درمان بیماری‌ها

با پیشرفت علم پزشکی اکنون این انتظار عمومی وجود دارد که بشر بتواند هر بیماری را مهار کرده و از عهده درمان هر مرض سختی برآید. واقعیت البته کمی متفاوت است. اگرچه بسیاری از بیماری‌های …

با پیشرفت علم پزشکی اکنون این انتظار عمومی وجود دارد که بشر بتواند هر بیماری را مهار کرده و از عهده درمان هر مرض سختی برآید. واقعیت البته کمی متفاوت است. اگرچه بسیاری از بیماری‌های غیرقابل درمان اکنون مهار شده است، ولی کماکان بیماری‌هایی نیز وجود دارد که بشر نمی‌تواند آنها را درمان کند و فقط قادر به کنترل آنهاست.

از بیماری سل شروع می‌کنم: این بیماری در گذشته قابل درمان نبود و ابتلا به آن به مفهوم فرارسیدن دیر یا زود مرگ بود. تنها توصیه پزشکان به این بیماران نگون‌بخت، تغذیه مناسب، خوردن شیر فراوان و استفاده از هوای پاک کوهستان بود. امروزه با کشف داروی «ایزونیازید» و «ریفامپین» این غول به زانو درآمده است و ما می‌توانیم با اطمینان به مادر کودکی که دچار سل است، بگوییم که او زنده خواهد ماند.کشف داروی پنی‌سیلین نیز چنین معجزه‌ای را در مورد بسیاری از بیماری‌ها مانند سیفلیس باعث شده است. بیماری سیفلیس که یک بیماری قابل انتقال از طریق تماس جنسی است که فرد مبتلا باید تا پایان عمر با آن دست و پنجه نرم کند، ولی اکنون با درمان کامل این بیماران به نظر می‌رسد که سیفلیس بتدریج باید در صفحات تاریخ بایگانی شود. انجام عمل سزارین نیز​ امروزه پایانی است بر مرگ مادرانی که جنین‌شان بیش از حد بزرگ است.

برخلاف بیماری‌های بسیار زیادی که تعدادی از آنها برشمرده شد، در مورد بسیاری از بیماری‌ها علم پزشکی هنوز به مرتبه‌ای از توانایی نرسیده است که بتواند بیماری را به طور کامل درمان کند، بلکه فقط می‌توانیم آنها را مهار کنیم. بیماری‌های فشار خون و دیابت مثال‌های بارز​این دسته از بیماری‌ها است. ابتلا به فشار خون فقط در گروه اندکی از بیماران به دلایل شناخته‌شده اتفاق می‌افتد. در بیشتر مواقع فشار خون قابل درمان نیست، بلکه با مصرف دارو و رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم می‌توان آن را کنترل کرد. اشتباهی که گاه برخی از بیماران مرتکب می‌شوند این است که بعد از کنترل بیماری به اشتباه تصور می‌کنند بیماری درمان شده و دارو را قطع می‌کنند و این موجب عود بیماری و گاهی حتی باعث تشدید فشار خون می‌شود. در مورد بیماری دیابت نیز وضعیت دقیقا به همین صورت است و دانش پزشکی تاکنون درمان کاملی برای آن نیافته است. تمام داروهای خوراکی و انسولین اثرشان در کنترل بیماری است. به این ترتیب، زمانی که بیمار مبتلا به دیابت با استفاده از این داروها موفق به کنترل قند خون می‌شود، نمی‌تواند دارو را قطع کند و پایین‌آمدن قند خون اگرچه تا حد زیادی او را از عوارض بیماری مصون می‌دارد، ولی به معنای درمان بیماری نیست و تا پایان عمر نیاز به ادامه درمان وجود دارد.

یک مثال جالب دیگر بیماری ایدز است که تا چند سال قبل هیچ مهاری برای آن وجود نداشت، اکنون نیز اگرچه درمان قطعی برای آن وجود ندارد، ولی این بیماری را می‌توان با داروهای جدید کنترل کرد و تا سال‌های متمادی مانع از شدت‌یافتن بیماری شد.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری‌های غدد