مسمومیت با غذای فاسد

خوردن غذا در رستوران‌های بین راهی، نبود امکانات لازم و عدم آشنایی با روش نگهداری مواد غذایی باعث بروز مسمومیت غذایی می‌شود.
افراد مسموم با مواد غذایی آلوده یا خراب شده، علائمی …

خوردن غذا در رستوران‌های بین راهی، نبود امکانات لازم و عدم آشنایی با روش نگهداری مواد غذایی باعث بروز مسمومیت غذایی می‌شود.

افراد مسموم با مواد غذایی آلوده یا خراب شده، علائمی همچون اسهال و استفراغ را تجربه می‌کنند. علائم همیشه محدود به این موارد نمی‌شود. اغلب بیماران غذای مصرفی را به یاد می‌آورند، اما گاهی به دلیل فاصله زمانی طولانی بین مصرف و بروز علائم، علت مسمومیت قابل شناسایی نیست.

مسمومیت غذایی به دلیل مصرف همزمان چندین نفر از یک ماده غذایی به صورت همه‌گیر بروز می‌کند که این نیز یکی از نشانه‌های تشخیصی است.

مسمومیت مواد غذایی به طرق مختلفی بروز می‌کند. گاهی عامل بیماری‌زا در غذا رشد کرده، تولید سم می‌کند و این سم است که علامت زا می‌شود. گاهی نیز خود عامل بیماری‌زا وارد دستگاه گوارش شده و درون بدن تولید سم می‌کند. آسیب‌های شایع ناشی از تولید سم در غذا، شروع زودرسی دارد. انواع رایج این نوع مسمومیت شامل این موارد است:

ـ اگر برنج نیمه پخته را در هوای اتاق برای مدتی نگه داریم، محیط مناسبی برای رشد عوامل سم زا و بروز مسمومیت ایجاد می‌شود.

این نوع از مسمومیت خود را با استفراغ در ظرف ۴ ـ ۲ ساعت از مصرف غذا نشان می‌دهد. گرم کردن غذا تأثیری در از بین رفتن سم ندارد؛ بنابراین برنج را خوب پخته و برای نگهداری از یخچال استفاده کنید.

ـ سس مایونز، سالاد سیب‌زمینی، تخم‌مرغ، کیک و شیرینی از غذاهایی است که در اثر نگهداری در هوای اتاق مستعد آلودگی است. سم ایجاد شده در این نوع غذاها اثری بر طعم، بو و ظاهر غذا ندارد، بنابراین براحتی قابل شناسایی نیست. علائم قبل از ۶ ساعت از مصرف بروز می‌کند و شامل اسهال، استفراغ و درد شکمی است.

ـ گوشت و محصولات گوشتی نیز ایجاد مسمومیت می‌کند. در این نوع از مسمومیت اگر بروز علائم طی ۶ ساعت ابتدایی باشد، با علائمی همچون اسهال، استفراغ و درد شکمی است و اگر پس از ۶ ساعت بروز کند با اسهال و گاهی استفراغ همراه است.

ـ سبزیجات در صورت ایجاد مسمومیت مولد علائم طی ۲۴ ـ ۶ ساعت پس از مصرف بوده و ظرف ۳۶ ساعت بهبود می‌یابند. بیماران از اسهال و گاهی استفراغ همزمان شکایت دارند.

ـ گاهی ماهی مصرفی آلوده عامل بیماری‌زاست که روی بدن ماهی اقدام به تولید سم می‌کند. سم ایجاد شده در بدن باعث آزاد شدن موادی می‌شود که موجب حساسیت در فرد مسموم می‌شود.

علائم شامل خشکی دهان و احساس مزه تلخ یا فلفلی، قرمز شدن صورت، قرمزی چشم‌ها، اسهال، تهوع و استفراغ است که طی یک ساعت از مصرف بروز کرده و پس از ۶ ساعت بهبود می‌یابد. بسیاری از افراد مسموم علائم را به حساسیت به ماهی نسبت می‌دهند، در حالی که ارتباطی به آن نداشته و در صورت آلوده نبودن ماهی این علائم بروز نمی‌کند.

درمان: در تمامی موارد فوق علت مسمومیت، سم تولیدی است و نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارد. درمان دارویی برای رفع استفراغ و تجویز مایعات مناسب برای آب از دست رفته از بدن کفایت می‌کند.

دکتر بهروز هاشمی

/ متخصص طب اورژانس