سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
ردپای هالیوود در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی مقاله ای از هادی فیروزی
در این میان دانشمندان، ورزشکارها، پزشکان، فضانوردان و هنرمندان هر دو سوی نبرد نقش پیاده نظام را داشتند. در این شرایط بود که هالیوود جنگ را بدون شلیک هیچ گلوله ای به نفع آمریکا به پایان رساند. تصویر پررنگ ولعاب و زیبای زندگی غربی در فیلم های هالیوود از قناعت ریاضت وار مردم در نظام کمونیستی جذاب تر بود و مردم شوروی را شیفته غرب کرد.
هم زمان حکومت شوروی تبلیغات اغراق آمیزی در فیلم ها برای تبلیغ زندگی به سبک کمونیستی انجام می داد. اهالی شوروی در این داستان های خیالی مردمی بودند که همگی با رضایت به طور دسته جمعی کار می کردند و کار می کردند. قهرمان این فیلم ها همه مردم و توده ها بودند، اما سبک فیلم های آمریکایی متفاوت بود.
قهرمانان فیلم های آمریکایی اَبَرانسان هایی بودند که یک تنه به جنگ همه بدی های دنیا می رفتند. برای مردم شوروی تماشای این ابرقهرمان ها از تماشای مردم سخت کوش تحت نظام کمونیسم جذاب تر بود. آن طور که جلال آل احمد در «سفر روس» می نویسد، دوباره مردم شوروی در پی رفاه به سبک غربی حرکت می کنند و روزبه روز خشونت نظام مند کمونیستی کم رنگ می شود. در شرایطی که پس از مرگ استالین، شوروی روزبه روز ضعیف تر می شد، آمریکا به سرعت در حال تکمیل تصویر «رؤیای آمریکایی» بود. رؤیای سرزمین قهرمان ها؛ جایی که هرکسی می توانست در آن با سعی و تلاش به هرجایی برسد و این گونه هالیوود کارخانه رؤیاسازی شد. در این شرایط شوروی که از درون پوسیده بود نیاز به حمله خارجی نداشت. گورباچف، آخرین رهبر شوروی، زمانی که قدرت را در دست گرفت، مصمم بود رابطه با غرب را عادی کند. با آشتی شوروی و آمریکا، ابهت ابرقدرت شوروی درهم شکست، زیرا تمام ماهیت شوروی کمونیست دشمنی با غرب بود و در نهایت یلتسین پس از گورباچف آمد تا فروپاشی شوروی رو به احتضار را نهایی کند.
در دوران جنگ سرد و پیش از فروپاشی شوروی، پروژه دیپلماسی رسانه ای آمریکا معطوف به شوروی و اقمار آن بود. در کنار هالیوود، ابزارهای دیگری همچون موسیقی راک، ارائه سبک زندگی آمریکایی با تمام جذابیت هایش، برنامه های رادیو اروپای آزاد و ... نیز مورد استفاده قرار گرفتند. این ابزارها وضعیتی روانی را برای شهروندان شوروی کمونیستی فراهم می آورد که ناخودآگاه خود را مشتاق به پیوستن به غرب احساس می کردند. «پرده آهنین» (١٩٤٦) اثر ویلیام ولمن و فیلم «مایکل اندرسون» (١٩٥٦)، اثر گوردون داگلاس با موضوع وجود کارخانه ای هسته ای که جاسوسان خارجی درصدد یافتن نقشه آن بودند، گام های نخست هالیوود در این نبرد بود. سینما در دوران جنگ سرد بیش از دیگر وسایل ارتباط جمعی توانست وحشت، ترس جمعی و بی اعتمادی موجود در جامعه کمونیستی را منعکس کند.
خطر «تهدید سرخ» جامعه آمریکایی را فراگرفته بود و بعضی از فیلم ها با این ایدئولوژی که دشمن از خارج می آید، ازهم گسیختگی خانواده های تحت سلطه نظام کمونیسم را نشان می داد. فیلم های «جیب بر خیابان جنوب»، «یک، دو، سه»، «یک دقیقه به صفر» و «حکومت نظامی» هم نمونه های دیگری از رویکرد بازنمایی هیولای کمونیسم در هالیوود است.
انیمیشن «مزرعه حیوانات» از اواخر دهه ٥٠ میلادی و با اختصاص بودجه قابل توجه و مخفی دولت آمریکا برای مبارزه با گسترش فرهنگ کمونیسم ساخته شد. شرکت ساترلند نیز با تولید مجموعه ای از انیمیشن های تبلیغاتی وارد کارزار شد. هدف از این تولیدات، رواج فرهنگ آمریکایی و همچنین جلوه دادن به آمریکا به عنوان بهترین بود. انیمیشن «در رفت وآمد» که سال ١٩٤٨ به سفارش دانشگاه هاردینگ ساخته شد و به کارتون جنگ سرد معروف شد.
قهرمان ها و اَبَرقهرمان ها نقش پررنگی در این میان پیدا کردند. فیلم پرفروش «راکی٢» نمایش تمثیلی جنگ سرد شوروی و آمریکا در رینگ بوکس است. در این فیلم «سیلوستر استالونه» (بازیگر نقش راکی) که با ایفای نقش در سه فیلم قبلی راکی، هویت خود را به عنوان نماینده مردم آمریکا که می تواند با پشتکار از صفر به قله های پیشرفت برسد تثبیت کرده، با حریف روس خود به نبرد پرداخته و پیروز می شود. در پایان فیلم «راکی٤» نیز پس از اینکه استالونه به شوروی می رود و دل تماشاگران روس اطراف رینگ بوکس را به دست می آورد و قهرمان بوکس شوروی را شکست می دهد، در نطقی خطاب به مردم شوروی می گوید: «وقتی اینجا آمدم شما من را دوست نداشتید و من نیز علاقه چندانی به شما نداشتم، بعد دیدم که احساسات کم کم تغییر کردند. شاید همه ما بتوانیم تغییر کنیم». جمعیت می خروشد و رهبر شوروی هم برای تشویق به پا می خیزد. استالونه همچنین در فیلم «رمبو» که جنجالی ترین فیلم آن زمان بود، نقش یک سرباز بازنشسته، عضلانی و غیرقابل انعطاف جنگ ویتنام را ایفا می کند. «رمبو» یک تنه زندانیان آمریکایی در ویتنام را از دست شکنجه گران کمونیست ویتنامی و رئیس روس اردوگاه زندانیان جنگی نجات می دهد. در «رمبو٣» در سال ١٩٨٨ قهرمان به افغانستان می رود تا مجاهدین افغان را در جنگ با متجاوزان شوروی یاری دهد.
سرانجام با متلاشی شدن کمونیسم در شوروی و فروپاشی بلوک شرق، هالیوود در «راکی٥» سقوط کمونیسم جشن گرفته می شود. در سکانسی که راکی، مشت زن روسی را شکست می دهد، گویی نه تنها حریف خود که همه روس ها و عقاید آنها را نابود می کند. سقوط حزب کمونیست در شوروی و بلوک شرق نقطه عطفی در تاریخ سینمای هالیوود بود.
فروپاشی شوروی کمونیسم، ورشکستگی کارخانه ساخت آدم های قالبی در این کشور بود؛ آدم هایی که مجبور بودند یکسان فکر کنند و مطیع محض اوامر حزب حاکم باشند. شورش مردم علیه دیوارها اجتناب ناپذیر بود و آرمان های سوسیالیسم فروپاشید. حالا هر مجسمه تکه تکه شده لنین در گوشه کنار شوروی سابق، یادگار کسی است که زمانی به جنگ خدا و الهیات رفت و قهرمان مردمی شد که تا چندین نسل تاوان ایمان به او را پرداختند.
اینک مردم بسیاری که هنوز در دیگر کشورهای تحت سیطره کمونیسم هستند؛ نظیر چین، کره شمالی و کوبا چشم انتظار رهاشدن از دیوی هستند که از قرن گذشته تا به امروز هنوز به حیات خود ادامه می دهد.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست