کسر مالیات از حق التحریرها غیرمجاز است

نیروهای حق التحریر فعال در مطبوعات در صورت داشتن قراردادی که مبنی بر دریافت حقوق آنها به طور ماهانه نباشد و در ضمن دارای کارت خبرنگاری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند و دریافتی شان زیر ۱۹۰ هزار تومان باشد, مطابق با قانون از پرداخت مالیات ۵ درصدی معاف هستند

مستند قانونی این خبر دستورالعمل موضوع ماده ۱۲ آیین نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب ۸۰/۱۱/۲۷است که به گفته مسوولان وزارت ارشاد از اسفند سال ۸۳ به دفاتر روزنامه ها و نشریات کشور ارسال شده است و انتظار می رود، اکنون به اجرا درآمده باشد. در حالی که گفت وگو با نیروهای حق التحریر مطبوعات حکایت از کسر مالیات در هر شرایط دارد. تا پیش از این مطابق با بند «ل» همین ماده فعالیت های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که دارای مجوز از وزارت ارشاد بودند که اشاره به موسسه و نه فرد حقیقی داشت از معافیت برخوردار بودند.

این دستورالعمل به منظور رفع ابهام از کلمه «مجوز» در ماده ۱۳۹ در اسفند سال ۸۳ مصوب شد. قبلاً این ماده اینگونه تفسیر می شد که موسسه های دارای فعالیت های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری از کل درآمد خود معاف از پرداخت مالیات هستند و این قانون شامل نیروی کار روزنامه ها نمی شود. این در حالی است که بند «ل» ماده ۱۳۹ پس از اختلاف نظرهایی برای دفاع از فرآورده های فرهنگی به منظور ایجاد استثنا در ماده ۱۰۴ مصوب شد. در ماده ۱۰۴ آمده است: تمام وزارتخانه ها و موسسات دولتی و تمام اشخاص حقوقی انتفاعی و غیرانتفاعی و هزینه حق الزحمه این مراکز در هر موردی از هزینه مشاوره گرفته تا نویسندگی و تعمیر آسانسور و شوفاژ را موظف به پرداخت ۵ درصد مالیات کرده بود. بنابراین با وجود دستورالعمل جدید اتفاق تازه ای که می افتد این است که مجوز دیگر تنها شامل فرد حقوقی نمی شود بلکه شخص حقیقی را هم دربرمی گیرد. علیرضا متین، استاد دانشگاه و کارشناس امور مالیاتی درباره چگونگی این اصلاحات می گوید: «دو نکته که محل اختلاف است، یکی اجرای ماده ۱۰۴ مالیات های تکلیفی است که مقرر کرده کارفرما ۵ درصد هر پرداختی را به عنوان مالیات علی الحساب از دریافت کننده کسر کند و یکی بحث حقوق بگیران شاغل در موسسات و مراکز فرهنگی و مطبوعاتی بود. از ابتدا مسوولان مالیاتی کشور با اقامه مستندات و دلایلی مدعی شدند که بحث حقوق بگیران به طور کلی از شمول معافیت خارج است، از این لحاظ که آنها درآمد ثابتی دارند، گرچه فعالیت فرهنگی داشته باشند. بنابراین کسانی که قراردادهایشان حاکی از این نیست که اجرت بگیر یا حقوق بگیرند، متناسب با بخش مالیات بر درآمد حقوق قانون مالیات ها که امسال تا ۱۹۰ هزار تومان است،از پرداخت مالیات معافند.» متین درباره نیروهایی در روزنامه ها که حقوق ماهانه نمی گیرند و به طور موردی به روزنامه ها مطلب می دهند که معمولاً هم این مبلغ ماهانه بیش از ۱۹۰ هزار تومان نخواهد بود، می گوید: «این افراد هم مشمول معافیت های فرهنگی می شوند اما باید قرارداد آنها را دید. البته جای نگرانی نیست، اگر حقوق بگیر هم تلقی شوند. در دستورالعمل جدید که حاصل مکاتبات سازمان های مالیاتی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، قرار است پرداخت علی الحساب ۵ درصد مالیات از منابعی که اصل آنها از پرداخت مالیات معافند دیگر ضرورتی نداشته باشد. در این صورت ماده ۱۰۴ به نیت مسئولان ارشاد که حمایت از بخش فرهنگی است، پاسخ خواهد داد.» تبصره ۲ ماده ۱۰۴ گفته است در مواردی که منابع درآمد در ماده ۱۰۴ کلاً از پرداخت مالیات معاف باشد، کسر علی الحساب مالیات به شرط استعلام قبلی و کسب نظر اداره امور مالیاتی منتفی است. درست همین تبصره است که زمینه را برای امکان معافیت مالیاتی برای امور فرهنگی و مطبوعاتی باز گذاشته تا دستورالعمل هایی صادر شوند و آئین نامه ها برای ارزش گذاری به فرآورده های معرفتی و در جهت پویایی آنها اصلاح شوند. در این ماجرا چندین مرحله «چرا» وجود دارد. اگر از کل به جزء حرکت کنیم، یکی کل یعنی روزنامه ای که خودش از پرداخت مالیات معاف است، دوم بدنه ای که عضو ثابت آن روزنامه در کار نوشتن است، معاف نیست و سوم نیروی حق التحریری که نه حقوق ثابت دارد نه مزایا و بیمه و حق ایاب و ذهاب و غیره و گاهی در روزنامه به حساب می آید و گاهی هم نه معاف نیست.

• مقوله فرهنگ از نگاه دنیا

زمینه سازی برای گسترش و پویایی فرهنگ و هر آنچه مرتبط با آن است در بسیاری از کشورها امری بدیهی تلقی می شود، آنچه به نظر ماشاءالله شمس الواعظین در کشور ما بسیار شگفت انگیز است. او می گوید: «در جهان امروز به ویژه کشورهای توسعه یافته و مدرن با وجود گذار از مرحله توسعه یافتگی و رسیدن به جهان پیشرفته فعالیت ها و تولید فرآورده های معرفتی و فرهنگی و وابسته های آن به هر نحوی نه تنها از پرداخت مالیات معافند بلکه پاره ای از کشورها سوبسیدها و یارانه هایی را به طور غیرمستقیم به بخش تولید فرآورده های فرهنگی اختصاص می دهند. این نشان می دهد که چرا کشورهای توسعه یافته و پیشرفته در عرصه تولید معرفت، فرآورده های فرهنگی، مدیا و تولید اطلاعات و داده ها در جهان حرف اول را می زنند.» به طور نمونه در حرفه مطبوعات در کشور فرانسه کل عناصر روزنامه ها از پرداخت مالیات معافند، کپی رایت یا حق مادی و معنوی اثر به شدت رعایت می شود به گونه ای که به میزان تکرار استفاده از اثر این حق ادا می شود و نکته مهم سوبسید ها و یارانه های غیرمستقیم به عرصه مطبوعات است مثل این موارد:

۱_ موارد تمام شبکه های تلفن روزنامه ها با ۵۰ درصد تعرفه رسمی قابل وصول است.

۲_ داشتن ۷۰ درصد معافیت از پرداخت حقوق پست مشترکین این عرصه.

۳_ روزنامه ها از پرداخت عوارض شهری معافند.

۴_ چرخه تولید روزنامه ها از بالا تا پایین در صورت وارد کردن محصولی از کشور دیگر از پرداخت عوارض و مالیات مربوطه معافند و مهم ترین نکته این است که نهاد هایی که به مراکز تولید فرآورده های فرهنگی کمک مالی می کنند می توانند آن میزان از کمک ها را در اظهار نامه مالیاتی خود به دولت قید کنند و از پرداخت مالیات معاف شوند. این سوبسید ها به شیوه خیریه ای تعلق نمی گیرد بلکه قانونگذار به طور واضح می گوید فعالیت های فرهنگی تنها ۵۰ درصد قبوض ارسالی را می پردازند.

---