یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
دارالفنون میراث بزرگ صدراعظم
ایران بتدریج از قرون شانزدهم و هفدهم میلادی مورد توجه کشورهای اروپایی قرار گرفت و از اواخر قرن هجدهم و با شدت گرفتن رقابت استعماری میان انگلستان و روسیه به عرصه فعالیت این دو قدرت تبدیل شد. از پیامدهای این شرایط میتوان به شکستهای پیاپی در جنگ با روسیه طی سالهای ۲۸ ـ ۱۲۱۸ق و ۴۳ ـ ۱۲۴۱ ق و جدایی هرات در ۱۲۷۳ق اشاره کرد.با توجه به ضعف سیاسی و نظامی و زوال فرهنگی و اقتصادی حاکم بر ایران در قرن نوزدهم، طیف نواندیش هیات حاکمه برای جبران عقبماندگی کشور در صدد انجام اصلاحات و دستیابی به علوم و دانشهای جدید برآمدند. از جمله این افراد میتوان به میرزا تقیخان امیرکبیر، صدراعظم ناصرالدین شاه اشاره کرد.
میرزا محمد تقیخان امیرکبیر از بزرگترین رجال عصر قاجار بود که با توجه به لیاقت و کاردانیاش بتدریج مورد توجه ناصرالدین میرزا ولیعهد قرار گرفت و پس از به تخت نشستن وی (ناصر الدین شاه)، در ۱۲۶۴ق صاحب عنوان صدراعظم شد. از مهمترین اقدامات وی در زمینه رشد علوم و دانشهای جدید و آموزش نوین، تاسیس مدرسه دارالفنون بود.
در زمان طولانی پس از صفویه تا قاجاریه، شیوه تعلیم، تربیت، علم و دانش در ایران تغییر چندانی نکرده بود. در دوره قاجار افراد برای سوادآموزی دو راه پیش رو داشتند: یکی مدارس دینی و دیگری مکتبخانههایی که به کودکان خواندن و نوشتن یاد میدادند. این نوع آموزش که محدود به تعلیم تعدادی کتاب چون گلستان سعدی، جامع عباسی و... بود و کارایی چندانی نداشت، سواد شاگردان منحصر به خواندن و نوشتن فارسی و عربی میشد و هیچگونه آشنایی با علوم جدید پیدا نمیکردند.
در زمان ناصرالدین شاه، نیاز به تاسیس مدرسه برای آموزش علوم جدید مورد توجه قرار گرفت. امیرکبیر با آگاهی کامل از دستگاه ناکارآمد اداری ایران و آشنایی با زندگی و دانشهای جدید، در مدت اقامت در روسیه و عثمانی، بخوبی نیاز به افرادی کاردان و بهرهمند از دانش جدید را دریافته بود. وی ابتدا گروهی را برای آموزش صنایع جدید به روسیه اعزام کرد، اما بزودی دریافت که این مسأله راهحلی کوتاهمدت است و باید با ایجاد موسسهای علمی در داخل و دعوت از استادان خارجی، این مشکل را به صورت اساسی مورد توجه قرار دهد. امیرکبیر در صدد ایجاد مرکزی برای آموزشهای نوین در ایران بود، «ذهن امیر... در درجه اول معطوف به دانش و فن جدید بود و بعد به علوم نظامی توجه داشت» هدف وی تاسیس مدرسهای فنی، نظامی، طبی و صنعتی برای رفع نیازهای کشور و آشنا ساختن مردم ایران با صنایع و فنون جدید اروپایی و انتشار آن در ایران بود، در ابتدا برای آن که این مرکز جدید با مخالفتهای جدی مواجه نشود آن را مکتبخانه شاهی یا تعلیم خانه خواندند.
معلمان دارالفنون: چون در داخل ایران افرادی که بتوانند در این مدرسه تدریس کنند، وجود نداشت امیرکبیر تصمیم گرفت معلمان اروپایی را از کشورهایی بیطرف استخدام کند، به همین جهت متوجه اتریش شد و معلمانی از آن کشور استخدام کرد. البته همه این افراد از سرزمین اصلی اتریش نبودند: موسیو فوکتی (ایتالیایی)، موسیو چارنوتا، دکتر پولاک (چک)، موسیو نمیرو، موسیو زطی (ایتالیایی) و اگوست گرزیر. امیرکبیر سرانجام پیش از آن که بسیاری از اقداماتش به نتیجه برسد از مقامش عزل شد، زمانی که معلمان اتریشی به ایران وارد شدند دو روز از عزل وی و خلع عناوین و القاب او میگذشت.
افتتاح دارالفنون: دارالفنون روز یکشنبه پنجم ربیع الاول ۱۲۶۸ ـ سیزده روز پیش از قتل امیرکبیر ـ به طور رسمی افتتاح شد. اولین باری بود که دولت در ایران برای خود مسئولیتی در امر تعلیم و تربیت قائل شده بود.
دروس دارالفنون: درسهایی که در دارالفنون تدریس میشد عبارت بود از مهندسی، دواسازی، طب، جراحی، توپخانه، پیاده نظام، سواره نظام، معدنشناسی و زبان تدریس در دارالفنون، زبان فرانسه بود. در آغاز کار معلمان مدرسه همان هفت نفر اروپایی بودند ولی پس از چند سال، ایرانیان تحصیلکرده بتدریج جای آنها را گرفتند.
فارغالتحصیلان دارالفنون: تعداد فارغالتحصیلان دارالفنون طی ۴۰ سال به بیش از ۱۱۰۰ نفر رسید که اغلب از خانوادههای مهم و سرشناس بودند و عدهای از آنان نیز به مقامات عالی رسیدند. اکثر این فارغالتحصیلان «علیقدر مراتب حقوقی دیوانی داشتند و به خدمات گماشته میشدند به محصلان نظامی منصب داده میشد» فعالیت این افراد که برخی از آنها عناصری ترقیخواه و تحول گرا بودند، در ساختار دیوانسالاری ایران، نقش غیر قابل انکاری در تغییر و تحول ساختار فکری و اجتماعی آن دوران داشت.
آغاز به کار دارالفنون را میتوان نقطه عطفی در ورود علوم جدید به ایران دانست. دارالفنون با استفاده از معلمان اروپایی، در آشنا ساختن مردم ایران با تمدن و فرهنگ جدید اروپایی، عاملی بسیار مؤثر بود و فارغالتحصیلان دارالفنون با ترجمه و تألیف کتب درسی به این خصوص دامن میزدند.
مهناز نگهی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران حجاب مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم مجلس دولت جمهوری اسلامی ایران رئیس جمهور گشت ارشاد رئیسی پاکستان امام خمینی
تهران پلیس وزارت بهداشت قتل شهرداری تهران سیل کنکور پایتخت بیمارستان زنان آتش سوزی سازمان سنجش
خودرو قیمت خودرو بانک مرکزی قیمت دلار بازار خودرو دلار قیمت طلا سایپا تورم ارز مسکن ایران خودرو
سریال سینمای ایران یمن تلویزیون سینما کیومرث پوراحمد موسیقی سریال پایتخت مهران مدیری فیلم ترانه علیدوستی قرآن کریم
اینترنت کنکور ۱۴۰۳
اسرائیل غزه فلسطین رژیم صهیونیستی آمریکا جنگ غزه روسیه چین حماس اوکراین ترکیه ایالات متحده آمریکا
پرسپولیس فوتبال استقلال بازی جام حذفی آلومینیوم اراک فوتسال تیم ملی فوتسال ایران تراکتور باشگاه پرسپولیس لیورپول سپاهان
تبلیغات هوش مصنوعی ناسا اپل سامسونگ فناوری بنیاد ملی نخبگان آیفون ربات روزنامه
کاهش وزن روانشناسی بارداری مالاریا آلزایمر زوال عقل