زنان یا مردان مسئله این است

روزهای آخر سال با همه حال و هوای خوبی که برای نزدیک شدن به بهار دارد، همیشه با نوعی شتابزدگی هم همراه است. شتاب‌زدگی برای خرید لباس، وسایل جدید خانه یا آماده شدن برای رفتن به …

روزهای آخر سال با همه حال و هوای خوبی که برای نزدیک شدن به بهار دارد، همیشه با نوعی شتابزدگی هم همراه است. شتاب‌زدگی برای خرید لباس، وسایل جدید خانه یا آماده شدن برای رفتن به سفری نوروزی. اما یکی از مسائلی که آخر هر سال با خود احساس‌های دوگانه‌ای را به خانه‌ می‌آورد، خانه‌تکانی است. خانه‌تکانی از طرفی سختی‌ها و درگیری‌های خاص خودش را دارد، و از طرفی دیگر لذتی دارد که بسیاری از خانواده‌ها سختی‌های آن را تاب می‌آورند. مریم زن خانه‌داری که همیشه تا روزهای آخر سال مشغول خانه‌تکانی است می‌گوید: «هر سال تا روزهای آخر سال خانه‌تکانی من طول می‌کشد و چون دست تنها هستم، با این همه دوست دارم که تمام خانه را تمیز کنم حتی روز آخر سال هم نمی‌توانم یک نفس راحت بکشم».

برخی هم فکر می‌کنند که خانه‌تکانی یک کار «زنانه» است و این زنان هستند که باید بیشتر بار خانه‌تکانی را به دوش کشند. پیش از این، همکاری مردان در انجام کارهای خانگی، امری نامطلوب تلقی می‌شد و نه تنها در ذهن مردان بلکه نزد زنان نیز این مسئله قبح داشت. اما در سال‌های اخیر با تغییر افکار عمومی و در نتیجه رشد زنان و اشتغال آنها، همکاری مردان به‌خصوص در شهرهای بزرگ نه تنها «قبح» محسوب نمی‌شود، که یک وظیفه و بیش از آن ضرورت است. با این وجود هنوز بعضی از زنان «کار مردان را قبول ندارند.» رویا زن کارمندی که برای تکمیل خانه‌تکانی‌اش چند روزی مرخصی گرفته، معتقد است: «مردان نه تنها کمکی در خانه‌تکانی نمی‌کنند که بیشتر برای ما زنان مشکل ایجاد می‌کنند. مثلا هر وقت به شوهرم می‌گویم کاری را انجام دهد یا چیزی را تمیز کند دوباره مجبور می‌شوم خودم آن کار را تکرار کنم». او توضیح می‌دهد: «به جزئیات اهمیت نمی‌دهد، باید دوباره بعد از او همه چیز را مرتب کنم». هرچند برخی از زنان مثل این زن کارمند، معتقد هستند که مردان به یکسری از امور جزیی نمی‌پردازند و کارهای خانه را نمی‌توان به آنها سپرد در بعضی از خانواده‌ها این مردان هستند از این رو که خانه‌تکانی کار سنگینی است یا به دلایل دیگر این مسئولیت را به عهده می‌گیرند. آزاده زن دانشجویی است که فرصت کافی برای رسیدن به خانه و تمیز کردن آن ندارد.

او می‌گوید: «من اصلا فرصت نمی‌کنم که خانه را تمیز کنم و خیلی هم از کار خانه‌تکانی خوشم نمی‌آید اما شوهرم در طول سال هر جمعه را برای تمیز کردن خانه وقت می‌گذارد خانه‌تکانی آخر سال را هم انجام می‌دهد». بعضی از خانواده‌ها هم برای انجام خانه‌تکانی کارگرانی را برای یک یا چند روز استخدام می‌کنند. برای بسیاری ما حتی دیگر باورپذیر نیست که بسیاری از کارهایی که این روزها به کارگران یا شرکت‌های خدماتی سپرده می‌شود مثل شستن فرش‌ها، پاک کردن دیوارها یا تمیز کردن پنجره‌ها در سال‌های پیش توسط زنان انجام می‌شده است و هنوز هم در بسیاری از نقاط ایران به‌خصوص شهرهای کوچک‌تر و روستاها توسط زنان انجام می‌شود. در بسیاری از نقاط شهرهای بزرگ هم هنوز خانواده‌ها به دلیل گرانی این خدمات یا به دلیل عدم اعتماد به پاکیزگی آنها از این خدمات استفاده نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند تمام کارهای خانه‌تکانی را با تمام سختی‌هایش خودشان انجام دهند.

الهه حبیبی