عوامل بروز اختلال خواب و راه های درمان

وقتی فردی خواب طبیعی نداشته باشد می گوییم دچار اختلال خواب شده است. اختلال خواب به دلیل مشکلات مختلف ازجمله بیماری های تنفسی، گوارشی، بیماری های روماتیسمی و حتی مشکلات روحی …

وقتی فردی خواب طبیعی نداشته باشد می گوییم دچار اختلال خواب شده است. اختلال خواب به دلیل مشکلات مختلف ازجمله بیماری های تنفسی، گوارشی، بیماری های روماتیسمی و حتی مشکلات روحی از قبیل افسردگی و اضطراب به وجود می آید. از آن جا که اختلال خواب در عملکرد روزانه افراد تاثیر منفی می گذارد، درمان آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این زمینه با یکی از روان پزشکان گفت وگویی انجام داده ایم.دکتر علیرضا اکرمی نژاد متخصص اعصاب و روان و روان پزشک و مشاور خانواده در این رابطه با اشاره به این که شرایط زندگی در جامعه ما همانند دیگر نقاط دنیا تغییر کرده است، می گوید: بعضی افراد مجبورند به طور شیفتی کار کنند یعنی یک هفته صبح کار می کنند و یک هفته شب کارند. این امر باعث به هم خوردن برنامه خواب و بیداری آن ها می شود. این افراد معمولا برای رفع این مشکل به مصرف داروهای خواب آور رومی آورند. یکی دیگر از عوامل ایجاد اختلال خواب، مشکلات روحی مانند افسردگی است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری به جای این که به دنبال رفع مشکل باشند، خودسرانه داروهای آرام بخش مصرف می کنند. دلیل دیگر کم خوابی بروز اختلالات اضطرابی مانند استرس پس از بروز یک سانحه است.

در برخی موارد نیز منشاء این استرس مشغله های کاری است که باعث می شود هنگام خواب افکار مزاحم به سراغ این افراد بیاید و دچار بی خوابی شوند.دلیل دیگر بی خوابی بالارفتن سن است. با بالا رفتن سن، ساعت خواب افراد کم می شود. اختلالات جسمی از جمله ناراحتی های قلبی عروقی، درد مزمن پروستات، دیابت و... نیز باعث اختلال خواب می شود. اختلال خواب را می توان به چند دسته تقسیم کرد؛ در برخی موارد ساعت خواب کم می شود و گاه کیفیت خواب کاهش پیدا می کند.

این روان پزشک ادامه می دهد: معمولا افرادی از داروهای خواب آور استفاده می کنند که ساعت خوابشان کم شده است. به این افراد توصیه می شود به یک پزشک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنند تا مشکل آن ها رفع شود. اگر فردی دچارمشکل جسمی است و این امر مانع از خواب کافی می شود با درمان صحیح برنامه خواب وی نیز خود به خود تنظیم می شود. هنگامی که بیماری به متخصص مراجعه می کند، ابتدا پزشک شرح حال او را جویا می شود و مشکل بی خوابی او را بررسی می کند.

در صورتی که علت این امر بروز اختلالاتی مانند اضطراب و افسردگی باشد، درمان این اختلالات آغاز می شود. افرادی که مبتلا به افسردگی هستند صبح زود از خواب بیدار می شوند و افرادی که مضطرب اند شب ها مشکل خواب دارند. افرادی که این دو اختلال را دارند تمام طول شب خواب سبک دارند و بارها از خواب بیدار می شوند. پزشک اعصاب و روان پس از تشخیص علت بی خوابی اقدام به درمان می کند.

افرادی که از بیماری دو قطبی رنج می برند، ممکن است دچار مشکل بی خوابی شوند. وی درباره عوارض مصرف داروهای آرام بخش می گوید: این عوارض به نوع دارو بستگی دارد. اگر فرد از داروهایی مانند دیازپام و فلوزپام و... استفاده می کند، پس از مدتی به این نوع دارو وابسته می شود، در مصرف داروهای خواب آور تجویز شده توسط پزشک باید احتیاط کرد. مصرف داروهای خواب آور باید زیر نظر پزشک باشد.اثردیگر این داروها زمانی آشکار می شود که اثر خواب آوری دارو کم می شود و بیمار مجبور است دوز دارو را بالا ببرد.

از طرفی خواب تنظیم نمی شود و فرد مجبور است دوز مصرفی را بالا ببرد. البته مصرف کوتاه مدت این دارو با تجویز پزشک برنامه خواب را تنظیم می کند. پزشک با در نظر گرفتن تمام جوانب، اول سعی می کند بدون تجویز دارو مشکل را رفع کند. به عنوان مثال بهداشت خواب را در نظر می گیرد. سبک زندگی فرد را بررسی می کند.

ممکن است فرد قبل از خواب کافئین یا حتی ماده مخدر مصرف کند؛ این عوامل باعث بی خوابی می شود.توصیه ما به افرادی که مشکل خواب دارند این است که قبل از خواب دوش آب گرم بگیرند و زمانی که خوابشان می آید به رختخواب بروند. مطالعه کتاب قبل از خواب و رعایت بهداشت دهان و دندان نیز در ایجاد خواب آرام بسیار موثر است. از همه مهم تر این است که فکر خود را با کارهایی که کرده اید و باید انجام دهید، مشغول نکنید.

نویسنده: علیرضا