جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

یاخته ها


یاخته ها

یاخته واحد ساختمانی و عملی بدن موجودات زنده می باشد .یاخته کوچکترین بخشی است که قادر به ادامه زندگی و تولیدمثل است. هر یاخته از دو قسمت هسته و سیتوپلاسم تشکیل شده است که خود سیتوپلاسم …

یاخته واحد ساختمانی و عملی بدن موجودات زنده می باشد .یاخته کوچکترین بخشی است که قادر به ادامه زندگی و تولیدمثل است. هر یاخته از دو قسمت هسته و سیتوپلاسم تشکیل شده است که خود سیتوپلاسم در اطرافش غشایی دارد. شکل، اندازه و تنوع یاخته ها در موجودات بسیار متفاوت است. ولی در گیاهان تقریباً ثابت است زیرا اطراف یاخته ها را جدار سختی از جنس سلولز فراگرفته است. ولی با این حال در این گونه یاخته ها نیز تنوع بسیاری دیده می شود برخی موجودات نظیر باکتری ها ظاهراً فاقد هسته اند. ولی به واقع اسید زروکسی ریبونوکلئیک (DNA) در ساختمان آنها دیده می شود. ویروس ها انگل اجباری درون یاخته ای بوده و قادر به زندگی جداگانه نیستند.

زایش و مرگ یاخته ها:

هر یاخته مانند هر موجود زنده ای دارای دوره زندگی محدودی می باشد بعضی از یاخته ها مانند گلبولهای سفید چند روز بیشتر عمر نخواهند کرد ولی برخی از یاخته ها چندین سال عمر دارند.

یاخته های با هسته نامشخص:

در این گروه دو دسته از موجودات شامل باکتریها و ویروس ها قرار می گیرند.

باکتریها:

موجودات تک یاخته ای سیار ریزی هستند که پوشش خارجی نسبتاً ضخیمی آنها را احاطه کرده است و شکلشان ساده می باشد. باکتریها فاقد شبکه آندوپلاسمی، لیزوزم، دستگاه های گوارشی و متوکندری می باشند. اما در سیتوپلاسمشان تعداد زیادی ریبوزوم وجود دارد. که روی غشای هر ریبوزوم زایده ای به نام مزوزم وجود دارد. مزوزومها همان ارزش متوکندری ها را دارند.

در باکتریها هسته مشخصی وجود ندارد ولی ماده وراثتی به خوبی قابل تشخیص می باشد. باکتریها با وجود ساده بودن ساختمانشان، زندگی بسیار فعالی دارند.

ویروسها:

ویروسها از باکتریها کوچکترند و اندازه آنها حدود چند صد آنگتروم است. ویروسها دارای غشایی پروتئینی به نام کپسید هستند. هر کپسید از اجزای ریزتری به نام کپسوهر تشکیل شده که تعدا آنها با تنوجه به نوع ویروس متغیر است. نام دیگر ویروس ها ویریون می باشد. هر کپسید ماند غشایی اطراف اسید کولیئیک را فرا می گیرد. ویروس ها تها دارای یک نوع اسیدنوکئیک یعنی DNA یا RNA می باشند و هیچ ویروسی هرد دو اسید را با هم ندارد.

ویروس ها به تنهایی هیچگونه فعالیت حیاتی ندارند بلکه به عنوان انگل اجباری میزبان شناخته می شوند. ویروس برای پیوستن به یاخته میزبان ابتدا اسیدرزوکی ریبونوکلئیک (DNA) خود را به بدن میزبان تزریق می کند و سپس با فعال شدن آنزیم ها در بدن میزبان و ساخت DNA و پوشش پروتئینی باعث ازدیاد ویروسها می گردد.



همچنین مشاهده کنید