گشایش صفحه ی «انسان شناسی جهانی شدن و دایاسپورا» در «انسان شناسی و فرهنگ»

...

نزدیک به دویست میلیون نفر امروز در جهان در کشوری به جز کشور زادگاه خود زندگی می کنند و بنابراین در مقطعی از زندگی خود یک تجربه زیستی بسیار مهم، یعنی مهاجرت را تجربه کرده اند. مهاجرت هر چند پدیده ای بسیار باستانی است، اما تنها با آغاز و شدت گرفتن فرایند جهانی شدن به یک مسئله اجتماعی و فرهنگی در ابعاد گسترده تبدیل شد. انسان ها با انقلاب صنعتی و شکل گرفتن دولت های ملی، هر چه بیشتر انکان آن را یافتند که زادبوم خود را خواسته یا ناخواسته ترک کنند تا شاید در جایی دیگر بر روی زمین، زندگی بهتری برای خود یا فرزندانشان بسازند. با این وجود تجربه مهاجرت و شکل گرفتن جمعیت های مهاجرتی ( یا دایاسپوراها) عموما تجربه تلخی بود زیرا این جماعت ها عمدتا و لااقل در نسل خای نخستین خود شکنندگی اجتماعی بسیار زیادی داشتند که خود را در بالا بودن نرخ آسیب های اجتماعی به نسبت جمعیت های بومی در میان آنها نشان می داد.


امروز جهانی شدن و جماعت های دایاسپورایی به یکی از بزرگترین چالش های پیش روی فرهنگ شناسان بدل شده اند، زیرا از یک سو، اغلب این گروه ها در برابر از میان رفتن فرهنگ های نیاکانی خود در کشور مقصد مقاومت کرده و هویت های فرهنگی خود را حفظ و حتی تقویت می کننند و این هویت ها را به نسل های بعدی نیز منتقل می کنند و از سوی دیگر فرایند جهانی شدن برغم تلاش برای همگن سازی گسترده فرهنگ ها در سطح جهان عملا ناچار شده است، افزایش تفاوت ها و مقاومت ها و حتی نفوذ معکوسی از پیرامون به سوی مرکز را نیز بپذیرد.
جنگ ها، انقلاب ها، فشارهای اقتصادی و سیاسی و عقیدتی، عوامل اساسی در ایجاد مهاجرت و شکل دادن به جمعیت های دایاسپورایی در طول چند قرن اخیر بوده اند و از این لحاظ قرن بیستم جایگاهی ویژه دارد. بزرگترین جمعیت های دایاسپورایی در حال حاضر آسیایی ها ( به ویژه چینی ها، هندی ها و آسیایی های جنوب شرقی)، ارمنی ها، یونانی ها و ایتالیایی ها هستند. ایران نیز امروز جمعیت مهاجر بزرگی را در خارج از مرزهای خود دارد که اغلب پیوندهای خود را با کشور مادر حفظ کرده و تمایل زیادی به حفظ و تقویت این پیوند ها و گسترش فرهنگ مبدا خود دارند. این جمعیت، در طول چند دهه گذشته سر منشاء ادبیات، هنرها، علوم و موقعیت های ممتاز اجتماعی زیادی در کشورهای دیگر جهان بوده است در عین حال که موارد شکنندگی و آسیب های اجتماعی نیز همچون همه جمعیت های مهاجر در آن بسیار زیاد بوده است.
هدف از تاسیس این صفحه دامن زدن به بحث و ایجاد مرکزی برای گردآوری اطلاعات در همه زمینه های مربوط به پدیده هایی چون جهانی شدن، رابطه هویت های محلی و ملی و جهانی، جماعت گرایی های جدیدف استراتژی های هویتی در مهاجرت، و هویت های دیاسپورایی است. علاقمندان به این موضوع ها می توانند نوشته ها و نظرات خود را برای مدیر این صفحه، دکتر محسن حافظیان پژوهشگر دانشگاه کونکوردیای کانادا به آدرس زیر ارسال کنند.


[e-mail]