چانه زنی برای زیبایی

هیچ جراح متعهدی عمل اصلاح ساختار و کوچک کردن چانه را بجز در مورد اختلالات فکی توصیه نمی کند

شاید داستان گرایش بیش از حد و حتی غیرعادی جوانان ما به انجام عمل‌های جراحی زیبایی و بخصوص جراحی پلاستیک بینی به روایتی تکراری تبدیل شده باشد؛ اما داستان عمل‌های در ظاهر اختصاصی‌تر مانند عمل پروتز چانه که با هدف اصلاح چانه‌های کوچک صورت می‌گیرد، داستان نسبتا تازه‌تری است که در بسیاری موارد و بی‌آن‌که ضروری باشد، صورت می‌گیرد. قسمت ناراحت‌کننده‌تر این ماجرا به عوارض احتمالی ناشی از گذاشتن پروتز در ناحیه چانه و واکنش‌های سیستم ایمنی بدن به یک جسم خارجی بازمی‌گردد که بیمار را با مشکلاتی به‌مراتب بزرگتر روبه‌رو می‌کند.

دکتر عباس خدایاری نمین، متخصص جراحی دهان، فک و صورت به جام‌جم می‌گوید: هیچ پزشک و جراح متعهدی پیشنهاد نمی‌کند بیمار دچار اختلالات فکی و عوارض گوارشی و گفتاری ناشی از آن به انجام عمل زیبایی چانه و صرفا اصلاح فرم این عضو اقدام کند. به بیان دیگر پزشک با معاینه و بررسی عکس رادیوگرافی و اندازه‌گیری زوایای صورت شخص باید تصمیم بگیرد که عمل جراحی صورت بپذیرد یا خیر .

براساس شکل ظاهری مناسب افراد ،برجستگی چانه باید درست در راستای برجستگی لب پایین باشد؛ یعنی اگر چانه خیلی‌ عقب‌تر از این حد قرار گرفته باشد، زاویه مشخصی‌ بین چانه و گردن وجود نخواهد داشت و ناحیه تحتانی صورت در تناسب با دو بخش فوقانی آن نخواهد بود؛ اما سوالی که ذهن یک فرد علاقه‌مند به اعمال جراحی زیبایی چانه را به خود جلب می‌کند، این است که آیا یک جراح ماهر می‌تواند با به کاربردن روش‌های جراحی این نقیصه را از میان بردارد؟

● چانه کوچک، زیر تیغ جراحی

متخصصان فک و صورت برای روشن‌شدن ذهن بیمارانی که تمایل به عمل پروتز چانه دارند، تاکید می‌کنند که عقب‌بودن چانه می‌تواند به دو شکل باشد، حالت اول وقتی‌ است که کل فک کوچک و عقب باشد که نوعی اختلال فکی محسوب می‌شود و در این موارد وقتی‌ دندان‌ها روی هم قرار می‌گیرد، دندان‌های پایین عقب‌تر از حد طبیعی است. در حالت دوم عقب بودن چانه به‌دلیل کوچک‌بودن چانه است و کل فک عقب نیست و مشکل خاصی هم از نظر تکلم یا گوارش، برخلاف حالت اول وجود ندارد و چگونگی قرارگیری دندان‌‌ها نیز در این حالت کاملا عادی است.

به گفته دکتر خدایاری، علت عمده اختلالات فکی می‌تواند ژنتیک باشد، اما‌ گاهی تصادف و ضربه ناشی از حوادث بخصوص حوادث رانندگی می‌تواند در بروز این اختلالات نقش داشته باشد.

این متخصص و جراح فک و صورت ادامه می‌دهد: میزان موفقیت در جراحی‌های فک و چانه تا حد زیادی به ارزیابی دقیق جراح از کل صورت و بخصوص وضع چانه، فک پایین، دندان‌ها، گردن، تشخیص و تخصص جراح برای برطرف کردن این کاستی‌ها و اشکالات بستگی دارد، بخصوص آن‌که نداشتن شناخت دقیق از ناهنجاری و درمان نامناسب باعث برآورده نشدن انتظار بیمار و به وجود آمدن عوارض جدی می‌شود.

● جسم خارجی در چانه شما چه می‌کند؟

اعمال جراحی زیبایی با تغییراتی در بیمار همراه است که به طور مستقیم می‌تواند به مسائل روحی و روانی وی لطمه بزند؛ یعنی اگر بیماری دچار اختلالات فکی نیست و صرفا به دنبال اصلاح یا عمل زیبایی چانه خود است، باید بداند که در بسیاری موارد درخواست وی با نتایج عمل جراحی منطبق نخواهد بود.

دکتر خدایاری ضمن اشاره به این مطالب می‌گوید: وقتی اختلال یا ناهنجاری عضوی در فک بیمار وجود ندارد، ما انجام عمل جراحی پروتز چانه را به وی پیشنهاد نمی‌کنیم، چرا که نه‌تنها وقتی بیمار زیر بیهوشی می‌رود یک آسیب روانی و جسمی به او وارد می‌شود، بلکه هر جسم خارجی (پروتز) که در بدن کار گذاشته می‌شود، امکان پس‌زده ‌شدن از سوی سیستم ایمنی بدن را خواهد داشت؛ یعنی اگر بدن بیمار آن را قبول نکند، امکان درد، عفونت و دفع جسم خارجی به عنوان یک عامل ناشناخته برای بدن وجود دارد، البته پس‌زدگی پروتز می‌تواند ناشی از تکنیک جراحی نیز باشد.

جراحان فک و صورت تاکید می‌کنند فک پایین زاویه و طولی دارد که اگر کوتاه باشد باید اصلاحات وسیع پزشکی روی آن صورت گیرد، چراکه بیمار با مشکل بلع و گفتار مواجه می‌شود، اما اگر کوچک‌بودن چانه به دلیل ضعف استخوان فکی نباشد و رابطه دندان‌ها و فک بالا مطلوب و طول فک پایین نیز طبیعی باشد، می‌توان به وسیله پروتز چانه با یک پروتز داخل دهان وضع چانه را تثبیت کرد، اما انجام چنین عمل زیبایی بدون مطالعه و بررسی دقیق و بدون در نظر گرفتن عوارض احتمالی نتایج نامطلوبی دارد، البته در برخی موارد نیز نقص بینی‌هایی که از نیم‌رخ برجسته است، تنها با انجام عمل جراحی روی چانه رفع می‌شود و دیگر نیازی به عمل پلاستیک بینی وجود نخواهد داشت.

دکتر خدایاری می گوید : ما در مملکتی زندگی می‌کنیم که بر اساس شاخص‌های آماری، بیش از دیگر کشورهای دنیا به دستکاری‌های زیبایی اقدام می‌کنیم، در حالی که در بسیاری موارد از عوارض این عمل‌ها غافل هستیم. نکته بسیار مهم در هر جراحی زیبایی آن است که بیمار باید بداند اگر دستاورد عینی، علمی و موثر کمی از یک جراحی پلاستیک به دست بیاید، بیمار نباید به آن تن بدهد. جدای از آن، مراجعه و مشاوره با چند پزشک و متخصص مرتبط با جراحی عضو مورد نظر در تصمیم‌گیری بهتر، بسیار موثر خواهد بود.

در هر حال کسانی که به طور ذاتی چانه کوچک دارند، بدون آن‌که با مشکل جسمی خاصی روبه‌رو باشند باید از ابعاد و عوارض فیزیکی و روحی جراحی زیبایی چانه خود آگاه باشند و بدانند که حتی در صورت موفقیت‌آمیز‌بودن نتایج عمل جراحی تا مدتی با اختلالات حسی در ناحیه چانه خود مواجه خواهند بود. پس برای هر عمل جراحی زیبایی چه در چانه باشد و چه در عضو دیگر باید بهایی به ارزش حفظ ثبات و امنیت فیزیکی و روانی بیمار پرداخت‌شود.

پونه شیرازی