حکایت چاله و چاه

بی گمان موضع گیری دولت كویت طی جنگ ایران و عراق، درس های فراوانی برای دیپلماسی این كشور در سال های بعد داشته است. مهمترین عامل مؤثر بر موضع این كشور در طی جنگ، احتمال سرایت اندیشه های انقلابی از ایران به كویت است؛ چرا كه ۳۰ درصد از جمعیت این كشور را شیعیانی تشكیل می دادند كه از عملكرد حكومت سنی كشور رضایت چندانی نداشتند و در صورت تصمیم حكومت انقلابی ایران برای صدور انقلاب به كشورهای همسایه، امكان وقوع تحولاتی، مانند تحولات ایران در كویت دور از انتظار نبود. افزون بر این بین اعراب، عصبیت قومی، قبیله ای و نژادی قوی وجود داشت. حساسیتهای موجود بین نژاد عرب و آریایی در جنگ ایران و عراق، حالت عینی تری به خود گرفت، موضوعی كه با تبلیغات رژیم بغداد برای تحریك احساسات ضد ایرانی اعراب نقش مهمی را در حمایتهای كشورهای عرب از عراق ایفا كرد.
از سوی دیگر، امنیت ملی و تمامیت ارضی كویت پس از استقلال این كشور، همواره از سوی عراق مورد تهدید قرار گرفته بود. بدین ترتیب ایجاد موازنه بین قدرت های منطقه ای و نیز برقراری روابط مستحكم با كشورهای تأثیرگذار در صحنه جهانی مهم ترین ابزاری بود كه دولت كویت می توانست برای حفاظت از حاكمیت ملی و تمامیت ارضی اش داشته باشد. پیش از وقوع جنگ ایران و عراق، حكومت به دقت این موازنه را بین سه كشور ایران، عربستان و عراق رعایت می كرد، اما پس از آغاز جنگ و موضع جانبدارانه كویت این موازانه بر هم خورد.
جنگ ایران و عراق سه امتیاز را برای این كشور دربرداشت. نخست آن كه با اعطای كمك های مزبور به عراق، این كشور از ادعای خود علیه كویت صرف نظر می كرد. دوم این كه وقوع جنگ بین ایران و عراق و تضعیف دو كشور در جریان آن ،تهدیدهای آنها را علیه كویت كاهش می داد و سوم در نتیجه درگیری ایران در جنگ، صدور انقلاب منتفی و انقلاب در داخل مرزهای جمهوری اسلامی محدود می شد.
اما وقایعی كه طی جنگ و پس از پایان آن، برای كویت اتفاق افتاد نشان داد كه دیپلماسی این كشور در جریان جنگ تا چه اندازه اشتباه بوده است. در نتیجه موضع جانبدارانه كویت به نفع رژیم عراق در طول جنگ و عدم رعایت موضع بی طرفی، جدا از كمك های كلانی كه به عنوان كمك مالی پرداخت كرد، با كشیده شدن دامنه جنگ به داخل كویت خسارت های زیادی به بندرها، تأسیسات نفتی و نفت كش های این كشور وارد شد. با كمكهای گسترده ای كه كویت و دیگر كشور های عرب در اختیار رژیم عراق قرار دادند، این رژیم از نظر نظامی، در مقاطع پایانی جنگ به توان نظامی بالایی دست یافت و نه تنها از طرح ادعاهای توسعه طلبانه اش در قبال كویت منصرف نشد بلكه با سررسید تأدیه مطالبات آن كشور، طی اقدام نظامی سریعی این كشور را تصرف كرد.

منبع : روزنامه همشهری