موس‌ کامپیوتر و سیر تکاملی آن تا به امروز

از زمانی که شرکت زیراکس اولین موس تجاری دنیا را ارائه کرد ۳۰ سال می‌گذرد. باید بگوییم که موس کامپیوتر نقطه عطفی برای عصر نوین در دنیای کامپیوترهای شخصی بوده است. کاربران با کمترین دانش قادر هستند تنها از روی شکل‌ها و با کلیک نمودن، کار با کامپیوتر را تجربه کنند. در اینجا به بررسی تاریخچه موسها از توپ‌های بولینگ قدیمی تا کنترلرهای ذهنی آینده خواهیم پرداخت.

1- اولین گوی غلطان (trackball):

اولین ابزار ورود اطلاعات به کامپیوتر که به وسیله حرکات دست کنترل می‌شد و مکان‌نما را جابجا می‌کرد در سال ۱۹۵۲ توسط نیروی دریایی سلطنتی کانادا اختراع شد. این ابزار در واقع یک توپ بولینگ فایو-پین کانادایی بود که بر روی یک سخت افزار ویژه تعبیه شده بود. این سخت افزار قادر بود جهت چرخش توپ بولینگ را تشخیص بدهد و این اطلاعات را به حرکات روی صفحه کامپیوتر تبدیل نماید. از آنجا که این اختراع به یک پروژه کاملا سری نظامی تعلق داشت، حق امتیاز آن هرگز ثبت نشده است.

2- اولین موس کامپیوتر:

نخستین قطعه سخت‌افزاری که ما آن را در جایگاه نیاکان موسهای پیشرفته امروزی می‌شناسیم در سال ۱۹۶۳ توسط داگلاس اینگلبارت آمریکایی تولید شد. این ابزار برای ثبت نمودن حرکات موس در دو جهت از دو چرخ قائم بهره می‌برد و می‌توانستید آن را همچون موسهای امروزی در دست تان بگیرید.

3- اولین موس کامپیوتر با گوی غلطان:

این موس کامپیوتر محصول تولیدی سال ۱۹۶۸ شرکت Telefunken Rollkugel آلمان می‌باشد. این موس در زیر خود یک گوی غلطان کوچک داشت و فقط یک دکمه برای کلیک بر روی آن در نظر گرفته شده بود. کاربرد آن هم برای رسم تصاویر گرافیکی وکتور بود.

4- اولین موس نوری:

 موس‌های با قطعات متحرک مکانیکی اندکی غیر قابل اعتماد و ناپایدار بودند. شرکت زیراکس در اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی برای ارتقا عملکرد در مقابل موسهای گوی غلطان، نخستین موس نوری را با نام Alto ارائه کرد. این موس کامپیوتر از ال ای دی و سنسورهای نوری برای ثبت حرکات بهره می‌برد. ولی این موس برای عملکرد صحیح به پد ویژه‌ای نیازمند بود که به شکل خاصی درجه بندی شده بود.

5- اولین موس تجاری:

در سال ۱۹۸۱ شرکت زیراکس موسAlto  را به عنوان کنترلر در سیستم‌های ۸۰۱۰ تولیدی‌اش استفاده کرد. در حقیقت آلتو اولین موس کامپیوتری می‌باشد که به صورت تجاری به بازار ارائه شده است. نکته جالب اینجاست که هر سیستم ۸۰۱۰ بیش از ۷۵۰۰۰ دلار هزینه را در پی داشت.

6- اولین موس خانگی:

شرکت اپل در سال ۱۹۸۳ برای تولید موس کامپیوتر‌های سری اپل لیزا تصمیم داشت که به سراغ تکنولوژی گوی غلطان برود. این کامپیوتر تولیدی از سوی شرکت اپل با مبلغ ۱۰۰۰۰ دلار به بازار روانه شد، چرا که موس لیزا فقط یک دکمه داشت و گوی غلطان درون آن از جنس فولاد بود. جالب است بدانید که شرکت اپل با گذشت ۲۰ سال از تولید موس‌های لیزا دوباره به موسهای یک کلیدی روی آورده است.

7- اولین موس بیسیم:

شرکت لاجیتک در سال ۱۹۸۴ نخستین موس بیسیم‌ را که با امواج مادون قرمز کار می‌کرد ابداع نمود. این موس کامپیوتر حتما باید در دامنه دید دریافت کننده قرار می‌گرفت تا بتواند کارایی داشته باشد. پس از آن شرکت لاجیتک در سال ۱۹۹۱ نخستین موس بیسیم با امواج رادیویی را روانه بازار کرد که نیازمند حضور در دامنه دید گیرنده نبود.

8- اولین موس لیزری:

نخستین موس لیزری برای کاربران عادی را هم شرکت لاجیتک در سال ۲۰۰۴ با نام MX1000 به بازار ارائه کرد. تا پیش از این موس‌های نوری برای روشن کردن سطح و ثبت نمودن حرکات از LEDها بهره می‌گرفتند. استفاده از لیزر به موسها این امکان را داد تا روی سطوح بسیار متفاوت کارایی و دقت لازم را داشته باشند.

9- موس ژیروسکوپ:

 موس‌های Air دیگر محدودیت دامنه حرکت دو بعدی موس کامپیوتر را به تسخیر در نیاورده‌اند. با کج نمودن موس کامپیوتر به اطراف، قادر هستید به راحتی مکان نما را به حرکت درآورید. موس MX Air شرکت لاجیتک آنچنان جذاب و جالب می‌باشد که در فهرست عالی‌ترین موس‌های همه دوران‌ها، در جایگاه ششم قرار گرفته است.

10- موس لمسی:

 

موس کامپیوتر تاکنون فقط به منظور یک ابزار ورود اطلاعات به کار گرفته می‌شد، ولی در حال حاضر می‌تواند واکنش هم نشان بدهد. موس Novint Falcon در سه بازویش از موتورهایی استفاده می‌کند که دستتان را در اطراف حرکت می‌دهد و سبب می‌شود شما اشیاء روی صفحه کامپیوتر را احساس نمایید.

11- موس سه بعدی:

 

موس‌های عادی فقط در دو جهت حرکت می‌کنند ولی ما در دنیایی بیش از دو بعد زندگی می‌کنیم. بنابراین به موسهایی نیازمندیم که قابلیت انجام کارها به روش متفاوتی را دارا باشند. این نمونه اولیه ویژه که توسط Axsotic ایجاد شده به شما اجازه می‌دهد تا از حرکت و چرخش در سه بعد بهره‌مند شوید. تصور می‌کنید که گشت و گذار در google earth سه بعدی با این موس چگونه باشد؟

12- موس Hands-Free:

همه داستان اینجا در رابطه با تبدیل حرکات فیزیکی بدن به جابجایی روی صفحه نمایش می‌باشد. رفته رفته به سویی گام برمی‌داریم که دیگر به وجود سخت‌افزاری موس کامپیوتر هم نیازی نباشد. البته کینکت مایکروسافت نخستین تجربه عملی در این راستا است. به عنوان مثال لپ تاپ‌هایی می‌آیند که با این تکنولوژی حرکات ما را ثبت می‌کنند و برای کنترل سیستم‌عامل و برنامه‌ها از آن بهره می‌برند.

13- موس ذهنی:

در آینده موسها، کنترل مکان نما تنها با مغز انسان صورت می‌گیرد. البته هنوز هدست‌هایی که امکان خواندن امواج مغزی را دارند در مراحل تجربی اولیه می‌باشند. ولی تا وقوع تغییری به بزرگی اختراع اولین موس کامپیوتر راه زیادی نمانده است.

گردآوری: مجله اینترنتی وب