اشغالگران نگران آینده عراق هستند

پایگاه های آمریکا در عراق تخلیه و به مقام های عراقی تحویل داده شده اند هرچند دولتمردان آمریکا تلاش کرده اند هزینه های اشغال ۹ ساله عراق را از جیب عراقی ها با چپاول منابع نفتی و سرمایه های اقتصادی و غارت میراث فرهنگی این کشور جبران کنند

پایگاه های آمریکا در عراق تخلیه و به مقام های عراقی تحویل داده شده اند. هرچند دولتمردان آمریکا تلاش کرده اند هزینه های اشغال ۹ ساله عراق را از جیب عراقی ها با چپاول منابع نفتی و سرمایه های اقتصادی و غارت میراث فرهنگی این کشور جبران کنند؛ اما وجود ۴۴۰۰ کشته و نزدیک به ۳۳ هزار زخمی چیزی نیست که به آسانی از حافظه تاریخی ارتش آمریکا و اذهان خانواده این قربانیان زدوده شود. لذا از دست دادن عراق به عنوان یک جای پای راهبردی در منطقه و در شرایطی که بیداری اسلامی حکام دست نشانده آمریکا را یکی پس از دیگری سرنگون می کند؛ حرکت مطلوبی به لحاظ سیاسی و نظامی برای دولت اوباما شمار نمی رود. درهمین راستا دولت مردان آمریکا با هشدار نسبت به احتمال نزدیکی ایران و عراق از آینده عراق بدون اشغالگران اظهار نگرانی کرده و آن را به عنوان نوعی دل مشغولی برای خود قلمداد کرده اند. چنانکه بکارگیری ۱۵ هزار آمریکایی در سفارت این کشور در عراق از جمله اقدامات آمریکایی دراین حوزه قابل توجیه است. نگارنده درپی آن است تا ضمن اشاره به این موضوع، به اختصار بخشی از تبعات ۹ سال اشغال عراق را مورد اشاره قرار دهد.

عراقی ها پس از ۹ سال تحمل غارت منابع نفتی و سرمایه های اقتصادی و فرهنگی و همچنین ترور نخبگان، اعدام های شبانه، گورهای دسته جمعی، ترورهای سیاسی، تجاوزگروهی، تجاوز به زنان در برابر فرزندانشان و شکنجه های تفریحی، عراقی بدون آمریکا را تجربه می کنند. اما آنچه این روزها دل کندن از عراق به عنوان یک جای پای راهبردی در خاورمیانه را برای آمریکا سخت کرده اثرگذاری جمهوری اسلامی در آینده عراق و نزدیک تر شدن دولت و ملت این کشور به دولت و ملت ایران است. طوری که دولتمردان آمریکا به صراحت نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و از نزدیکی ایران و عراق به عنوان دل مشغولی و نگرانی خود پس از خروج از عراق یاد کرده اند.

دراین باره می توان به اظهارنظرهای وزیر دفاع آمریکا اشاره کرد. لئون پانه تا در پایان سفری سه روزه به ژاپن و دیدار با نیروهای آمریکایی در این کشور، با اعلام نگرانی از نزدیکی ایران و عراق اذعان داشته است: «پیام آمریکا برای ایران و هر کشور دیگری که ممکن است طرح هایی برای آنجا داشته باشد این است که حضور نظامی آمریکا برای مدت های طولانی در منطقه ادامه خواهد یافت.» همچنین ژنرال «مارتین دمبسی» رئیس ستاد مشترک آمریکا در مورد آینده عراق نیز معتقد است: «آینده عراق، بعداز خروج نظامیان آمریکایی تا آخر سال جاری نگران کننده است.»

لذا دولتمردان آمریکا در راستای جلوگیری از هر نوع احتمال افزایش مراودات سیاسی بین عراق و ایران پس از خروج اشغالگران، به بهانه رفع چالش های سیاسی و امنیتی در آینده این کشور تلاش هایی را برای جلب نظر مقام های نظامی و سیاسی عراق با هدف تداوم همکاری های نظامی و دیپلماتیک آغاز کردند. از جمله نشانه های همراهی عراق با جمهوری اسلامی در شرایط فعلی که آمریکا را عصبانی کرده می توان به حمایت نکردن عراق از طرح های آمریکایی اتحادیه عرب در قبال سوریه اشاره کرد؛ که علائم خوبی برای آمریکا و متحدان راهبردی وی در منطقه به شمار نمی رود.

هر چند دولتمردان آمریکا تلاش دارند دل مشغولی ها و نگرانی های خود نسبت به آینده عراق را در بزرگنمایی خطر نزدیکی دو کشور مسلمان ایران و عراق و اثرگذاری جمهوری اسلامی در آینده این کشور اذعان کنند؛ اما واقعیت آن است که آنچه آمریکا را نگران کرده از دست دادن عراق به عنوان کشوری با موقعیت راهبردی و منابع انرژی بالا در همسایگی ایران و سوریه است. در این میان شرایط بد اقتصادی آمریکا و افزایش سربازان آمریکایی بازگشتی به آمار بیکاران این کشور را نیز می بایست لحاظ کرد. موضوعی که به دغدغه سربازان بازگشتی از عراق تبدیل شده است.

لذا امروزه آمریکا درحالی عراق را ترک می کند که در مدت اشغال این کشور تعداد ۴۴۰۰ کشته و نزدیک به ۳۳ هزار زخمی و همچنین بیش از یک تریلیون دلار برای اشغال این کشور هزینه کرده است. این هزینه ها را به رسوایی های این کشور در برابر افکار عمومی جهانیان و حافظه تاریخی ملت عراق اضافه کنید. بنابراین طبیعی است که آمریکا برای ادامه حضور خود در این عراق با توسل به ترفندها و شیوه های دیپلماتیک و غیردیپلماتیک این خروج را به تعویق انداخته و در پی نمایش این مسئله باشد که عراق بدون اشغالگران کودک نوپای را می ماند که هنوز برای راه رفتن آمادگی ندارد و ضمن برخورداری از ضعف های عمیق با آینده ای مبهم روبروست. لذا هر بار که حرف از خروج اشغالگران شده حملات تروریستی افزایش، اختلافات مذهبی تقویت و احتمال دخالت ایران در آینده عراق شدت گرفته است.

اما در این میان اعلام آمادگی و استقبال سه مؤلفه اصلی در حکومت آینده عراق یعنی مردم، دولتمردان و خواص و نیروهای مسلح عراق از خروج نظامیان آمریکا، نشان از وحدت رویه میان ارکان اصلی آینده حکومت عراق و مساعد بودن شرایط برای ساختن عراق پس از اشغالگران است. اقشار مختلف عراق از خروج اشغالگران خوشحال هستند و ارتش این کشور چند روز پیش در یکی از پایگاه جنوب بغداد رزمایش نظامی برگزار کردند. در همین راستا سران احزاب، شخصیت ها و چهره های برجسته عراقی نیز در همایشی آماده نهادینه کردن مردم سالاری در عراق بدون اشغالگران شدند.

آنچه از اشغالگران در حافظه تاریخی ملت عراق باقی مانده است

هر چند حضور اشغالگران از سال ۲۰۰۳ در عراق مردم این کشور را از استبداد و خفقان ایجاد شده توسط صدام نجات داد، اما واقعیت آن است که آثار و برکات حضور اشغالگران در آمریکا برای مردم این کشور چیزی جزء غارت منابع نفتی و سرمایه های اقتصادی و فرهنگی، ترور نخبگان، اعدام های شبانه، گورهای دسته جمعی، ترورهای سیاسی، تجاوز گروهی، تجاوز به زنان در برابر فرزندانشان و شکنجه های تفریحی و... نبوده است. در این بین حضور اشغالگران در عراق برای همسایگان این کشور ازجمله ایران و سوریه نیز جز ناامنی در مرزها و گسترش فعالیت های تروریستی و جاسوسی چیزی به همراه نداشته است.

در نخستین آمار رسمی که دولت عراق توسط نوری المالکی در دیدار سران قبایل موصل از زمان اشغال این کشور به فرماندهی آمریکا تاکنون افشاء کرده می توان به مرگ شصت و هشت هزار و ۲۰۰ نفر اشاره کرد. گرچه منابع غیررسمی معتقدند تعداد کشته شدگان ناشی از تجاوز آمریکا به عراق بیشتر از این مقدار است، چنانکه اگر تعداد کشته شدگان در زندان ها و بازداشتگاه های پیدا و پنهان آمریکا در عراق را به این آمار اضافه کنیم، آنگاه شاهد اختلاف قابل توجهی در آمار ارائه شده خواهیم بود. دراین میان از فرار دسته جمعی پناهندگان، جابه جایی مردم و مصدومان ناشی از آزمایش و بکارگیری مواد رادیواکتیو و پسماندهای هسته ای و همچنین تسلیحات غیرکشنده توسط اشغالگران بر علیه شهروندان عراقی را که یک نسل کشی آرام و بی صدا محسوب می شود؛ صرف نظر کرده ایم.

نکته قابل توجه در مورد تلفات انسانی به مرگ نخبگان عراقی بازمی گردد. چنانکه بر این اساس وزارت آموزش عالی عراق در حال حاضر تحصیل در ۱۵۲ رشته علمی در عراق را به دلیل تهدیدشدن اساتید آن رشته ها یا اعضای خانواده های آنان به ترور و یا ربوده شدن تعطیل کرده و در این راستا عملا بیش از ۳ هزار استاد و دانشمند به علت ترس و تهدید از عراق به خارج از آن مهاجرت کرده اند و به عنوان آخرین نتیجه ۴۰ درصد اساتید دانشگاه های عراق یا ترور یا ربوده شده اند یا از این کشور مهاجرت کرده اند، اما فاجعه اینجاست که در هر ترور بیش از ۸۰ دانشجو نیز به قتل می رسیدند.

چنان که در «گزارش امنیتی ویژه» سال ۲۰۰۸ که توسط وزارت امورخارجه آمریکا منتشر شده آمده است؛ موساد با همکاری نظامیان آمریکایی در عراق طی سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ بیش از ۳۵۰ دانشمند هسته ای و ۲۰۰ استاد دانشگاه این کشور را ترور کرده است.

در مورد انگیزه های این ترورهای سازمان یافته و هدفمند می توان به اظهارات دکتر «محمد الربیعی»، مشاور علمی و پروفسور دانشکده «یونیورسیتی گولدبرگ» دوبلین و دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس در مصاحبه با شبکه بی بی سی اشاره کرد. وی می گوید: بی شک هدف اصلی این ترورها به وحشت افکندن دانشمندان و نخبگان عراقی و واداشتن آنها به مهاجرت از عراق است. دکتر «عباس الحسینی» استاد دانشگاه «وست منستر» لندن نیز دراین باره تأکید می کنند، بی شک هدف اصلی نهفته در پس ترور دانشمندان عراقی ممانعت از رشد و شکوفایی عراق پس از صدام حسین است.

بخش دیگری از جنایت و تجاوز اشغالگران آمریکایی در حق مردم عراق را می توان در زندان ها و بازداشتگاه های مخوف و سری ایجادشده توسط ارتش آمریکا در مدت حضور در این کشور جستجو کرد. هرچند دراین باره به طور جسته و گریخته مطالبی در رسانه های جهان به چاپ رسیده است؛ اما شدت جنایات و تجاوزهای اعمال شده در حق زندانیان و رفتارهای حیوانی اشغالگران با افراد در بند به ویژه کودکان و زنان زندانی به اندازه ای وحشتناک و شرم آور است که هر انسانی را به تأسف وامی دارد.

دراین باره روزنامه گاردین چاپ انگلیس در گزارشی تأکید می کند: اطلاعات موثقی از برخی منابع و گفت وگو با زندانیان آزادشده وجود دارد که ثابت می کند در زندان های آمریکایی عراق حقوق بشر آشکارا نقض می شود و زندانیان در معرض شکنجه هایی از قبیل سوزاندن با آب بسیار داغ یا بسیار سرد و آویزان شدن از پنکه سقفی و قطع انگشتان و ناخن ها و سوزاندن با سیگار و تعدی و تجاوز قرار می گیرند و هیچ کس از سرنوشت این زندانیان مطلع نمی شود، چون بسیاری از آنها شبانه اعدام و در گورهای دسته جمعی و مخفی دفن می شوند.

کمیته حقوق بشر عراق درگزارشی که به پارلمان عراق ارائه داد تاکید کرد: بسیاری از زنان زندانی عراقی مورد شکنجه و آزار و اذیت بسیار قرار می گیرند و ازجمله شکنجه های اعمال شده درباره زنان عراقی در زندان های آمریکایی تجاوز و تعدی به آنها در برابر دیدگان فرزندان آنها جهت گرفتن اعتراف از آنهاست.

از دیگر آثار حضور ارتش آمریکا درعراق می توان به غارت منابع و ذخایر نفتی این کشور توسط شرکت های نفتی چند ملیتی اشاره کرد. چنانکه از نظر تحلیلگران اقتصادی و سیاسی دلایل نفتی از جمله اهداف ژئوپلتیک آمریکا در زمان اشغال عراق به شمار می رود. دراین باره «پاول ولفویتز» معاون وزیر دفاع وقت آمریکا به کنگره اطمینان داد که سود نفتی که از عراق حاصل خواهد شد، نه تنها هزینه ها و مخارج بازسازی عراق را جبران خواهد کرد، بلکه موتور محرک اقتصاد آمریکا و متحدان استراتژیک این کشور به ویژه اسرائیل را نیز روشن نگاه دارد.

درهمین رابطه ایندیپندنت درگزارشی نوشت: اسناد اکتبر و نوامبر ۲۰۰۲ نشان می دهد که شرکتهای نفتی بریتیش پترولیوم، شل و بی جی (BG) یکسال پیش از اشغال عراق با «بارونس سیمونز» وزیر تجارت وقت انگلیسی دیدار کرده و درباره طرح های استفاده از ذخایر عظیم نفتی این کشور گفت وگو کردند. براین اساس، تنها ۵ ماه پیش از آغاز جنگ عراق درسال ۲۰۰۳ سیمونز در ماه اکتبر درباره موضع دولت به بریتیش پترولیوم گفته بود: شرکت های نفتی انگلیس باید سهمی از ذخایر عظیم نفتی را به عنوان حمایت از «تونی بلر» نخست وزیر بریتانیا در رابطه با حمله به عراق و تغییر رژیم دراین کشور داشته باشند.

علاوه بر غارت منابع نفتی عراق سرقت منابع اقتصادی و بانکی این کشور نیز در دستورکار دولتمردان آمریکا قرارگرفت. دراین باره می توان به اظهارات شبکه الجزیره در خبری به نقل از روزنامه «المدی» چاپ عراق اشاره کرد. دراین خبر آمده است: «بازرس کل بازسازی عراق در بیانیه ای اعلام کرد دولت اشغالگر آمریکا به سرقت ۲۱ میلیارد دلار از اموال عراق اعتراف کرده است».

«بهاء الاعرجی» بازرس کل بازسازی عراق در این بیانیه تاکید کرد:«این مسئله با کوشش فوق العاده کمیته بازرسی عراق و نامه نگاری به سازمان ملل متحد آشکار شد». براساس این بیانیه ، «اسامه النجیفی» رئیس مجلس عراق هفته جاری نشست مهمی را با بازرس آمریکا در زمینه بازسازی عراق تشکیل داد و مبلغ ۲۱ میلیارد دلار اموال عراق را که به سرنوشت نامعلومی دچار شده است، بررسی کرد.

درکنار چپاول منابع نفتی و غارت منابع بانکی، خالی کردن آرشیوهای تاریخی و سیاسی عراق و انتقال اصل همه اسناد به آمریکا از دیگر خیانت های اشغال گران در بدو ورود به مردم و نسل های آتی این کشور بود. چنانچه این اقدام نیروهای آمریکایی، به واقع غارت حافظه تاریخی و میراث فرهنگی و سرقت بخش مهمی از تاریخ معاصر عراق محسوب می شود.

دراین باره می توان به غارت بخش مهمی از اسناد، مدارک موجود در آرشیو خصوصی صدام حسین و حلقه یاران نزدیک به او، آرشیو جاری و راکد محرمانه حزب بعث، آرشیوهای نظامی و آرشیو به کلی سری سازمان امنیت عراق اشاره کرد. این البته تمام منابع فرهنگی غارت شده از عراق نیست. بنابه تاکید رئیس آرشیو ملی عراق، کل اسناد آرشیو اختصاصی یهودیان در عراق و بسیاری از کتاب های خطی و اسناد منحصر به فرد دیگر نیز در بین مدارک غارت شده هستند. عراقی ها اعلام کرده اند که این مدارک دراختیار مراکز تحقیقاتی یهودی و اسرائیلی قرارگرفته و حتی بیم آن را دارند که برخی از اسناد این مجموعه ها از بین برده شده و یا تاکنون به فلسطین اشغالی منتقل شده باشد. تبدیل شهرهای باستانی به پایگاه های نظامی، انهدام آثار تاریخی، مسطح شدن مناطق باستانی برای فرود بالگرد و پارکینگ خودروهای سنگین از دیگر اقداماتی است که اشغالگران در راستای نابودی تمدن و فرهنگ کهن عراق انجام داده اند و اینها بخش اندکی از رویدادهای ثبت شده در حافظه تاریخی ملت عراق و ملل جهان است.

اکبر صفری