چرا مشکی رنگ عزاداری است

گذشته از ابهت و رمز و راز نهفته در رنگ مشکی, این رنگ بیانگر دنیای تاریک و اسرارآمیزی است که معمولا در مواجهه با مرگ مطرح می شود

روانشناسان اعتقاد دارند که رنگ‌ها تاثیر زیادی در واکنش و رفتار انسان‌ها دارند. جالب است بدانیم افرادی که از لحاظ روحی تحت تاثیر رنگ‌ها قرار نمی‌گیرند بسیار کم و انگشت شمارند و مساله جالب‌تر آنکه ما با رنگ‌هایی زندگی می‌کنیم که با شخصیت ما هماهنگی دارد و گویای خصوصیات اخلاقی و روانی ماست. بنابراین می‌توانیم با آگاهی از تاثیر رنگ‌ها بهتر زندگی کنیم، افراد را بهتر تحت تاثیر خود قرار دهیم و محیط را برای رسیدن به اهداف خود مناسب‌تر بسازیم.

سیاه دنیا را راز آلود می‌کند

مشکی از آن رنگ‌هایی است که پیشینه‌ای قوی در مراسم عزاداری دارد اما کاربرد این رنگ اسرارآمیز تنها در این مواقع نیست و تمام حوزه‌های رسمی و خاص را نیز در برمی‌گیرد. به گفته برخی کارشناسان رنگ سیاه القاگر اسرارآمیز بودن مرگ به عنوان بخشی از زندگی انسان‌هاست اما اینکه چرا این رنگ در بین عزاداران شایع شده است خود نظریات بسیاری را در بر می‌گیرد.

بسیاری از مردم معتقدند که رنگ مشکی نمادی از خاموشی دنیا پس از متوفی به شمار می‌رود به همین خاطر بیرق‌ها و همه ارکان زندگی عزادارن با این رنگ پوشیده می‌شود تا به این وسیله میزان دلمردگی و افسردگی بازماندگان را به تصویر بکشد.

بدیهی است که رنگ سیاه قوی‌ترین و مقتدرترین رنگ‌هاست زیرا این رنگ نور را جذب می‌کند و فضا را کوچک‌تر نشان می‌دهد. این رنگ احساس قاطعیت، الزام و رسمیت را نیز به وجود می‌آورد. به همین خاطر اغلب لباس‌های رسمی سیاستمداران در جلسات رسمی به رنگ مشکی است.

رنگ سیاه دارای یک حس ناشناخته و پر رمز و راز است که آن را نشانه‌ی تاریکی و مرگ می‌دانند به همین خاطر رنگ مشکی نوعی ابهت و اسرارآمیزی به فردی که از آن استفاده می‌کند، می‌دهد.

در ورزش کونگ فو، استفاده از لباس مشکی ضروری است زیرا این رنگ علاوه بر حفظ انرژی افراد و کم کردن عیوب اندامی فرد باعث ایجاد حس قدرت و رمز آلودی و ایجاد وحشت در حریف مقابل می‌شود به همین خاطر تنها رنگ کمربندها در این رشته تغییر می‌کند.

رنگ سیاه کمک می‌کند تا افراد توانایی بیشتری در تمرکز کردن داشته باشند زیرا در تاریکی، بهتر می‌توان بر عواطف و احساسات خود تمرکز کرد. رنگ سیاه با ابهت، رسمی، محترم و تا حدی ترسناک است و اگر زیاد مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است حالت افسردگی در فرد به وجود آورد. سیاه به عنوان رنگی محتاط، جدی و بزرگ جلوه می‌کند و معمولا در موقعیت‌های رسمی و مهم از این رنگ استفاده می‌شود.

اگر بخواهیم در یک تبلیغ قدرت، ظرافت، تشریفات، مرگ و رمز و راز را نشان دهیم، می‌توانیم این رنگ را به کار ببریم. سیاه یک رنگ راز آلود است که خوبی یا بدی افراد را در خود پنهان می‌کند. دلیل استفاده اغلب کاراکترهای منفی در داستان از رنگ مشکی همین گزینه اسرار امیز بودن و وجه تاریک آن است. در تبلیغات اگر این رنگ در پس زمینه استفاده شود، به تبلیغ عمق می‌دهد.

چرا برای عزاداری سیاه می‌پوشیم؟

رنگ سیاه از جهات گوناگون، آثار و خواص مختلف دارد و به اعتبار هر یک از این خواص، در مورد یا مواردی خاص، فرد یا گروهی مخصوص برای منظور ویژه خویش از آن بهره می‏‌گیرند. رنگ سیاه از جهتی رنگ پوشش است. یعنی، رنگ تیره سبب استتار و اختفا می‏‌شود. در نقل‏‌های تاریخی موارد فراوانی را می‏‌توان یافت که برای نشان دادن هیبت و تشخص فرد، گروه، حکومت یا مسأله‏‌ای از این رنگ استفاده می‏‌شده است.

یکی دیگر از خواص و آثار رنگ سیاه، آن است که این رنگ به صورت طبیعی، رنگی حزن‏‌آور و دلگیر و مناسب عزا و ماتم است. از همین رو، بسیاری از مردم جهان، از این رنگ به عنوان اظهار غم و اندوه از مرگ دوستان و عزیزان خود سود می‏‌جویند. امّا باید توجه داشت که انتخاب رنگ سیاه در ایام سوگواری - علاوه بر نکته فوق، علتی منطقی و عاطفی نیز دارد.

کسی که در ماتم عزیزان خویش، جامه سیاه می‏‌پوشد و در و دیوار را سیاه‌پوش می‏‌کند، با این عمل می‏‌خواهد بگوید و بفهماند که: "تو، مایه روشنی چشم من و در حکم فروغ دیدگان من بودی و دفن پیکر تو در دل خاک بسان افول ماه و خورشید در چاه مغرب، سینه حیات و زندگی را در چشمم تیره و تار ساخته و زمین و زمان را در سیاهی و ظلمت فرو برده است". چنان که حضرت زهرا(س) در روز هشتم رحلت حضرت رسول(ص) بر سر قبر آن حضرت رفت و فریاد برآورد: "ای پدر! تو رفتی و با رفتن تو، دنیا روشنی‏‌های خویش را از ما برگرفت و نعمت و خوش‌ی‏اش را از ما دریغ کرد. جهان، به حسن و جمال تو، روشن و درخشان بود روز روشن آن سیاه گشته و تر و خشکش حکایت از شب‏‌های بس تاریک دارد ... و حزن و اندوه، همواره، ملازم ما است ...".

بنابراین، سیاه‏‌پوشی، به دلیل رمز و رازی که در این رنگ نهفته است. به عنوان یک رسم طبیعی و سنت منطقی نشان حزن و اندوه دارد لذا پیروان اهل‏‌بیت(ع) در ایام عزاداری، لباس سیاه بر تن می‏‌کنند. زیرا لباس سیاه، نشانه عشق و دوستی به ساحت آنان، اعلام جانبداری از سرور آزادگان، در جبهه ستیز حق و باطل و اظهار تیره شدن آفاق حیات معنوی است.

به عبارت دیگر، روانشناسان اسلامی معتقدند که رنگ سفید به معنای "وجود" است و رنگ سیاه به معنای "عدم الوجود" و فقدان وجود است لذا در زمانی که "وجود" نباشد رنگ سیاه در عزای فراق و نبود او دچار غم و اندوه می‌شود و هر چقدر آن وجود عزیزتر و نازنین‌تر باشد غم فراق او را شدیدتر و اندوهناک‌تر و مصیبت او جانکاه‌تر است.