نگاهی به سیاسی ترین مسابقات تاریخ جام جهانی

جنگ تمام عیار بدون تلفات

▪ انگلستان – آمریکا (۱۹۵۰): پس از وقفه‌ای ۱۲ ساله، جام‌جهانی از سر گرفته شد. تنها انگلستان، آمریکا و ایتالیا از کشورهای درگیر جنگ باقی مانده بودند. آمریکا و انگلیس هر دو از متفقین بودند و طی مدت جنگ روی هم به اندازه کمتر از یک پنجم آلمان نازی کشته دادند. طبیعتا در آن زمان انگلیسی‌ها از آمریکا دل خوشی نداشتند.

در کنفرانس‌های تهران و یالتا، روزولت به دلیل نظری که به مستعمرات انگلستان داشت پشت متحدان غربی را خالی کرد و باعث شد پیروز این میدان، کسی جز استالین و کشور شوروی نباشد. هرچند در زمین بازی بازهم انگلیس شکست خورد اما این بار به جای چرچیل امثال فینی، رایت، هیوز و سر آلف رمزی بزرگ، سرافکنده از زمین خارج شدند. پیروزی یک گله آمریکا باعث حذف انگلیسی‌ها از جام شد.

▪ آلمان غربی – مجارستان (۱۹۵۴) : مجارستان در آغاز جنگ جهانی با آلمان متحد بود اما هنگامی که ارتش شوروی در تعقیب سربازان نازی ها پا به خاک این کشور گذاشت مجارها ۱۸۰ درجه تغییر موضع دادند و نه تنها با روسیه صلح کردند، که از در جنگ با آلمان وارد شدند. در دوراول جام‌جهانی این دو کشور با هم رو‌به‌رو شدند و مجارستان با هشت گل شکست سختی به آلمان تحمیل کرد اما بازی فینال حکایتی متفاوت داشت.

مشکلات درونی مجارستان به آلمان فرصت داد تا بازی ۲-۰ باخته را ۳-۲ ببرد. مجارستان آن سال لایق کسب عنوان قهرمانی بود اما چنین اتفاقی هرگز نیفتاد.

▪ انگلستان – شوروی (۱۹۵۸): انگلیس‌ها به واسطه شکست‌شان در کنفرانس‌های تهران و یالتا از استالین ، به شدت ناراحت بودند. روس‌ها هم از پرده آهنی که اروپاییان به رهبری انگلستان بر گردن آنها نهاده بودند ناراضی بودند.

به همین دلیل بازی‌های متقابل دو تیم در این جام رنگ و بویی سیاسی داشت. در بازی اول انگلیسی‌ها موفق شدند دو گل عقب‌ماندگی‌شان را در ۲۰ دقیقه آخر بازی جبران کنند و مسابقه را با تساوی ۲-۲ به پایان ببرند اما در روز آخر به دلیل برابری امتیازات برای تعیین تیم دوم صعود کننده از گروه باید دوباره بین این دو رقیب بازی رودررو برگزار می‌شد. این‌بار انگلیس در فاصله ۲۰ دقیقه مانده به پایان گل خورد و شوروی با پیروزی ۱-۰ راهی مرحله بعد شد.

▪ آلمان غربی – آلمان شرقی (۱۹۷۴): ۱۳ سال پس از ساخته شدن دیوار برلین دو آلمان در ورزشگاه فولکس پارک اشتادیون به مصاف هم رفتند. به دلیل مهاجرت اکثر نوابغ آلمان شرقی به غرب ، آنها تیم چندان قدرتمندی در اختیار نداشتند.

آلمان‌غربی از گروهش صعود کرده بود و برای قرار گرفتن در گروه آسان‌تر در دور دوم نهایی نیاز به واگذاری این بازی داشت. گل دقایق پایانی اشپارواشر هر دو کشور را به مقصود رساند. آلمان شرقی در ادامه نتایج بدی نگرفت اما قطعا هنوز هم حسرت این را می خوردند که چرا سرنوشت‌شان در این جام را فدای یک بازی کردند.

▪ آرژانتین – انگلیس (۱۹۸۶): در دوم آوریل ۱۹۸۲ بین آرژانتین و بریتانیا جنگی بر سر مالکیت جزایر فالکلند اتفاق افتاد که با وجود زمان کوتاه تلفات سنگینی به جا گذاشت.

در این جنگ که به جنگ مالویناس مشهور است ۶۵۰ ارتشی آرژانتینی کشته شدند و در نهایت هم جنگ با پیروزی انگلیس همراه شد. کمتر از چهار سال پس از این جنگ در یک چهارم نهایی جام جهانی ۱۹۸۶ انگلیس و آرژانتین با یک دیگر برخورد کردند اما این بار آرژانتینی‌ها بودند که توانستند انتقام شکست بر سر جزایر فالکلند را از انگلستان بگیرند و درضمن کشته‌ای هم برجای نگذاشتند! مارادونا تنها در ۴ دقیقه کاری را انجام داد که انگلستان طی سه ماه و با دادن ۲۵۰ کشته به سرانجام رسانده بود.

▪ هلند – آلمان غربی (۱۹۹۰) : تنفر از ژرمن‌ها در خون هلندی‌هاست. تصرف این کشور توسط سربازان آلمانی در ابتدای جنگ جهانی دوم غلظت این نفرت را بیشتر هم کرد. در یک نظرسنجی که میان جوانان هلندی و در سال ۱۹۸۸ انجام شد، آلمان منفورترین کشور جهان لقب گرفت. این سطح تنفر فقط در میان هلندی‌هایی دیده شده بود که شاهد اشغال کشورشان در ابتدای جنگ بودند. هلند پس از آن وقایع چند بار رو‌در‌روی آلمان قرار گرفت اما موفق به پیروزی نشد تا اینکه بازی نیمه‌نهایی جام‌ملتهای اروپا در سال ۱۹۸۸ را در مقابل دیدگان ژرمن‌ها و اهالی شهر هامبورگ با پیروزی پشت سر گذاشت تا اکثر مردم این کشور برای جشن و پایکوبی به خیابان‌ها بریزند. دو سال پس از این واقعه، دو تیم در ورزشگاهی به میدان رفتند که هواداران آنها به طور مساوی در ورزشگاه دیده می‌شدند. آلمان این مسابقه را ۲-۱ برد. در اواسط نیمه اول مسابقه‌ای که هردو تیم حدود ۷۰ دقیقه ۱۰ نفره بازی کردند رایکارد با پرتاب آب‌دهان به سوی رودی فولر آغازگر یک درگیری شدید شد و داور هردو را به خارج از زمین بازی هدایت کرد.

▪ آمریکا – ایران (۱۹۹۸) : ۲۰ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۸، روابط دوکشور به خاطر دشمنی آمریکا به تیرگی گرایید و دانشجویان خط امام(ره) در نخستین روزهای انقلاب سفارت امریکا را تصرف کردند و از آن به بعد این کشور در ایران پایگاهی نداشت. از آن سو آمریکا هم در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، کمک‌های آشکار و پنهان بسیاری را به دشمن ایران کرده بود و این اقدام شعله نفرت‌ میان ملت ایران را بیش از پیش پررنگ می‌کرد. ایران در نهایت این بازی پراهمیت را ۲-۱ به سود خود تمام کرد و نتیجه‌ای جاودان را به ثبت رساند. جالب اینکه پس از پایان این مسابقه بازیکنان با نشستن در کنار هم عکسی مشترک به یادگار گرفتند تا ثابت شود جنگ‌های ورزشی می‌تواند هیچ بازنده‌ای نداشته باشد. اتفاقی که در نبردهای سیاسی به هیچ‌وجه عملی نیست.

مهدی احمدی