كاهش ترشحات غدهٔ تیروئید به كم كاری تیروئید مو سبب می‌شود و هر كدام از این ۲ حالت ممكن است به ریزش مو منجر شود و تشخیص بیماری‌های غده تیروئید ممكن است نشانه های پنهان باشد كه با انجام آزمایشاتی امكانپذیر است و ریزش مو ناشی از بیماری تیروئید با درمان مناسب و به سرعت امكانپذیر می‌باشد.

پروتئین كم در غذا :

گیاهخوارانی كه غذاهای بدون پروتئین می خورند یا كسانی كه پروتئین كمی در غذای خود مصرف می‌كنند اغلب دچار سوء تغذیه می‌شوند . این سوء تغذیه منجر به عدم رشد مو و بعد ریزش آن می‌شود و كسانی كه چنین نظام غذایی دارند بعد از ۲ تا ۳ ماه دچار ریزش موی بسیار شدیدی می‌شوند زیرا ریشهٔ موی آنها سست شده و به راحتی كنده می‌شوند و برای جلوگیری از این حالت خوردن مقدار پروتئین در روز كافی است .

داروها :

مصرف بعضی از داروها منجر به ریزش مو می شود كه این حالت قابل درمان می باشد بعضی از این داروها عبارتند از : پمادهای انعقاد خون و بعضی داروهای ضد التهاب مفاصل و داروهای ضد افسردگی و بعضی داروها برای جلوگیری از امراض قلبی و فشار خون بالا كه درصد كمی از افرادی كه این داروها را مصرف می‌كنند مبتلا به ریزش مو می‌شوند .

داروهای درمان سرطان:

بعضی از انواع داروها به منظور درمان شیمیایی سرطان منجر به منع ازدیاد سلول های مو می شود به نحوی كه ریشه مو بسیار سست و شكننده شده به محض در آمدن از پوست سر آمادهٔ ریزش است و این واقعه از یك هفته تا سه هفته بعد از آغاز درمان سرطان پدید آمده و مریض حدود ۹۰% موهای خود را از دست می دهد . و بعد از پایان دوره درمان نزد اغلب بیماران ، رویش مو آغاز می شود و چنین بیمارانی قبل از شروع درمان و در طول آن از موی مصنوعی استفاده می نمایند .

قرص‌های ضد بارداری :

قرص‌های ضد بارداری شامل استروژن و پروژسترون مصنوعی می باشد . و زنانی كه مبتلا به ریزش مو به طور وراثتی می باشند این داروها را غالبا مصرف می نمایند . و گاهی اوقات این قرص ها به دلیل داشتن مركبات پروژیستن تولید هرمون های مردانه می كنند كه اثراتی دارد كه بیماران می توانند با مراجعه به پزشك و تغییر داروی ضد بارداری از این اثرات جلوگیری كنند .

هنگامیكه مصرف داروهای ضد بارداری به پایان می‌رسد بعد از ۲ تا ۳ ماه مشاهده می‌شود كه ریزش مو آغاز شده این ریزش مو تا ۶ ماه ادامه می‌یابد. و سپس متوقف می‌شود و به حالت طبیعی برمی‌گردد و این ریزش مو شبیه ریزش مو بعد از دوران بارداری می‌باشد.

كمبود آهن:

زنانی كه در دوران قاعدگی خونریزی شدیدی دارند مقدار زیادی آهن از دست می دهند كه این كمبود آهن منجر به ریزش مو می‌شود و با انجام معاینات آزمایشگاهی می‌توانند به این كمبود آهن خود پی ببرند و ما مصرف قرص آهن كمبود آن را جبران كنند .

انجام عمل‌های خطیر جرّاحی و مبتلا شدن به امراض مزمن:

كسانی كه تحت عمل های جراحی شدید و پرخطر قرار می گیرند . بعضا به ریزش مو دچار می‌شوند زیرا چنین عمل‌هایی صدمات زیادی به جسم وارد می كند و بعد از ۲ تا ۳ ماه از انجام عمل ریزش مو آغاز می‌شود و ممكن است تا چند ماه ادامه داشته باشد و همچنین كسانی كه مبتلا به امراض مزمن می‌شوند نیز ممكن است تا زمانی كه از این امراض رنج می برند ریزش مو داشته باشند.

طاسی سر:

در حالت طاسی سر ، نقطه هایی از سر خالی از مو می‌شوند و گاه تمام سر بی مو می‌شود و گاهی این ریزش اجزاء مختلف بدن را نیز فرا می‌گیرد و ممكن است زنان و مردان در هر مرحله از عمر خود كه باشند به این بیماری مبتلا شوند عوامل بیماری طاسی ناشناخته می باشد و اشخاصی كه مبتلا به طاسی می‌شوند از سلامت جسمانی خوبی برخوردارند و متخصصان پوست می‌توانند بعضی از این طاسی‌ها را درمان كنند تا جائیكه در بعضی موارد مو خودبه خود رشد كند و در بیاید .

ریزش موی ارثی ( كچلی ) :

كچلی و كم مویی كه غالبا مردان به آن دچار هستند از شایع ترین حالات ریزش مو است كه جنبه ارثی و وراثتی دارد و ممكن است این وراثت از جانب پدر یا مادر باشد و زنانی كه به این بیماری دچار می شوند اغلب دچار كم مویی می‌شوند و كمتر به طاسی كامل مبتلا میشوند و حالت كچلی بیشتر در مردان می‌‌باشد كه از سنین جوانی یا دوره ۲۰ و ۳۰ سالگی از عمرشان آغاز می‌شود.

و راه‌هایی برای درمان ریزش موی ارثی وجود دارد كه بستگی به سن مریض و مقدار ریزش موی او دارد . در اوائل دههٔ ۸۰ میلادی داروی ( مینوكسدل ) در بازارهای جهانی مطرح شد و حدود ۶۰% از زنان و مردانی كه این دارو را مصرف می كردند نتیجه می گرفتند و در پنج سالهٔ اخیر در پی تحقیقات به عمل آمده درمان جدیدی از راه دهان به نام قرص ( ونیستراد ) كشف شده كه باید تحت نظر پزشك مصرف شود و فقط مخصوص آقایان می‌باشد و همین طور كاشت مو در سال‌های اخیر رشد زیادی پیدا كرد . كه از طریق كاشتن پیاز مو در جاهای خالی موی سر امكانپذیر است .

مبتلا شدن پوست سر به نوعی بیماری پوستی ( قوباء ):

مبتلا شدن به یك نوع بیماری قارچی به نام ( قوباء ) كه به شكل لكه هایی در پوست سر ایجاد شده و بعد در همهٔ آن منتشر می شوند و منجر به ریزش موی سر می‌شود و غالباً اطفال به این درد مبتلا شده و درمان آن از راه قرص امكانپذیر است و معمولا درمان می‌شود.

مصرف مواد آرایشی و مواد غیر مناسب برای مو :

بسیاری از مردان و زنان از مواد شیمیایی مثل رنگ‌های مو و مواد رنگی و سفید و موادی برای فردادن و صاف كردن مو استفاده می‌كنند كه غالبا جز در موارد نادر به مو ضرری نمی رساند البته اگر به شیوه‌ای صحیح استفاده و مصرف شود ، ولی اگر استفاده از آن زیاد شود مو ضعیف و سست شده و آمادگی برای ریزش پیدا می‌كند . یا هنگامی كه این مواد برای مدت طولانی روی پوست سر باشند و هنگامی كه مو به سبب استفادهٔ زیاد از این مواد سست و ضعیف می شود نیز برای مو مضر هستند و بهتر است كه از این مواد كمتر استفاده شود تا مو به رشد طبیعی خود ادامه دهد .

شستن و نظافت مو با شامپو و شانه كردن آن از امور ضروری برای توجه به بهداشت پوست و مو می‌باشد و ناگفته بماند كه زیاده روی در آن یا انجام آن به رویش غلط به مو آسیب می رساند و سبب ریزش مو می‌شود. و برای تسهیل در شانه كردن مو توصیه می شود بعد از شستن آن با شامپو از مواد نرم كننده استفاده نمائید و بهتر است موهای خود را با حوله خشك نمائید بدون اینكه آن را به سختی ماساژ دهید و موهای خود را خشن شانه نكنید و از بسیار شانه كردن نیز در یك روز بپرهیزید زیرا كه به مو آسب می‌رساند. استفاده از شانه هایی با دندانه‌های دور و بعدی از هم نیز مناسب می‌باشد و بهتر است هنگام منظم و مرتب كردن مو از روش هایی كه منجر به كشش زیاد مو می‌شود خودداری كنید زیرا باعث ریزش مو می‌شود.

نكته آخر :

اكثر ریزش‌های مو طبیعی است زیرا كه ریزش به طور متوسط ۵۰ یا ۱۰۰ عدد در روز نیابد اسباب ناراحتی و نگرانی شما را پدید آورد و اما اگر بیشتر از این مقدار شد یا منجر به طاسی گردید باید با پزشك متخصص مشورت نمایید. گاهی اوقات نیز موها خودبه خود شروع به ریزش می‌كنند و بعد خودبه خود دوباره رشد می‌كنند . ولی ریزش موهایی نیز وجود دارد كه تا به حال درمان نشده و راه درمان آن نیز مشخص نشده است كه امیدوارم در آینده با یاری خداوند متعال راه درمانی برای آن كشف شود .