استاندارد چیست

● استاندارد چیست؟

استاندارد (Standard) در لغت به معنی نظم و قاعده, قانون و مفاهیمی از این قبیل است. اما معنی آن در ارتباط با موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران كه مسئولیت قانونی تهیه و تدوین استانداردهای ملی را بر عهده دارد, عبارتست از تعیین و تدوین ویژگی های لازم در تولید یك فراورده یا انجام یك خدمت.

● تاریخچه موسسه استاندارد در ایران

اولین تشكیلات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با تصویب قانون اوزان و مقیاسها در سال۱۳۰۴ خورشیدی مطرح شد. بعدها و در سال۱۳۳۲ به واسطه ضرورت تعیین ویژگی ها و نظارت بر كیفیت كالاهای صادراتی و وارداتی, ایجاد یك تشكیلاتی رسمی مورد توجه قرار گرفت و هسته اولیه تشكیلات سازمانی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در اداره كل تجارت وقت شكل گرفت.

در سال۱۳۳۹ با تصویب قانون تاسیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی, موسسه كار خود را در چارچوب هدف ها و مسئولیت های تعیین شده آغاز كرد.

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در سال۱۹۶۰ به عضویت سازمان بین المللی ISO (International Organization for Standardization) درآمد. این سازمان خود در سال۱۹۴۶ در ژنو تشكیل شده است.

سازمان ایزو تا پایان سال۲۰۰۰ میلادی دارای۱۸۷ كمیته فنی اصلی (TC) ۵۵۲ كمیته فرعی (SC) و۲۱۰۰ گروه كاری(WG) و۱۹ گروه مطالعاتی ویژه(AHG) بوده است. موسسه استاندارد در كمیته های فنی بین المللی (ISO) حضور فعال دارد و در۱۰۱ كمیته فنی و فرعی عضو فعال و در۱۱۱ كمیته فنی اصلی و فرعی عضو ناظر است.

●اداره كل استان تهران

یكی از ادارات كل پرمسئولیت و پرمشغله موسسه استاندارد, اداره كل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان تهران است.

استان تهران با وسعتی حدود۱/۲ درصد مساحت كشور۱۷ درصد جمعیت و حدود۲۵ درصد تولیدات ناخالص داخلی كشور را به خود اختصاص داده است.۲۰ درصد از واحدهای تولیدی كشور تحت پوشش موسسه استاندارد استان تهران قرار دارد و۲۵ درصد از مجموع پروانه های كاربرد علامت استاندارد معتبر در ایران, از سوی اداره كل استاندارد استان تهران صادر شده است. اداره كل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان تهران یكی از ادارات استانی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است كه از سال۱۳۳۹ به نام اداره اجرای استاندارد استان مركز تاسیس و در زمینه اجرای مقررات استاندارد اجباری كالاهای صادراتی شروع به كار كرد. در سال۱۳۴۴ اداره انگ فلزات گرانبها نیز در تهران ایجاد شد. در سال۱۳۵۱ با تصویب و اجرای نمودار سازمانی جدید موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران, مدیریت استاندارد منطقه مركز ایجاد شد و ادارات اجرای استاندارد استان مركز و انگ فلزات گرانبها به همراه اداره اوزان و مقایسها و آزمایشگاه و ادارات مركز زیر نظر مدیریت استاندارد منطقه مركز قرار گرفت.

در حال حاضر اداره كل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان تهران دارای۱۰ اداره و واحد اجرایی است كه اداره امور آزمایشگاههای آن شامل بخش های میكروبیولوژی غذایی- كشاورزی, سلولوزی و بسته بندی, شوینده ها, رنگ و رزین, انگ فلزات گرانبها و بخش نساجی است.

●علامت استاندارد ایران

واحدهای دارای پروانه كاربرد علامت استاندارد ایران مجاز خواهند بود از علامت استاندارد ایران برای معرفی محصولات خود استفاده كنند. عدم رعایت ویژگی های استانداردهای اجباری موجب پیگرد قانونی و ابطال پروانه كاربرد علامت استاندارد خواهد شد. كاربرد علامت استاندارد ایران نشانگر تعهد تولیدكننده یا عرضه كننده محصول به رعایت ضوابط و موازین و استمرار انطباق مشخصات كالا با استانداردهای ملی است. تولید, توزیع و فروش كالاهای مشمول اجرای اجباری استاندارد با كیفیت پایین تر از استاندارد یا بدون علامت استاندارد ممنوع است.

علایم استاندارد مصوب در شواری عالی استاندارد همگی به استثنای یك مورد, دارای كادر اصلی به صورت S است. كه اشاره به حرف اول كلمات SAFETY (ایمنی) و STANDARD (استاندارد) دارد.

طرح داخل علامت اصلی كلمه (ایران) است و در صورت نمایش وارونه علامت, نام اختصاری موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به زبان انگلیسی مشاهده می شود.

برحسب تعریف,۲ نوع استاندارد به شرح زیر تعریف شده و به اجرا در می آید.

▪ استاندارد اجباری: تولیدكنندگان و عرضه كنندگان اقلامی كه اجرای استاندارد آنها به موجب قانون اجباری اعلام می شود, موظفند محصولات خود را منطبق با استاندارد ملی ذیربط تولید و عرضه كند.

▪استاندارد تشویقی: محصولی كه مشمول استانداردهای اجباری نباشد, می تواند با رعایت استاندارد ملی تولید یا عرضه شود و تولیدكنندگان آن پس از كسب مجوز از موسسه, از علامت استاندارد تشویقی استفاده كنند.

●علایم استاندارد و كاربردهای آن

علامت اصلی و كامل استاندارد ایران برای كالاهایی است كه ویژگی های آنها از هر حیث با استانداردملی ایران مطابقت دارند, همچنین این علامت بر روی گواهی نامه ها, اوراق و بسته بندی كالاهای استاندارد شده و مصنوعات مختلف نیز به كار برده می شود.

علامتی كه می توان در صورت لزوم با اضافه كردن علامت یا شكل برای هدف های مختلف استاندارد كالاها به كار برده شود.

علامت استاندارد ایمنی فقط برای كالاهایی كه از نظر ایمنی دارای اهمیت بوده و با استاندارد مربوطه منطبق باشند, به كار برده می شود.

این علامت در موارد بسیار نادر و استثنایی كه كالا از نظر فنی مواجه با اشكالاتی شود به كار برده می شود.

علامت ویژه مصنوعات طلا با عیار۲۴

علامت ویژه مصنوعات طلا با عیار۱۸

علامت ویژه مصنوعات طلا با عیار۱۴

علامت ویژه مصنوعات نقره با عیار۹۰

علامت ویژه مصنوعات نقره با عیار۸۴