کدام سالمندان نباید رانندگی کنند؟

ابتلای سالمندان به زوال عقل (دمانس) و بیماری‌های تخریب‌کننده مغز، مشکلات بسیار زیادی برای آنها به وجود می‌آورد. متاسفانه زوال عقل و سکته مغزی عوارضی بر جا می‌گذارد که قابل برگشت و درمان‌ نیست...

ابتلای سالمندان به زوال عقل (دمانس) و بیماری‌های تخریب‌کننده مغز، مشکلات بسیار زیادی برای آنها به وجود می‌آورد. متاسفانه زوال عقل و سکته مغزی عوارضی بر جا می‌گذارد که قابل برگشت و درمان‌ نیست...

در فردی هم که دچار مشکلات شناختی است، نمی‌توان انتظار تحلیل مطلوب و درست از مسایل رانندگی را داشت. فردی که به آلزایمر مبتلاست نیز به هیچ‌وجه صلاحیت رانندگی ندارد ولی مشکل اینجاست که بیشتر این افراد مشکل خود را انکار می‌کنند و قبول ندارند به مشکلات حافظه مبتلا هستند. علاوه بر این، هر فرد مبتلا به صرع هم بدون توجه به سن باید برای رانندگی با متخصص مغز و اعصاب مشورت و اگر رانندگی برایش خطرآفرین است، از وسایل نقلیه عمومی استفاده کند. در شرایطی که فرد سالمند نمی‌تواند بین خطوط موردنظر رانندگی کند و اتومبیلش دائم به این طرف و آن طرف منحرف می‌شود یا حتی به کناره خیابان یا جاده بسیار نزدیک می‌شود و مماس با آن حرکت می‌کند یا با خودروی خود گم می‌شود، باید به این مساله به‌عنوان یک هشدار توجه کند. البته پیدا نکردن نشانی برای جوانان هم اتفاق می‌افتد. طبیعی است که فقط به دلیل سن زیاد نمی‌توان به کسی توصیه کرد دست از رانندگی بردارد و در این‌باره سن ملاک نیست بلکه سطح سلامت اهمیت دارد. متاسفانه بسیاری از سالمندان و خانواده‌هایشان، تعداد تصادف‌ها را ملاکی برای ادامه رانندگی‌ قرار می‌دهند اما این اصلا معیار درستی نیست؛ مثلا یکی از مشکلات سالمندان، ضعف بینایی است که به‌تدریج بیشتر می‌شود و همین مساله در صورت پیگیری‌نشدن، در آینده مشکل‌آفرین خواهد شد حتی اگر فرد سالمند تاکنون تصادف نکرده باشد.

براساس نظر پزشکان مغز و اعصاب، افراد زیادی ظاهرا برای رانندگی مشکلی ندارند اما پس از انجام آزمایش‌های عصبی و حرکتی، مشخص می‌شود اصلا نباید رانندگی کنند. فردی هم که حین راه‌رفتن مجبور است از عصا استفاده کند، حتی اگر دید خوب و مهارت شناختی مطلوبی داشته باشد، باز هم نباید رانندگی کند. پس به سالمندان عزیز توصیه می‌شود حتما چکاپ‌های ماهیانه و سالیانه را انجام دهند و با متخصصان برای ادامه رانندگی مشورت کنند.

دکتر علیرضا زالی

جراح مغز و اعصاب، استاد دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی و رییس منتخب سازمان نظام پزشکی