تغذیه در سالمندان

از لحاظ تغذیه ای بسیار آسیب پذیر میباشند از سویی به علت افزایش سن و كاهش میزان فعالیت های بدنی و كاهش سوخت و ساز پایه و تحلیل بافتهای بدن نیازشان به دریافت انرژی كاهش می یابد و از سوی دیگر به علت كاهش توانایی دستگاه گوارش , هضم و جذب مواد غذایی با مشكل مواجه میشود به این معنی كه آنها اگر بخواهند همان سیستم تغذیه ای سالهای پیشین را حفظ نمایند باید میزان غذای بیشتری مصرف نمایند یعنی چاقی وعوارض ناشی از آن

از لحاظ تغذیه ای بسیار آسیب پذیر میباشند. از سویی به علت افزایش سن و كاهش میزان فعالیت های بدنی و كاهش سوخت و ساز پایه و تحلیل بافتهای بدن نیازشان به دریافت انرژی كاهش می یابد و از سوی دیگر به علت كاهش توانایی دستگاه گوارش , هضم و جذب مواد غذایی با مشكل مواجه میشود به این معنی كه آنها اگر بخواهند همان سیستم تغذیه ای سالهای پیشین را حفظ نمایند باید میزان غذای بیشتری مصرف نمایند یعنی چاقی وعوارض ناشی از آن.

در این میان اتخاذ یك سیستم مناسب تغذیه ای كه علاوه برتامین نیلزهای افراد مسن حاوی مقادیر زیاد انرژی نباشد و از لحاظ تغذیه ای آنها را دچار سوتغذیه ننماید امری مهم و حیاتی در افزایش طول عمر آنها خواهد بود.

● رابطه افزایش فشار خون با افزایش سن

با افزایش سن فشار خون افراد نیز افزایش می یباد. برخلاف آنچه كه پزشكان فكر میكنند نمك و چاقی والكل نقش زیادی در ایجاد این بیماری ندارند.

فشار خون بالا با حملات قلبی و مغزی و پیری و مرگ همراه است. تحقیقات اخیر نشان داده است كه احتمالا رابطه بین افزایش سن و فشار خون میتواند بعلت آسیبهایی باشد كه به سرخرگهای كلیه وارد شده است. فشار خون بالایی كه در نتیجه افزایش وزن و یا دریافت زیاده از حد سدیم ویا الكل رخ داده باشد برگشت پذیر می باشد.دریافت زیاده از حد نمك موجب نگهداری آب در داخل بدن و افزایش حجم خون و به تبع آن افزایش فشار خون میگردد كه البته همانطور كه ذكر گردید این حالت برگشت پذیر است. در اكثر افراد دریافت زیاد نمك موجب افزایش فشار خون نمیشود و مصرف الكل هم برای مدت زمان كوتاهی فشار خون را بالا میبرد.

چاقی در هر سنی با افزایش فشار خون همراه است كه البته با كاهش وزن این حالت نیز از بین میرود.

تحقیقات اخیر نشان داده است كه آسیب دیدن سلولهای كلیوی intimal fibroplasias مهمترین علت ابتلا به فشار خون در افراد مسن میباشد. بهترین راه برای جلوگیری آسیب دیدن سلولهای كلیوی اصلاح رژیم غذایی و استفاده از میوه ها و سبزیجات و دانه های كامل غلات و حبوبات و مغزها و دانه ها و خودداری از مصرف دانه های تصفیه شده و بدون پوسته غلات و جلوگیری از افزایش وزن میباشد.

● تستوسترون و تمایلات جنسی در مردان مسن

تحقیقاتی كه در برزیل انجام گرفته است نشان داده است كه اكثر مردان مسنی كه دچار ناتوانی جنسی میگردند دارای سطحی نرمال از تستوسترون در داخل خونشان میباشند.

هنگامی كه مردی از ناتوانی جنسی شكایت میكند تقریبا تمام دكترها برای سنجش تستوسترون برایشان آزمایش خون را تجویز می نمایند. اما تقریبا در اكثر موارد این ناتوانی در اثر دیابت یا تصلب شرایین رخ میدهد و فقط در موارد ناچیزی علت این ناتوانی تومورهای مغزی و یا كمبود تستوسترون تشخیص داده می شود. از این رو تمام مردانی كه به نوعی دچارعدم توانایی در رسیدن به حالت نعوظ و یا نگهداری آن هستند باید برای تعیین میزان كلسترول و همچنین قند خون(آزمایشHBA۱C) خود آزمایش بدهند. همچنین آزمایشاتی برای تشخیص سطح تستوسترون و همچنین معلوم نمودن این امر كه آیا توموری در مغز وجود دارد یا خیر؟ لازم میباشد.

اكثر قریب به اتفاق مردانی كه به ناتوانی جنسی دچار می باشند باید از رژیم های غذایی محدود از كالری و غذاهای پر چربی وكربوهیدراتهای تصفیه شده پیروی نمایند همچنین مصرف داروهای كاهنده قند و كلسترول خون در مواردی لازم مینماید.

● رژیم غذایی پرپروتئین و پوكی استخوان سالمندان

موسسات و شركتهای غذایی ممكن است بخواهند شما را متقاعد كنند كه عدم مصرف مواد غذایی غنی از كلسیم باعث پوكی استخوان خواهد شد. تحقیقات اخیر نشان داده است كه مصرف زیاد پروتئین و نوشیدن زیاد نوشیدنیهای كربوهیدراتی جزو مهمترین عوامل بروز استئوپرز است.

اگر خدا قسمت كند و عمر طولانی بدهد تقریبا تمام مردان و زنان مسن از پوكی استخوان كه یكی از عوامل مستعد كننده شكستگی استخوانها است رنج خواهند برد!!مقاله ای كه در New England Journal درج گردیده است بیان میكند كه رژیم غذایی كم پروتئین موجب بهبود پوكی استخوان می شود. تحقیقی دیگر نشان داده است كه گیاهخواران حتی هنگامی كه از غذاهای غنی از كلسیم استفاده نمی كنند اگر رژیم غذایی شان حاوی مقادیر زیادی فیتات و اكسالات -كه باعث كاهش جذب پروتئین می گردد- باشدمعمولا از ریسك بالایی برای ابتلا به پوكی استخوان برخوردار نیستند. رژیم غذایی كم پروتئین شان آنها را در مقابل استئوپرز خفاظت می نمود. تحقیق دیگری نشان داد كه مصرف زیاد پروتئین منجر به دفع مقادیر زیاد كلسیم از كلیه ها می گردد. همچنین تحقیق دیگری كه در دانشگاه كالیفرنیا انجام شد نشان داد كه رژیم غذایی پرپروتئین موجب ضعف استخوانها در زنان یائسه میگردد. تحقیقی دیگر كه در بوستون انجام شد نشان داد دخترانی كه به میزان بیشتری از نوشیدنیهای كربوهیدراتی استفاده میكنند استخوانهای ضعیف تر و نازكتری نسبت به بقیه هخمسالان خود دارند.

البته این نتایج نباید باعث گردد گه شما از مصرف پروتئین ها خودداری كنید. شما باید بدنید كه پروتین ها برای سلامتی شما مفید هستند و فقط مقادیر بالای آنها است كه برای شما مضر است. لذا اگر رژیم غذایی تان حاوی مقادیر زیادی پروتین است سعی كنید با محدود كردن دریافت پروتئین ها رژیم غذایی تان رااصلاح كنید.

● كمبود اسید فولیك و پاركینسون سالمندان

آزمایشی كه اخیرا توسطjournal of Neurochemistry انجام گرفته است نشان میدهد كه كمبود اسید فولیك میتواند منجر به پاركینسون شود.در این روش تعدادی از موشها را بوسیله MPTP تغذیه نمودند. این ماده یك تركیب شیمیایی است كه میتواند منجر به بروز پاركینسون گردد. مشاهده شد موشهایی كه رژیم غذایی شان حاوی اسید فولیك بود عوارض زیادی از ابتلا به پاركینسون را از خود بروز ندادند اما گروهی كه تحت استفاده از رژیم غذایی عاری از اسیدفولیك قرار گرفتند علاوه بر عوارض زیاد مشخصا دچار عدم كنترل ماهیچه ای كه مهمترین علامت ابتلا به پاركینسون است گردیدند. كمبود این ویتامین منجر به تجمع هموسیستئین در جریان خون میشود. این امر منجر به آسیب به DNA در قسمت substantia nigra مغز میشود. سلولهای این قسمت از مغز حاوی مقادیر بالای دوپامین هستند. كمبود دوپامین نیز منجر به بروز بیماری پاركینسون میشود.

سبزیهای برگ سبز، مركبات و میوه ها، غلات كامل و حبوبات همگی از منابع مهم این ویتامین هستند. از طرفی كمبود این ویتامین میتواند منجر به نقص های مادزادی گردد.