شیرهای پرچرب برای جذب کلسیم مزیتی ندارند

اگر سری به فروشگاه های مواد غذایی بزنید و قصد خرید شیر داشته باشید, حتما با انواع مختلفی از این محصول, از شیر کم چرب و پرچرب گرفته تا شیر غنی شده با ویتامین D و انواع بدون لاکتوز آن مواجه می شوید

اگر سری به فروشگاه‌های مواد غذایی بزنید و قصد خرید شیر داشته باشید، حتما با انواع مختلفی از این محصول، از شیر کم‌چرب و پرچرب گرفته تا شیر غنی‌شده با ویتامین D و انواع بدون لاکتوز آن مواجه می‌شوید...

به نظر شما، تفاوت این شیرها با یکدیگر چیست؟ آیا هریک از این محصولات برای افراد خاصی تولید شده‌اند یا هدف از تولید و توزیع شیرهایی متنوع در بازار، فقط جلب نظر مشتریانی با سلیقه‌های متفاوت بوده است؟ آیا ارزش تغذیه‌ای این شیرها با یکدیگر متفاوت است یا از نظر غذایی، تفاوتی بین مصرف آنها وجود ندارد؟ اگر دوست دارید پاسخ این سوال‌ها را بدانید، پیشنهاد می‌کنیم گفت‌وگوی ما را با دکتر سعید حسینی، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و استاد دانشگاه تهران در این‌باره بخوانید.

● تفاوت شیر کم‌چرب و پرچرب چیست؟

در میان شیرهای ساده موجود در بازار، دو نوع شیر کم‌چرب و پرچرب وجود دارد. بزرگ‌ترین تفاوتی که بین این دو نوع شیر به چشم می‌خورد، میزان چربی موجود در آنهاست. به‌عبارت ساده‌تر، شیرهای کم‌چرب و پرچرب از نظر میزان ریزمغذی‌هایی مانند انواع ویتامین‌ها، املاح، کلسیم و پروتئین، با یکدیگر تفاوتی ندارند و تفاوت عمده آنها در اندازه درشت‌مغذی‌هایی مانند چربی‌شان است. همان‌طور که از نام این محصولات هم پیداست، شیرهای کم‌چرب، چربی کمتر و شیرهای پرچرب، چربی بیشتری دارند. برخی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند شیرهای کم‌چرب، حاوی کلسیم کمتری هم هستند، در صورتی که در حجم واحد، تفاوتی میان کلسیم شیر کم‌چرب و پرچرب، وجود ندارد. گروهی از افراد هم بر این باورند جذب کلسیم شیرهای پرچرب در بدن، از انواع کم‌چرب آنها کمتر است. این هم یک باور نادرست دیگر است چون کم و زیاد شدن جذب کلسیم موجود در شیر، ربط چندانی به درصد چربی موجود در آن ندارد.

● چرا مصرف شیر کم‌چرب به بعضی افراد توصیه می‌شود؟

شاید حالا این سوال به ذهنتان برسد که اگر تفاوتی از نظر ارزش تغذیه‌ای بین شیرهای کم‌چرب و پرچرب وجود ندارد، چرا به بعضی‌ها مصرف انواع لبنیات، از جمله شیرهای کم‌چرب توصیه می‌شود؟ بهتر است بدانید تمام متخصصان تغذیه به افراد مبتلا به چاقی و اضافه‌وزن و افرادی که می‌خواهند وزن خود را ثابت نگه دارند یا کنترل کنند، توصیه می‌کنند انواع کم‌چرب لبنیات را در برنامه غذایی روزانه خود داشته باشند چون به‌هر حال لبنیات پرچرب در کنار چربی بیشتر، کالری بالاتری هم دارند و در وزن مساوی با انواع کم‌چربشان، انرژی بیشتری به بدن می‌رسانند و مصرف مداوم و بی‌رویه آنها، در نهایت می‌تواند منجر به افزایش وزن شود.

● شیر غنی‌شده با ویتامین D چیست؟

حتما تا به حال روی برخی از شیرهای موجود در بازار، عبارت «+D» یا «غنی شده با ویتامین D» را دیده‌اید. بد نیست بدانید اصولا و برخلاف باور عامه مردم، شیرها منبع خوبی برای دریافت ویتامین D نیستند و از آنجا هم که هیچ منبع غذایی خوبی برای دریافت این ویتامین ضروری نداریم، در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران، برخی از محصولات غذایی مانند شیر را با ویتامین D، غنی می‌کنند. به‌طور حتم، ارزش تغذیه‌ای شیرهای غنی‌شده با ویتامین D از شیرهای ساده بیشتر است و اگر کسی بتواند این شیرها را تهیه کند، توصیه اول ما، به مصرف آنهاست.

● شیر بدون لاکتوز چیست؟

روی گروه دیگری از شیرهایی که در بازار وجود دارند، عبارت «بدون لاکتوز» درج شده است. این شیرها برای آن گروه از افرادی تولید می‌شوند که بدنشان با کمبود آنزیم لاکتاز مواجه است. چنین افرادی به محض نوشیدن شیرهای معمولی دچار علایمی مانند ناراحتی‌های گوارشی، دل‌پیچه و اسهال می‌شوند. به طور کلی به تمام افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، توصیه می‌کنیم یا شیرهای معمولی را ‌همراه قرص لاکتاز بخورند یا شیرهای بدون لاکتوز را تهیه و مصرف کنند.

● شیر خامه‌گرفته (Skimmed Milk) چه نوع شیری است؟

یکی از جدیدترین محصولات لبنی که زمان زیادی از ورود آن به بازار نمی‌گذرد، ‌شیر خامه‌گرفته یا همان Skimmed Milk است. این نوع شیر ویتامین‌های A و D فراوانی دارد و جزو اولین توصیه‌ها و انتخاب‌ها بین انواع شیرها محسوب می‌شود. شیر خامه‌گرفته حدود ۸ گرم پروتئین دارد. هر یک لیوان از این شیر که معادل ۲۵۰ میلی‌لیتر می‌شود، نزدیک به ۹۰ کیلوکالری انرژی و نیم درصد چربی دارد و میزان چربی اشباع آن هم صفر است. این در حالی است که میزان کالری هر یک لیوان شیر ۲ درصد چربی، نزدیک به ۱۳۰ کیلوکالری انرژی است. این شیر می‌تواند بهترین گزینه برای خانم‌ها، دخترخانم‌های جوان، بچه‌های در سن رشد و افرادی که دچار اضافه وزن هستند، باشد.

دکتر سعید حسینی

متخصص تغذیه

استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران