گـزنه دوپایه

ناراحتی پیشابراه و بیماریهی مفصل در قرون وسطی با استفاده از گزنه دوپایه درمان می شدند. درانگران بومی آمریكا به دستها و پاهای بیماران فلج با شاخه های این گیاه می زدند تا عضلات آنها فعال شود. روش شلاقی كه شالق زنی نیز نامیده میشود، می تواند اعضای بدن را تحریك كند و سبب تسكین درد عضلات ملتهب و سایر اعضای بدن گردد. گزنه دو پایه در طول قرنهای متمادی بدین طریق مورد استفاده قرار گرفته است.
كركهای گزنده روی گزنه دو پایه شبیه غدد كوچكی است و در درون خود دارای عناصر شیمیایی است كه سبب خارش پوست میشود. تماس با كركهای این گیاه دردناك است اما اگر سبب تحریك و بخشی از بدن كه قبلاً درد كرده است شود، عناصر شیمیایی مزبور واقعاً درد اولیه را كمتر می كند. اگر با گزش این گیاه مواجه شدید، می توانید گزشهای دردناك این گیاه را با استفاده از مایع گزنه روی پوست بدنتان تسكین بخشید.
● معرفی گیاه
گزنه دو پایه عنوانی است كه به گزنه معمولی، گزنه باغی و تلقیح این دو گونه اطلاق میشود. این گیاه كه ابتدا در مناطق شمالی سردتر اروپا و آسیا می رویید، امروزه به عنوان نوعی گیاه طبی در تمامی نقاط دنیا رشد می كند. گزنه دو پایه در خاكهای غنی از نیتروژن به خوبی رشد می كند و بین ماههای ژوئن و سپتامبر شكوفه باز می كنند و طول آن به ۳ پا می رسد.
ساقه های شاخه دار این گیاه در زیرزمین تكثیر می یابد و دارای شاخ و برگ متعدد و چندگانه است. برگهای این گیاه به شكل قلب، با دندانه های منظم است كه در قسمتهای انتهایی باریكتر میشوند. كل گیاه پوشیده از كركهای گزنده ریز است كه عمدتاً روی برگها و ساقه آن قرار دارد.
● تركیبات گیاه
فرآورده های گزنه دوپایه معمولاً از ریشه یا برگهای آن تهیه میشوند. در برخی موارد، تمامی بخشهای گیاه كه بالاتر از سطح زمین می رویند در تهیه داروهای گیاهی مورد استفاده قرار می گیرند. داروهای گیاهی تهیه شده از برگ این گیاه در درمان ناراحتیهای كلیه و مجرای ادرار مفید واقع میشوند. فلاون و پتاسیم موجود در برگهای گزنه دوپایه با احتمال زیاد منشأ خاصیت پیشابزایی برگهاست.
فرآورده های دارویی تهیه شده در كاهش برخی از علایم هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) مؤثر واقع می شوند اما روند رشد پروستات را كند نمی كنند
● اشكال موجود
گزنهٔ دو پایه به صورت برگ خشكانده شده و همچنین تنتور ریشهٔ این گیاه (تنتور عبارت از محلولی از گیاه در الكل است) قابل دسترسی است.
● نحوه مصرف
برای درمان التهاب جزئی مجرای ادرار و پیشگیری از درمان سنگهای كلیه می توان از گزنه دوپا و فرآورده هی دارویی تهیه شده از برگ آن استفاده می كرد. گزنه را اگر توأم با آب كافی مصرف كنید نقش یك داروی پیشابزا را بازی می كند. اگر در اثر پروستات بزرگ شده با مشكل ادراری مواجه هستید، فرآورده دارویی تهیه شده از ریشه گزنه می تواند در این زمینه مفید واقع شود.
برای درمان التهاب جزئی مجرای ادرار و انواع سنگهای كلیه به میزان ۸ تا ۱۲ گرم چای برگ این گیاه را توأم با آب زیاد (روزانه حداقل دو لیتر) می كنید. برای درمان پروستات بزرگ شده از تنتور ریشه به مقدار روزانه ۴ تا ۶ گرم استفاده كنید. قبل از مصرف ریشه گزنه دو پایه برای درمان BPH با پزشك معالج خود مشورت كنید.
● نكات احتیاطی
گزنه دو پایه اگرطبق دستورالعمل مربوط مصرف شود،‌ گیاه دارویی بی خطری است. اما در صورت ضرورت جابجایی این گیاه همیشه دقت كنید. اگر این گیاه با پوست شما تماس گیرد، ممكن است كهیر پیدا كنید كه سبب سورش پوست بدن شما خواهد شد. اما اگر از ریشهٔ گزنه دو پایه استفاده می كنید، ممكن است با پاره ای عوارض جانبی نظیر ناراحتی معده ای - روده ای خفیف، مایعات اضافی یا دفع كم ادرار مواجه شوید.
اگر باردار هستید، از مصرف هر نوع فرآورده حاصل از گزنه اجتناب ورزید. اگر شیر می دهید از مصرف این گیاه بپرهیزید. گزنه دوپایه همچنین می تواند سیكل دوره ‌قاعدگی را تغییر دهد. همواره سؤالات و نگرانیهای خود را در این باره با پزشك معالج خود در میان بگذارید.
● تداخل های احتمالی
گر داروی ضد افسردگی سیستم عصبی مركزی یا داروهای ضد دیابت، میزان قند خون بالا یا قند خون پایین مصرف می كنید، از مصرف میزان بالای گزنه دوپایه اجتناب ورزید.

منبع : موسسه اطلاع رسانی طعام اسرار