فوتبال اروپا و نقش تلویزیون

شبكه سوم سیما از نظر پخش مستقیم مسابقات فوتبال در بین شبكه های تلویزیونی بی نظیر است و هیچ شبكه ای نیست كه به این اندازه مخاطبانش را از جنبه تماشای بازی های مهم روز دنیا سیراب كند، اما در این میان اتفاقات آزاردهنده در تلویزیون برای علاقه مندان فوتبال كم نیست. كسانی كه به خاطر تلاش همیشگی مدیران ورزشی شبكه سوم انتظارات بسیاری از تلویزیون پیدا كرده اند امروز توقع دارند سیمای جمهوری اسلامی ایران اغلب دیدارهای حساس اروپا را روی آنتن ببرد.

توقعی كه با توجه به بودجه مناسب صدا و سیما و حق پخش آگهی های قبل و بعد از مسابقات توقع چندان غیرعادلانه ای نیست. چنان كه گفته می شود مدیران شبكه سوم حتی به آسانی توانایی اداره این شبكه را بدون بودجه تخصیص یافته سازمان در خود می بینند و در یك دوره زمانی به صرافت این كار هم افتاده بودند. مشكل اما اینجا است كه چرا حق پخش بازی های اروپایی مثل اغلب چیزهای دیگر منحصرا در اختیار یك گروه و یك شبكه است این مسئله باعث شده طرفداران فوتبال به درست یا غلط انتظاری جز ادامه روند پخش بازی ها در هر شرایطی را نداشته باشند.

تفاوتی هم نمی كند كه همزمان با بازی ها، سریال پرطرفدار نرگس در حال پخش است و یا مجموعه «مردان آهنین». خیل عظیمی از طرفداران فوتبال با وجود بی علاقگی به سریال هایی از این دست و مجموعه های ورزشی از این قبیل مخالف پخش این برنامه ها نیستند، بلكه گره كار اینجا است كه رقابت های جذاب اروپایی شروع شده ولی این لیگ ها هنوز از سوی مسئولان تلویزیون جدی گرفته نشده و شبكه فقط به پخش ۷۵ دقیقه از یك بازی لیگ انگلیس كفایت كرده است. این بی اعتنایی به مسابقات آموزنده اروپایی در حالی است كه هیجان فوتبال پس از برگزاری جام جهانی ۲۰۰۶ بسیار بیشتر از سالیان گذشته شده.

عدم پوشش این بازی ها البته برای نخستین مرتبه نیست. در تعطیلات نوروز امسال نیز مخاطبین شبكه سوم كه به دلیل تعطیلی روزنامه ها، تشنه تماشای مسابقات لیگ های قاره سبز بودند،باید زورآزمایی های مردان آهنین را می دیدند كه حقیقتش روشن نیست كدام شیر پاك خورده ای این نان را در سفره ورزش ایران گذاشته است. مجموعه «مردان آهنین» در حالی شب های عزیز عید نوروز را پر می كرد كه همزمان با آن، لیگ های اروپایی به مرحله حساسی رسیده بود و تلویزیون تا پیش از عید، تمام بازی ها را از شروع رقابت ها پخش كرده بود ولی ناگهان موقتا از ادامه آن صرف نظر كرده بود.

با این وجود نباید كتمان كرد كه این مجموعه و هر سریال تلویزیونی دیگر علاقه مندان خود را دارد و نمی توان صرفا به علت فوتبال دست رد به آنها زد. بنابراین تنها راه حل می تواند این باشد كه بازی های فوتبال تنها در انحصار شبكه سوم نباشد و هر كسی برنامه مورد علاقه خود را در هر شبكه ای كه می خواهد بیابد.

شرایط فعلی به گونه ای است كه امروز به غیر از این شبكه، دیگر شبكه ها برای علاقه مندان فوتبال و حتی سایر رشته های ورزشی بی استفاده است. شاید انتظار پخش مستقیم بازی های مختلف از شبكه های گوناگون سیما با توجه به قوانین سازمان عملی نباشد ولی در صورت تحقق این آرزو می توان روزی را دید كه هر بیننده ای سراغ برنامه جذاب خود در شبكه ای جداگانه برود و همه متمركز یك شبكه خاص نباشند.

با همه این اوصاف هواداران فوتبال امیدوارند طبق سالیان اخیر مسئولان شبكه سوم امسال نیز از پخش باز ی ها صرف نظر نكنند. به هر جهت نمی توان انكار كرد تلویزیون در ارتقای سطح فهم فوتبال مخاطبان خویش نقش مهمی داشته است و شاید اگر ما در این سال ها بیننده بازی های معتبر اروپایی نبودیم، امروز تعداد آنهایی كه می توانستند سره و ناسره را در فوتبال تشخیص بدهند، بسیار كمتر بود. جذابیت پخش این مسابقات به حدی بوده كه حتی برخی از كارشناسان یكی از دلایل استقبال كمتر مردم از بازی های داخلی را همین افسون فوتبال اروپا می دانستند بنابراین نباید فراموش شود كه این مسابقات و پوشش آنها نقش بسزایی در بالا رفتن سطح كیفی فوتبال ایران داشته و دارد.

برای این مقوله باید جایگاه ویژه ای در نظر گرفت. به هر حال به خاطر پخش این رقابت ها بود كه پیش از جام جهانی بعضی از كارشناسان و فوتبال دوستان واقع بین متوجه فاصله بعید بازیكنان ملی پوش ایران با همتاهای اروپایی شده بودند و مثل سایرین به موفقیت تیم ملی ایران دلخوش نبودند. آنهایی كه هنرنمایی ستاره های فوتبال دنیا را به لطف برنامه های شبكه سوم شاهد بودند به خود اجازه نمی دادند القابی مثل «جادوگر» به نمونه های ایرانی بدهند. حداقل فایده پخش این بازی ها همین است كه چیز كمی هم نیست.

علی استیلی