جهان های موازی

تفاوت های اقتصادی اجتماعی دو کره طی سی سال گذشته به شدت افزایش یافته است

در یک شب بی‌قرار در آوریل ۱۹۷۰، «لی جئی جون»، یکی از ۲۷ ماهیگیر اهل کره جنوبی که روی یک قایق ماهیگیری در خارج از آب‌های کره بر روی دریای زرد بودند، از خوابی پریشان بیدار شد.

او خواب دیده بود که کشور کره با سه موج بسیار بزرگ که هر یک از دیگری بزرگ‌تر بودند، محاصره شده است. آخرین موج کوه‌ها را جارو، کشور را غرق و سپس سرزمین کره را در حالی که دوپاره شده بود، رها کرد و رفت. به گمان او، این خواب نشانه بدی بود.

و البته چنین نیز شد و چند شب بعد، یک قایق گشتی متعلق به کره شمالی حدود ۵۰ مایلی جنوب خط مرزی شمالی– خط مرزی دریایی واقع در میان دو کره- و در نزدیکی قایق ماهیگیری آنها متوقف شد. گشتی‌های مسلح سوار قایق شدند و خدمه آن را ربودند. اغلب آنها در همان سال بازگشتند، اما اهالی کره شمالی برنامه بزرگ‌تری برای آقای لی داشتند. آنها امیدوار بودند که از او یک جاسوس بسازند. این موضوع به سه دهه پیش از فرار او از کره شمالی بازمی‌گردد.

تقسیم کره به شمال و جنوب به تراژدی دنباله‌دار این کشور تبدیل شده است. این تقسیم‌بندی در سال ۱۹۴۵ توسط قدرت‌های متحد که این کشور را از ۳۵ سال حاکمیت خشونت‌آمیز ژاپن رها کردند، تحمیل شد. در سال ۱۹۵۰، کره مقر فرماندهی کیم ایل سونگ- حاکمی که از سوی اتحاد جماهیر شوروی حمایت می‌شد و بیش از این اتحاد عمر کرد- بود.

اما موجی از سپاهیان، اغلب آمریکایی‌هایی که زیر پرچم سازمان ملل متحد می‌جنگیدند، سپس کره شمالی را واژگون کردند. پس از آن نیروهای سازمان ملل در مقابل موج دیگری از سپاهیان چینی در خط موازی سی‌و‌هشتم - عرض جغرافیایی که بر اساس آن دو کره از هم جدا شده‌اند -

از پای درآمدند.

کشوری که او به سوی آن فرار کرد، دیگر کشوری نیست که او چند دهه پیش آن را ترک کرده بود. اقتصاد، سیاست و فرهنگش همه فراتر از تصور آقای لی تغییر کرده است. آقای لی وقتی جوان بود، به عنوان خبرچین به پلیس سئول خدمت کرده بود و به همین دلیل، همه رمز و رموز این شهر را می‌دانست. اما حالا که پس از سی سال به این ابر شهر وسیع بازگشته است، «نمی‌تواند چپ و راست خود را تشخیص دهد».

وقتی او ربوده شد، سرانه درآمد کره جنوبی حدود ۲۰۰۰ دلار در سال بود و به دشواری به سرانه سالانه درآمد کره شمالی می‌رسید. در آن زمان، آقای لی به عنوان یک ماهیگیر در زمره طبقه متوسط به حساب می‌آمد. وقتی او در سال ۲۰۰۰ بازگشت، سرانه درآمد کره جنوبی تقریبا ۱۰ برابر رشد کرده بود. در سال ۲۰۱۰ این کشور در شمار یکی از ۱۵ کشوری که دارای تولید ناخالص داخلی بیش از یک تریلیون دلار است، قرار گرفت.

دو سال پس از ربودن آقای لی، شرکت هیوندایی، کار روی کارخانه کشتی سازی در «اولسان» را آغاز کرد.

این کارخانه هم اینک بزرگ‌ترین کارخانه کشتی‌سازی در جهان است. البته کره جنوبی فقط کالا صادر نمی‌کند، بلکه فیلم، موسیقی و سریال‌های ده‌ها قسمتی کره جنوبی آسیا را اشباع کرده است.

● یادآوری نیشدار

اگر کره جنوبی بخواهد مسیر پیشرفتی که آن را طی کرده است، به یادآورد؛ تنها باید به شمال نگاهی بیندازد، جایی که مردان به طور متوسط ۸ سانتی متر کوتاه‌تر از مردان کره جنوبی هستند و ۱۲ سال زودتر از آنها می‌میرند. دودمان کیم در

کره‌شمالی با واگذاری قدرت به کیم جونگ اون در سال ۲۰۱۱ هم اینک در نسل سوم خود قرار دارد. صادرات غلات این کشور که در اواسط دهه ۱۹۹۰ فروپاشید، تنها به سطحی که در سال ۱۹۸۲ دست یافته بود، رسیده است.

آقای لی برای فرار به جنوب، به نوعی یگانگی شخصی رسید که هنوز کشورش به طور کل از آن دوری می‌کند. اما او نیز این کار را به سادگی انجام نداد. در کره شمالی او مکانیک موتور کشتی بود، با وجود این، وقتی او در کره‌جنوبی به دنبال یافتن کار مشابهی بود، فهمید که این کار توسط ماشین‌ها انجام می‌شود. بسیاری از افراد مسن کره‌جنوبی نیز در این معضل با آقای لی شریک هستند. آنها هم نتوانسته‌اند با اقتصادی که حالا بسیار پیچیده شده است، هماهنگ شوند.

کره جنوبی نتوانسته به خوبی از کارگران مسن که نسبت در حال رشدی در جمعیت این کشور دارند، استفاده کند. کره جنوبی بسیاری از این کارگران را برای بازنشستگی پیش از موعد به جای بازآموزی مجبور می‌کند، در عوض، جوانان خود را بیش از حد آموزش می‌دهد. خانواده‌ها با یکدیگر در مسابقه آموزشی هستند که تقریبا از رقابت نظامی با کره شمالی هم مخرب‌تر است. داشتن مهارت‌های مضاعف بلیت دستیابی به بهترین مشاغل است و بهترین مشاغل نیز همچنان در دولت، بانک‌ها و... متمرکز هستند.

جمعیت در سن کار کره جنوبی با فشار سه برابری مواجه می‌شوند. این نسل باید از افراد مسن‌تر که شمار آنها در حال افزایش است، مراقبت کند، زمینه را برای آموزش افراد جوان که هزینه بسیاری دارد، فراهم آورد و سرانجام باید با مردم کره شمالی به رقابت بپردازد؛ با کسانی که اگر دو کره با هم متحد شوند، باید در اقتصاد متحد شوند.

در حالی که این نسل زیر فشارهای مضاعفی قرار دارد، بسیاری از زنان کره جنوبی فرزندآوری را به تعویق می‌اندازند و فرزندان کمتری دارند. نرخ باروری این کشور تقریبا در قیاس با همه کشورها بیشتر و سریع‌تر افت کرده است. جمعیت کره جنوبی که در سال گذشته به بیش ۵۰ میلیون نفر افزایش یافت، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۵ به کمتر از این تعداد کاهش یابد.

بسیاری از جوانان کره جنوبی هم اینک تلاش می‌کنند تا پیوندهای خود با شمال را فراموش کنند. اگر چه وطن پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌های آنها توسط دشمن کمونیست مورد اشغال واقع شد، اما ترس و نفرت نسل‌های بعدی از طریق به‌کارگیری پروپاگاندای سنگین طی سال‌های دیکتاتوری زنده نگه داشته شد.

این نسل که در دهه ۱۹۶۰ متولد شده، به عنوان نسل ۳۸۶ – به دلیل پیوند این نسل با محصولات ساخته شده ازریز تراشه ۳۸۶ اینتل - شناخته می‌شوند. جوانان جنوبی امروز ارتباط کمی با مردم طرف دیگر سی‌و‌هشتمین خط موازی احساس می‌کنند. بر خلاف برخی چپ های قدیمی‌تر- کسانی که درباره این مساله خیال پردازی می‌کنند- با تنفر از شمال متولد نشده‌اند.

مترجم: معزالدین خیرآباد