نقدی بر فیلم گشت ارشاد

"گشت ارشاد" همان فیلمی است که سهیلی در سالیان قبل با ساخت فیلمهایی چون چارچنگولی،ازدواج در وقت اضافه و... انتظارش را می کشید; گشت ارشاد فیلم سهیلی است.از ایده تک خطی اش بگیرید …

"گشت ارشاد" همان فیلمی است که سهیلی در سالیان قبل با ساخت فیلمهایی چون چارچنگولی،ازدواج در وقت اضافه و... انتظارش را می کشید; گشت ارشاد فیلم سهیلی است.از ایده تک خطی اش بگیرید تا آن پایان عجیب و غریبش. سوژه ای سهل الممتنع که قدرت خلق فضاهای بسیاری را در خود مستتر می بیند. لحن هم همان لحن خودمانی و دوست داشتنی ای است که بیشترین پوئن برای جذب مخاطبی است که به این گونه از کمدی اقبال بیشتری نشان می دهند تا کمدی های صرف.

جنس کمدی "گشت ارشاد"،صرف نیست چون قهرمانش مشخص است.فیلم برخلاف دیگر آثار سهیلی، به طور واضحی کاراکتر محور نیست و این مفهوم گشت ارشاد است که در نقش قهرمان فیلم ظاهر می شود. بزرگترین مشکل فیلم های مفهوم محور، حول داستانشان می گردد و آن صمیمیتی که فحوای داستان می تواند با مخاطبانش برقرار نماید. در "گشت ارشاد" خط مشی، در همان سکانس ابتدایی به مخاطب تزریق می شود و تقریبا تا یک سوم انتهایی نیز بر همان منوال پیش می رود. اخاذی ها به شیوه هایی یکسان اما با تعدد ماجرا روبرو هستند و این همان استفاده ابزاری از سوژه ای است که می خواهد تم خود را به قهرمان نامرئی فیلم تبدیل کند. استفاده از جوک ها و موقعیت های فراوانی که چند نفر اخاذ در لباس ضابطین اجرای امر به معروف و نهی از منکر خلق می کنند، سنگ بنای کمیک فیلم است که از قضا خیلی هم مورد توجه قرار می گیرد; اما قهرمان انتزاعی فیلم خیلی بیشتر از کمدی، نیازمند وصله ای بود که به جریانی ملودرام ختم شود و بدین ترتیب،وصله ناجور گشت ارشاد به بدنه کمیک آن پینه زده شد.فیلم با تغییر لحن ناگهانی به ملودرامی ختم می شود که برای همه عجیب و باورنکردنی است.اصلا اصرار نویسندگان کار مبنی بر ختم شدن فیلم با این گونه غیرقابل فهم است. در همین راستا داستان اصلا نمی تواند همپای این جریان غیرمالوف پیش رود.

همه چیز ناگهان افسانه ای شده و از حال و هوای ابتدایی اش بیرون میآید. این پایانبندی به زور چپانده شده در انتهای فیلم، بزرگترین پاشنه آشیل فیلم است که نه کارگردان و نه حتی نویسندگان کار نمی توانند از آن بهره ای تکنیکی یا مفهومی ببرند. دیگر نشانه غیرعادی فیلم، به آنالیز کاراکترهایش مرتبط است که عملا هیچ حرکتی در این زمینه در فیلم نشان داده نمی شود.البته از رویکردی دیگر،فیلم هیچ نیاز جدی ای هم به این کار نمی بیند و تنها به ذکر دلیل پرداختن آنها به اخاذی می پردازد. "گشت ارشاد"همان گونه که در ابتدا نیز عنوان شد فیلم دوست داشتنی کارگردان آن است.در این فضای کمیک است که مخاطب می تواند بیشترین ارتباط خود را با این نوع داستان برقرار نماید; همان تجربه ای که در "ورود آقایان ممنوع" یا "خوابگاه دختران" توانست مخاطب را جلب کند و این بار نیز قرار است با "گشت ارشاد" گیشه ای میلیاردی را برای سازندگانش فراهم آورد.

نویسنده : مجتبی اردشیری