بدرود اسطوره

به انگیزه آخرین بازی «الیورکان»

بیش از صد سال از عمر فوتبال نوین می گذرد. ورزشی که دانشجویان انگلیسی آن را به سبک و سیاق امروزی ابداع کردند و با آموختن آن به همتایان سوئیسی خود باعث گسترش جهانی آن شدند. در این یک قرن و چند سال ستارگان بزرگ بسیاری در فوتبال ظهور کرده اند که اکثر آنان مهاجم و یا هافبک بوده اند و کمتر بازیکنی موفق شده در پستهای دفاع یا دروازه بانی به عنوان ستاره بزرگ نام خود را جاودان سازد.

اکنون نوبت یکی دیگر از آن بازیکنان بزرگ و ستاره است که پس از حضوری ۲۱ساله در سطح اول فوتبال اروپا و جهان، دست از بازی بشوید و دوران بازنشستگی را تجربه نماید و او کسی نیست جز «الیور کان » اسطوره دروازه بانی آلمان.

● افتخارات یک گلر

«الیورکان» متولد پانزدهم ژوئن ۱۹۶۹ (۲۵ خرداد ۱۳۴۷) در شهر کارلسروهه در جنوب آلمان (نزدیک اشتوتگارت) است. او در تیم پایه کارلسروهه و به سال ۱۹۷۶ فوتبالش را آغاز کرد و در همان زمان استعداد کم نظیرش را در این رشته ورزشی به نمایش گذاشت.

در فصل ۱۹۸۸/۱۹۸۷ اولین قرارداد رسمی او با تیم کالسروهه به امضا رسید و «کان» به عنوان ذخیره «الکساندر فرمولا» در این تیم فعالیت خود را آغاز کرد تا اینکه با شروع دهه ۹۰ میلادی و آمدن «وینفرد شیفر» به کالسروهه، «کان» به دروازه بان اول این تیم بدل گشت و از آن زمان به بعد بود که دوران طلایی «کان» شکل گرفت.

او ۴سال بعد یعنی در سال ۱۹۹۴ با قراردادی به ارزش ۲/۵ میلیون یورو به بایرن مونیخ پیوست و در مدت ۱۴ سال به افتخارات بی شماری با عقابهای باواریا دست یافت از جمله ۸ عنوان قهرمانی بوندس لیگا (که به همراه مهمت شول از این حیث رکورددار هستند) ۶ قهرمانی جام حذفی آلمان، قهرمانی در جامهای یوفا، چمپیونزلیگ و جام باشگاه های جهان (هرکدام یک بار) و چندین و چند افتخار تیمی دیگر.

در زمینه رکوردهای انفرادی هم «الیورکان» یکی از پرافتخارترین دروازه بانهای تمام تاریخ فوتبال است. (اگر نگوییم تک ستاره آنهاست).

وی موفق شده ۵ بار عنوان برترین دروازه بان آلمان، ۴ سال متوالی از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ برترین دروازه بان اروپا و ۳ بار هم جایزه بهترین دروازه بان جهان را به خود اختصاص دهد و البته که ممتازترین افتخار او کسب جایزه «لف یاشین» و توپ طلای جام جهانی ۲۰۰۲ بود تا «کان» تنها دروازه بان تمام تاریخ فوتبال باشد که عنوان بهترین بازیکن جام جهانی را توانسته به خود اختصاص دهد.

خاطرات شیرین «کان» اما با تلخیهایی نیز همراه بوده است، از جمله نایب قهرمانی در جام جهانی ۲۰۰۲ و چمپیونزلیگ دراماتیک ۹۹. خصوصیت بارز او در این سالها بدون شک چیزی جز «تعصب» نبوده و نیست و البته در سالهای جوانی «کان» کمی تندخو و بداخلاق بود، به گونه ای که در فصل ۱۹۹۹ و در بازی مقابل بورسیا دورتموند، «کان» با از دست دادن کنترل خود با سر به «هیکو هلریش» مهاجم حریف ضربه ای را وارد کرد و در همان بازی به شکلی عجیب با پا ضربه ای شبیه حرکات کونگ فو را به سمت «استفان چپیوسات» روانه ساخت که به مهاجم سوئیسی دورتموند نخورد!

● زندگی خصوصی

در سال ۲۰۰۳ «کان» با خانم «سیمونه» ازدواج کرد که حاصل آن دو فرزند به نامهای «دیوید» و «کاترین ماریا» بود. اما «کان» همسرش «سیمونه» را در حالی که هشت ماهه باردار و منتظر فرزند دومش یعنی دیوید بود، در بیمارستانی خصوصی حومه مونیخ در روزهای واپسین حاملگی طلاق داد و با خدمتکار جنجالی کافی شاپ، «ورونا کرت» ازدواج کرد . البته تحقیق مفصل روزنامه های آلمان در همان سال جزئیات دیگری از زندگی وی را برملا ساخت.

وی تحصیلاتش را در سطح دبیرستان به پایان رساند و به دانشگاه نرفت. علایق او برای اوقات بیکاری بازی گلف و مطالعه است و شعار مشهور او «هرگز تسلیم نشو» زبانزد عام و خاص مردمان ژرمنهاست.

● اتفاقهای کم اهمیت!

سال ۱۹۹۶ یک کمدین به نام «هارلد اشمیت» در یکی از مجموعه های تلویزیونی با در آوردن ادای «الیورکان» با آندریاس هرتزوگ اتریشی، «کان» را به خاطر نوع لبهایش «گوریل» نامید تا این حرکت او به عنوان یک ناهنجار در ذهن همه آلمانها برجا بماند.

سالها بعد یعنی درست پس از جام جهانی ۲۰۰۲ گروه پاپ موسیقی آلمانی به نام «Die Prinzen» (پرنسس) ترانه ای را به پاس قدردانی از زحمات او با عنوان «Olli Kahn» سرودند.

مردم آلمان پس از قهرمانی بایرن مونیخ در چمپیونزلیگ ۲۰۰۱ القاب زیادی به دروازه بان محبوبشان دادند که معروفترین آنها «King» و «Titan» است.

وی تنها یک بار در سال ۲۰۰۳ و در بازی مقابل «هانزاروستوک» پس از دریافت کارت زرد دوم از زمین مسابقه اخراج شده است و البته طی ۲۱سال فعالیت حرفه ای در مجموع ۷۷۵ بار بازی باشگاهی انجام داده که از این تعداد ۱۴۰ بازی اروپایی و بقیه مربوط به بوندس لیگاست و جالب اینکه پس از «کارل هاینز کروبل» (۶۰۲) و «مانفرد کالتز» (۵۸۱) رکورد بیشترین بازی در بوندس لیگا را (۵۵۷) به خود اختصاص داده است. «الیور شاه!» در رده ملی نیز ۸۶ بازی انجام داده است.

مرتضی روشنی