چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
فرقههای اسلامی ایران در سدههای میانه
کتاب «فرقههای اسلامی در سدههای میانه» تالیف و با مقدمه محمدکاظم رحمتی، توسط انتشارات بصیرت در چاپخانه انتشارات حکمت در سال جاری به چاپ رسید. این کتاب در ۲۱۰ صفحه و ۹ مقاله جمعآوری شده است.
متاسفانه باوجود منابع فراوان در زمینه فرقههای اسلامی ایران در سدههای میانه، مطالعه و تحقیق در این خصوص کمتر مورد توجه قرار گرفته و بعد تاریخ سیاسی فرق اسلامی بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است و البته بیتوجهی به چنین موضوعاتی به نظام آموزشی ما بازمیگردد. از این روی مقالات مندرج در این مجموعه که نگاهی تاریخی به مسائل کلامی فرق اسلامی دارد به این منظور تالیف شدهاند.
بخش اول کتاب «نکاتی درباره معتزله متاخر: رکنالدین محمود ملاحمی و اهمیت وی در تکوین اعتزال» نام دارد که به بررسیهای تاریخی درباره جریان مهم و تاثیرگذار معتزله در جهان اسلام خصوصا در سدههای آخر آن پرداخته است. مکتب معتزله که داعیهدار عقلگرایی در جهان اسلام بود، از همان آغاز مطالعات اسلامشناسی توجه غربیان و مسلمانان را به خود و آثارشان جلب کرده است اما با وجود این تنها آثار اندکی از این جریان مهم و تاثیرگذار یافت شده و اغلب این نسخهها در یمن محلی که بسیاری از آثار معتزلی در آنجا محفوظ مانده موجود است. داستان انتقال نسخههای خطی معتزله به یمن نیز خود یکی از مطالب جالب توجهی است که تا به حال تحقیقی درباره آن انجام نشده است.
بخش دوم این کتاب «بخشی از کتاب زیاداتالاصول» نام دارد که به زبان عربی آورده شده است. ریچارد مارتین در مقالهای عالمانه درباره زیادات الاصول نوشته است کتابی که توسط ابوریده با عنوان فیالتوحید منتشر شده همان کتاب زیادات شرحالاصول است و ابوعلی محمدبن خلاد کتابی به نام الاصول نگاشته است که این کتاب پس از آن به عنوان مصدری برای معتزلیان قرار گرفت و شرح نویسی بر آن متداول گردید.
بخش سوم این کتاب کلام زمخشری نام دارد. مقاله «کلام زمخشری» بررسی درباره جارالله زمخشری و گرایش معتزلی وی است. به نظر میرسد حرکت اعتزال با وفات ابوالحسن بصری قدرت علمی خود را از دست داده است، اما با پیدا شدن چند اثر از متکلم معتزلی، رکنالدین ملاحتی توجه به جستجو برای یافتن آثار معتزلی جان تازهای یافت و در این میان رساله کوتاه زمخشری در علم کلام با نام «المنهاج فیاصول الدین» و کتاب «المعتمد فی الاصول الدین ملاحمی» تحقیق ویلفرد مادلونگ و مارتین مکدرموت دو اثری هستند که به عنوان آخرین تلاشهای فکری معتزله متاخر منتشر شدهاند.
بخش چهارم مربوط به «مواجهه قرائیم با تفکر ابوالحسن بصری بر مبنای مجموعه فرکویج در سن پترزبوگ» است که موضوع مورد بحث خانم زابینه اشمیتکه قرار گرفته و مفصلترین بخش کتاب مورد بحث را به خود اختصاص داده است.
بخش پنجم کتاب، مقالهای با عنوان «ماتریدیه در یک نگاه» نوشته ویلفرد مادلونگ نام دارد. این مکتب با آن که یکی از مهمترین مکاتب کلامی جهان اسلام در گذشته و حال است، چندان مورد توجه محققان قرار نگرفته و تنها بتازگی اهمیت این جریان کلامی، مورد بحث قرار گرفته است. نوشته حاضر در این کتاب با وجود اختصار، در ارائه گزارشی تاریخی از این فرقه، بسیار حائز اهمیت است.
بخش ششم تحت عنوان «تکوین تاریخی ماتریدیه بر اساس گزارش ابومعین نسفی» منتشر شده است. ابومعین نسفی یکی از مهمترین متکلمانی است که آثار مختلفی در کلام ماتریدیه به رشته تحریر درآورده است. این مقاله بخشی از کتاب تبصرهالادله است که به زبان عربی در این کتاب آورده شده است.
بخش بعدی با عنوان «تاثیر شمسالدین شهرزوری بر ابن ابیالجمهور احسایی» نوشته زابینه اشمیتکه است.
۲ بخش آخر کتاب فرقههای اسلامی در سدههای میانه، دو مقاله درباره جریان با اهمیت کرامیه در خراسان است که در چاپ مجدد مقالات تغییراتی در آنها اعمال شده و برخی خطاهای راه یافته در آنها اصلاح شده است.
مریم لبافزادی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران بابک زنجانی مجلس شورای اسلامی مجلس چین دولت سیزدهم خلیج فارس لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان دولت حجاب مجلس یازدهم
روز معلم تهران معلم سیل قوه قضاییه آموزش و پرورش شهرداری تهران فضای مجازی پلیس دستگیری شورای شهر تهران سلامت
خودرو بانک مرکزی دلار قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو ایران خودرو سایپا بازار خودرو مالیات تورم ارز
تلویزیون سریال سعید آقاخانی سینمای ایران سینما نون خ رسانه موسیقی تئاتر فیلم دفاع مقدس کتاب
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه روسیه عربستان ترکیه افغانستان
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان تراکتور رئال مادرید باشگاه استقلال لیگ برتر بایرن مونیخ فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی اینستاگرام ناسا تسلا تبلیغات اپل فناوری همراه اول آیفون گوگل
داروخانه مسمومیت دیابت کاهش وزن طول عمر بارداری خواب سلامت روان آلزایمر